Słowa kluczowe
cnota
aretologia
wychowanie
psychologia pozytywna
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł prezentuje refleksje nad cnotą wdzięczności podejmowane przez aretologię moralną i psychologię pozytywną. Można mówić o zaniedbaniu tematu wdzięczności we współczesnych naukach humanistycznych i teologii, co próbuje się naprawić na gruncie psychologii. Może to stać się inspiracją także dla teologii moralnej. Teologowie moraliści, za św. Tomaszem z Akwinu, zaliczają wdzięczność do cnót pokrewnych sprawiedliwości, niewdzięczność uznają za grzech. Na polu psychologii pozytywnej podejmuje się szerokie badania wdzięczności, m.in. opisując strategie jej rozwoju, co może być wykorzystane w katolickiej koncepcji wychowania tej cnoty.Bibliografia
Arystoteles, Etyka nikomachejska, w: tenże, Dzieła wszystkie, Warszawa 1996, s. 77-300.
Bartkowska-Nowak D., Białecka B., Prawdziwe szczęście w praktyce. Jak rozpoznać i rozwijać swoje zalety - poradnik, Poznań 2008.
Bednarski F. W., Objaśnienia tłumacza, w: Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Cnoty społeczne pokrewne sprawiedliwości, t. 20, Londyn 1972, s. 135-182.
Corso di morale, red. T. Goffi, G. Piana, t. 1-5, Brescia 1989-1991.
Czapiński J., Wstęp, w: Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cno- tach człowieka, red. J.
Czapiński, Warszawa 2004, s. 7-10.
Emmons R.A., Gratitude, w: Character Strengths and Virtues. A Handbook and Classifi- cation, ed. C. Peterson, M.E.P. Seligman, New York 2004, s. 553-568.
Emmons R.A., Gratitude, w: The Encyclopedia of Positive Psychology, ed. S.J. Lopez, Malden 2009, s. 442-447.
Emmons R.A., McCullough M.E., Counting Blessings Versus Burdens: An Experimental Investigation of Gratitude and Subjective Well-Being in Daily Life, ,,Journal of Perso- nality and Social Psychology" 39 (2003) nr 2, s. 377-389.
Emmons R.A., Thanks! How the New Science of Gratitude Can Make You Happier, Bo- ston-New York 2007.
Grisez G., The way of the Lord Jesus. Living a Christ life, t. 1-4, Quincy 1983-1997. Haring B., Frei in Christus. Moraltheologie fur die Praxis des christlichen Lebens. Der Weg des Menschen zur Wahrheit und Liebe, t. 2, Freiburg-Basel-Wien 1980.
Hormann K., Dankbarkeit, w: Lexikon der christlichen Moral, red. K. Hormann, Innsbruck-Wien-Miinchen, k. 237-240.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Krasnodębski M., Pedagogika Jacka Woronieckiego i Feliksa Wojciecha Bednarskiego jako egzemplifikacja etyki tomizmu tradycyjnego, ,,Studia Ełckie" 11 (2009), s. 29-58.
Krok D., Przebaczenie w ujęciu psychologii pozytywnej, w: Sakrament pokuty wobec pro- blemów współczesności, red. K. Glombik, Opole 2011, s. 37-54.
Kwiatek P., Przeszkody i strategie rozwoju wdzięczności w świetle współczesnych badań psychologicznych, ,,Seminare. Poszukiwania Naukowe" (2012) nr 2 (32), s. 151-163.
Loyola I., Ćwiczenia duchowne, Kraków 1999.
Lubomirsky S., Wybierz szczęście. Naukowe metody budowania życia, jakiego pragniesz, Warszawa 2011.
Machinek M., Renesans nauki o cnotach we współczesnej teologii moralnej?, ,,Teologia i Moralność" 4 (2009) nr 2, s. 27-39.
MacIntyre A., Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, Warszawa 1996. McCullough M.E., Tsang J.-A., Emmons R.A., Gratitude in Intermediate Affective Terrain: Links of Grateful Moods to Individual Differences and Daily Emotional Experience, ,,Journal of Personality and Social Psychology" 40 (2004), nr 2, s. 295-309.
McCullough M.E., Tsang J.-A., Parent of the Virtues? The Prosocial Contours of Grati- tude, w: The Psychology of Gratitude, red. R.A. Emmons, M.E. McCullough, New York 2004, s. 123-141.
McCullough M.E., Emmons R.A., Tsang J.-A., The grateful disposition: A conceptual and empirical topography, ,,Journal of Personality and Social Psychology" 38 (2002), nr 1, s. 112-127.
Merino E.C., De Haro R.G., Teologia moralna fundamentalna, Kraków 2004. Międzynarodowa Komisja Teologiczna, W poszukiwaniu etyki uniwersalnej: nowe spojrzenie na prawo naturalne, Kraków 2010.
Nuovo Dizionario di Teolgia Morale, red. F. Compagnoni, G. Piana, S. Privitera, Milano 1990.
Olejnik S., Teologia moralna. Dar, wezwanie, odpowiedź. Wartościowanie moralne, prawo, sumienie, dobro, zło, t. 3, Warszawa 1988.
Olejnik S., Teologia moralna. Dar, wezwanie, odpowiedź. Życie osobiste i współżycie międzyludzkie, t. 6, Warszawa 1990.
Peterson C., Seligman M.E.P., Character Strengths and Virtues.A Handbook and Classi- fication, New York 2004.
Pinckaers S.T., Źródła moralności chrześcijańskiej. Jej metoda, treść, historia, Poznań 1994.
Priimmer D.M., Manuale theologiae moralis secundum principia s. Thomae Aquinatis. In usum scholarum, t. 2, Barcinone-Friburgi Brisg.-Romae 1958.
Seligman M.E.P., Prawdziwe szczęście. Psychologia pozytywna a urzeczywistnienie na- szych możliwości trwałego spełnienia, Poznań 2005.
Seneka L.A., O dobrodziejstwach, w: tenże, Pisma filozoficzne, t. 2, Warszawa 1965, s. 69-449.
Solomon R.C., Foreword, w: The Psychology of Gratitude, red. R.A. Emmons, M.E. McCullough, New York 2004, s. V-XI.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. Cnoty społeczne pokrewne sprawiedliwości, t. 20, Londyn 1972.
Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna. O sprawnościach, t. 11, Londyn 1965.
Tucholska K., Gulla B., Psychologia pozytywna - krytyczna analiza koncepcji, ,,Studia z Psychologii w KUL" (2007) nr 14, s. 107-131.
Wood A.M., Joseph S., Linley P.A., Coping Style as a Psychological Resource of Grate- ful People, ,,Journal of Social and Clinical Psychology" 26 (2007), s. 1076-1093.
Wood A.M., Joseph S., Maltby J., Gratitude uniquely predicts satisfaction with life: In- cremental validity above the domains and facets of the five factor model, ,,Personality and Individual Differences" 29 (2008), s. 49-54.
Wood A.M., Maltby J., Gillett R., Linley P.A., Joseph S., The role of gratitude in the de- velopment of social support, stress, and depression: Two longitudinal studies, ,,Journal of Research in Personality" 36 (2008), s. 854-871.
Wood A.M., Maltby J., Stewart N., Joseph S., Conceptualizing gratitude and apprecia- tion as a unitary personality trait, ,,Personality and Individual Differences" 29 (2008), s. 619-630.
Woroniecki J., Chrześcijańskie wychowanie charakteru wysnute z dogmatu, ,,Człowiek w Kulturze" (1999) nr 12, s. 241-254.
Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza. Etyka ogólna, t. 1, Lublin 1986.
Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza. Etyka szczegółowa, t. 2, cz. 2, Lublin 1986.
Zadykowicz T., Ku aretologii personalistycznej, Roczniki Teologiczne, 54 (2007) z. 3, s. 37-47.
Licencja
Prawa autorskie są zastrzeżone