Słowa kluczowe
prawo kanoniczne
teologia moralna
zwierzęta
Jak cytować
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji nad sposobem argumentacji podejmowanym przez autorów podręczników teologii moralnej przełomu XIX i XX wieku w zakresie relacji człowieka do zwierząt i określenia granic ich wykorzystania. Analiza kilkunastu opracowań reprezentujących różne nurty doprowadziła do stwierdzenia, że większość stwierdzeń stanowi powtórzenie przepisów prawa cywilnego i kanonicznego albo komentarz do nich. Uwzględnienie tylko tych danych nie pozwoliło moralistom na sformułowanie spójnej koncepcji, która stanowiłaby wyczerpującą odpowiedź na pojawiające się w tym czasie coraz częściej pytania i wątpliwości o zakres panowania człowieka nad światem stworzonym.
Finansowanie
Praca powstała w wyniku realizacji projektu badawczego „Kształtowanie się świadomości obowiązków człowieka wobec zwierząt w podręcznikach teologii moralnej przełomu XIX i XX wieku – kwerenda” o nr 2018/02/X/HS1/01888 fi nansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki w ramach konkursu Miniatura-2.
Bibliografia
Akty prawne
Bürgerliches Gesetzbuch. 1896. Dostęp: 25.11.2019. http://www.gesetze-im-internet.de/bgb/index.html.
Codex Iuris Canonici: Pii X Pontifi cis Maximi iussu digestus Benedicti Papae XV auctoritate promulgatus. 1918. Friburgi Brisgoviae: Herder.
Codice Civile Italiano. 1942. Dostęp: 25.11.2019. https://www.codice-civile-online.it.
Codice Civile Svizzero. 1907. Dostęp: 25.11.2019. https://www.admin.ch/opc/it/classified-compilation/19070042/index.html.
Código Civil. 1889. Dostęp: 25.11.2019. https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1889-4763.
Opracowania teologicznomoralne
Aertnys, Ioseph i Cornelius Damen i Ioannes Visser. 1968. Theologia moralis secundum doctrinam S. Alfonsi de Ligorio Doctoris Ecclesiae, t. 2. Torino: Marietti.
da S. Mauro, Zaccaria. 1962. Animalia. W: Dictionarium morale et canonicum, t. 3, red. Petrus Palazzini, 231-233. Romae: Offi cium libri catholici.
da S. Mauro, Zaccaria. 1968. Caccia. W: Dizionario di teologia morale, t. 1, red. Francesco Roberti i Pietro Palazzini 229-231. Roma: Studium Edizioni
Gaudé, Leonard. 1905. Theologia moralis. Editio nova, t. 1. Romae: Ex Typographia Vaticana.
Greniuk, Franciszek. 1998. Teologia moralna Ciała Mistycznego. W: Teologia moralna u kresu II tysiąclecia. Materiały z sympozjum KUL 1-2 grudnia 1997 r., red. Janusz Nagórny i Krzysztof Jeżyna, 75-89. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Gury, Jean-Pierre i Juan Bautista Ferreres. 1910. Compendium theologiae moralis, t. 1. Barcinone: Eugenius Subirana.
Häring, Bernard. 1968. Nauka Chrystusa. Teologia moralna, t. 3: Powszechne królewskie władztwo Boga. Teologia moralna szczegółowa, tłum. Jarosław Klenowski. Poznań: Pallottinum.
Jone, Eriberto. 1949. Compendio di teologia morale in relazione col Codice di Diritto Canonico col Codice Civile Italiano e col Codice Civile Elvetico. Roma–Torino: Marietti.
Jone, Heribert. 1959. Moral Theology. Westminster-Maryland: Newman Press.
Merkelbach, Benedictus Henricus. 1959. Summa theologiae moralis ad mentem D. Thomae et ad normam iuris novi, t. 2: De virtutibus moralibus. Brugis: Desclée de Brouwer et Cie.
Nodlin, Hieronymus. 1955. Summa theologiae moralis, t. 2: De praeceptis. Insbruck: Verlag Felizian Rauch.
Onida, Pietro Paolo. 2009. Animali (diritti degli). Parte giuridica. W: Enciclopedia di Bioetica e Scienza
Giuridica, t. 1, red. Elio Sgreccia i Antonio Tarantino, 499-535. Napoli: Edizioni Scientifi che Italiane.
Palazzini, Petrus. 1966. Piscatio. W: Dictionarium morale et canonicum, t. 3, red. Petrus Palazzini, 667-668. Romae: Offi cium libri catholici.
Palazzini, Pietro. 1968. Teologia morale pre e post-conciliare, Divinitas, 12, 475-494.
Pighi, Ioannes Baptista i Angelo Grazioli. 1946. Cursus theologiae moralis ad usum scholarum theologicarum, t. 2. Verona: Scuola Tip. Vescovile Casa Buoni Fanciulli.
Prümmer, Dominicus M. 1928. Manuale theologiae moralis secundum principia S. Thomae Aquinatis in usum scholarum, t. 2. Friburgi Brisgoviae: Herder & Co.
Rizzo, Carlo. 1968. Animali (protezione degli). W: Dizionario di teologia morale, t. 1, red. Francesco Roberti i Pietro Palazzini, 72-73. Roma: Studium Edizioni.
Smykowski, Krzysztof. 2014. Zwierzęta jako przedmiot przedsoborowej myśli teologicznomoralnej. Studia Bydgoskie, 8, 77-88.
Smykowski, Krzysztof. 2020. Kształtowanie się świadomości obowiązków człowieka wobec zwierząt w podręcznikach teologii moralnej przełomu XIX i XX wieku. Medycyna Weterynaryjna, 76(1), 59-62. DOI: 10.21521/mw.6338
Stelzenberger, Johannes. 1965. Lehrbuch der Moraltheologie. Die Sittlichkeitslehre der Königsherrschaft Gottes. Paderborn: Ferdinand Schöningh.
Szczeklik, Carolus. 1906. Casus conscientiae in praecipuas questions theologiae moralis. Tarnoviae: Typis Josephi Styrna.
Vermeersch, Arthurus. 1928, Theologiae moralis principia, responsa, consilia, t. 2, De virtutum exercitatione. Brugis: Charles Beyaert.
Wróbel, Józef. 2010. Zwierzęta i ich prawa. W: Prawa człowieka. W 60. rocznicę uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Przesłanie moralne Kościoła, red. Krzysztof Jeżyna i Tadeusz Zadykowicz, 79-103. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Wróbel, Józef. 2016. Prawo kościelne w świetle refl eksji teologicznomoralnej. Sympozjum, 20(2), 121-147.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).