Dylematy etyczne dotyczące badań prenatalnych prowadzonych w Polsce
PDF

Słowa kluczowe

badania prenatalne
diagnostyka prenatalna
bioetyka personalistyczna
terapia edukacyjna
dziecko poczęte
nasciturus
hospicjum perinatalne

Jak cytować

Kućko, W. (2019). Dylematy etyczne dotyczące badań prenatalnych prowadzonych w Polsce. Teologia I Moralność, 14(1(25), 121–138. https://doi.org/10.14746/tim.2019.25.1.8

Abstrakt

Diagnostyka prenatalna, rozwijana w medycynie od lat 60. XX w. i praktykowana w Polsce od lat 70. ubiegłego wieku, to zespół procedur diagnostycznych, pozwalających na stwierdzenie patologii embrionu lub płodu przed narodzeniem. Celem artykułu jest analiza dylematów bioetycznych diagnostyki prenatalnej w kontekście polskim, w świetle bioetyki personalistycznej o założeniu ontologicznym. W sposób szczególny zostają rozważone dylematy etyczne, dotyczące osób związanych z diagnozą prenatalną: nienarodzonego dziecka, rodziców i lekarza. W artykule zostaje podjęte rozgraniczenie między diagnostyką prenatalną i preimplantacyjną, jak również ocena moralna dobrego celu terapeutycznego diagnostyki prenatalnej, w odróżnieniu od celu złego celu, jakim może być aborcja.
https://doi.org/10.14746/tim.2019.25.1.8
PDF

Bibliografia

Bołoz W. (2000), Pierwotne i wtórne cele diagnostyki prenatalnej, „Episteme” 7, s. 59-79.

Campanella M. (2015), Diagnosi prenatale e interventi su embrioni e feti. Aspetti scentifi ci,

w: Dalla parte della vita. Fondamenti e percorsi bioetici, red. E. Largero, G. Zeppegno, Torino,

s. 309-334.

Chełstowski J. (2000), Defekty genetyczne dziecka a prawo do życia, „Człowiek w Kulturze” 13,

s. 171-177.

Chen H. (2006), Atlas of Genetic Diagnosis and Counsueling, Totowa [USA, New Jersey].

Cherubin M. (2016), La diagnosi preimpiantatoria nella legge italiana e polacca. Approccio antropologico-

etico. Excerpta ex dissertatione ad Doctoratum in Theologia Morali consequendum,

Pontifi cia Universitas Lateranensis – Academia Alfonsiana – Institutum Superius Theologiae

Moralis, Romae.

Comitato Nazionale per la Bioetica (1992), Diagnosi prenatali, Roma.

Dabrassi F., Imbasciati A. (2010), Diagnosi prenatale: pensieri, emozioni e credenze delle mamme

in attesa, „Psychofenia” 23, s. 179-208.

Dangel J. (2007), Diagnostyka prenatalna – mity i rzeczywistość, „Nauka” 3, s. 31-47.

Fabó F. (2009), Alcune implicazioni e problemi bioetici della diagnosi prenatale, „Studia Bioethica”

, s. 36-47.

Frączek P., Jabłońska M., Pawlikowski J. (2013), Medyczne, etyczne, prawne i społeczne aspekty

badań prenatalnych w Polsce, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu” 2, s. 103-109.

Gałkowski J., Gula J. red. (1991), W imieniu dziecka poczętego, Rzym–Lublin.

Gonzales-Melado F.J., Di Pietro M.L. (2011), El diagnostico prenatal genético no invasivo en el

contexto de una mentalidad eugenésica, „Medicina e Morale” 1, s. 61-88.

Haberko J. (2010), Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych,

Warszawa.

Jan Paweł II (1982), Zasady moralne diagnostyki prenatalnej. Przemówienie do uczestników kongresu

Movimento per la vita, 4 grudnia 1982 r., w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty

Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów, s. 200-203.

Jan Paweł II (1995), Encyklika Evangelium vitae o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego,

w: W trosce o życie. Wybrane Dokumenty Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów,

s. 41-134.

Jan Paweł II (2001), Całym sercem służcie ludzkiemu życiu. Przemówienie do uczestników Międzynarodowego

Kongresu Katolickich Położników i Ginekologów, 18 czerwca 2001 r., w: W trosce

o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, t. II (2012), red. J. Brusiło, Tarnów, s. 267-

-269.

Jarosz M. (2012), The need of prenatal public health initiatives in Poland, „Ginekologia Polska” 11,

s. 854-857.

Kobyliński A. (2007), Czy embrion jest osobą? Spór o sztuczne zapłodnienie we Włoszech, „Studia

Ecologiae et Bioethicae” 5, s. 157-172.

Kongregacja Nauki Wiary (1987), Instrukcja Donum vitae o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego

i o godności jego przekazywania, w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty

Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł, Tarnów, s. 360-385.

Kornas S. (1995), Współczesne badania prenatalne a encyklika Jana Pawła II „Evangelium vitae”,

w: Życie – dar nienaruszalny, red. A. Młotek, T. Reroń, Wrocław, s. 129-140.

Kornas-Biela D. (1996), Psychologiczne problemy poradnictwa genetycznego i diagnostyki prenatalnej,

Lublin.

Kornas-Biela D. (2009), Diagnostyka prenatalna, w: Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański,

red. A. Muszala, Radom, s. 155-164.

Machinek M. (2009), Diagnostyka preimplantacyjna, w: Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański,

red. A. Muszala, Radom, s. 150-155.

WOJCIECH KUĆKO

Marcol A. red. (1998), Etyczne aspekty diagnostyki genetycznej, Opole.

Neri G., Serra A. (2007), La diagnosi prenatale oggi, „La Civiltà Cattolica” 158, IV, 3779, s. 453-

-463.

Noia G. (2008), „La terapia educazionale”. Una nuova frontiera nella diagnosi del „prenatale”,

„Studia Bioethica” 2-3, s. 171-177.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (1994), Karta Pracowników Służby Zdrowia,

w: W trosce o życie człowieka. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej (1998), red. K. Szczygieł,

Tarnów, s. 549-627.

Papieska Rada ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia (2017), Nowa Karta Pracowników Służby Zdrowia,

Katowice.

Pieńkos J. (2010), Praecepta iuris, Warszawa–Poznań.

Privitera S. (2004), Principio di totalità, w: Nuovo Dizionario di Bioetica, red. S. Leone, S. Privitera,

Roma–Acireale, s. 907-908.

Romano M.L. (2004), Proporzionalità delle cure, w: Nuovo Dizionario di Bioetica, red. S. Leone,

S. Privitera, Roma–Acireale, s. 921-926.

Serra A. (1984), La diagnosi prenatale di malattie genetiche, „Medicina e Morale” 4, s. 433-448.

Sgreccia E. (2007a), Manuale di Bioetica, t. I, Milano.

Sgreccia E. (2007b), Manuale di Bioetica, t. II, Milano.

Tylki-Szymańska A. (2004), Badania prenatalne – czym są?, „Studia nad Rodziną” 8/1, s. 167-172.

Wróbel J. (1999), Człowiek i medycyna. Teologicznomoralne podstawy ingerencji medycznych, Kraków.

Akty prawne

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności

przerywania ciąży, Dz.U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78 z późn. zm.

Ustawa z dn. 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci, Dz.U. z 2016 r., poz. 195.

Najwyższa Izba Kontroli (2016), Badania prenatalne w Polsce. Informacja o wynikach kontroli,

Nr ewid. 21/2016/P/15/073/LKA, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10793,vp,13126.pdf [dostęp:

02.2019].

Publikacje internetowe

www.prenataldiagnosisjournal.org [dostęp: 01.05.2019].

www.ispdhome.org [dostęp: 01.05.2019].

Pius XII, Los límites morales de los métodos medicos. Discurso del Santo Padre Pío XII a los participantes

en el I Congreso Internacional de Histopatología del Sistema Nervioso (14 września

r.), w2.vatican.va/content/pius-xii/es/speeches/1952/documents/hf_p-xii_spe_19520914_

istopatologia.html [dostęp: 01.06.2019].