Wokół początku i końca ludzkiego życia. Refleksja nad stosunkiem Polaków do wybranych kwestii bioetycznych z zakresu nauczania Kościoła katolickiego w świetle badań opinii społecznej
PDF

Słowa kluczowe

badania opinii społecznej
aborcja
in vitro
antykoncepcja
eutanazja

Jak cytować

Gębka, M. (2021). Wokół początku i końca ludzkiego życia. Refleksja nad stosunkiem Polaków do wybranych kwestii bioetycznych z zakresu nauczania Kościoła katolickiego w świetle badań opinii społecznej . Teologia I Moralność, 16(2(30), 83–114. https://doi.org/10.14746/TIM.2021.30.2.4

Abstrakt

W artykule został zaprezentowany zarejestrowany na przestrzeni lat stosunek Polaków do czterech wybranych problemów bioetycznych (aborcja, in vitro, antykoncepcja, eutanazja), na które w swoim nauczaniu szczególną uwagę zwraca Kościół katolicki, a które związane są z początkiem lub końcem życia ludzkiego. W pierwszej kolejności został zaprezentowany stosunek do wspomnianych kwestii ogółu respondentów, a następnie respondentów deklarujących regularne praktyki religijne. Analiza opinii tych ostatnich każe postawić pytanie o skuteczność przekazu nauczania Kościoła odnośnie do wspomnianych kwestii bioetycznych.

https://doi.org/10.14746/TIM.2021.30.2.4
PDF

Bibliografia

Blaski i cienie polskiej religijności. Z ks. prof. dr. Władysławem Piwowarskim rozmawia Józef Wołkowski. 1984. W: Oblicza katolicyzmu w Polsce, red. Józef Wołkowski, 9-45. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Deneka, Alicja. 2021. Kobieta musi mieć prawo wyboru. PE przyjął historyczną rezolucję: Dostęp do aborcji, antykoncepcji i edukacji seksualnej. Dostęp: 25.06.2021. https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/swiat/artykuly/8198101,parlament-europejski-prawo-do-aborcji-prawa-kobiet-antykoncepcja-edukacja-seksualna.html.

Franciszek. 2016. Posynodalna adhortacja apostolska „Amoris laetitia”.

Gębka, Mikołaj. 2018. (Nie)dopuszczalne ograniczanie liczby potomstwa? Refleksja o aborcji w świadomości społecznej Polaków (na podstawie badań opinii publicznej), Teologia i Moralność vol. 13, nr 2 (24), 147-167. doi: 10.14746/tim.2018.24.2.8.

Jan Paweł II. 1981. Adhortacja apostolska o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym „Familiaris consortio”.

Jan Paweł II. 1994. List do rodzin „Gratissimam sane”.

Jan Paweł II. 1995. Encyklika o wartości i nienaruszalności ludzkiego życia „Evangelium vitae”.

Kongregacja Nauki Wiary. 1974. Deklaracja o sztucznym poronieniu „Quaestio de abortu procurato”.

Kongregacja Nauki Wiary. 1980. Deklaracja o eutanazji „Iura et bona”.

Kongregacja Nauki Wiary. 1987. Instrukcja o szacunku dla rodzącego się życia ludzkiego i o godności jego przekazywania. Odpowiedzi na niektóre aktualne zagadnienia „Donum vitae”.

Kościół w Polsce. Raport, red. Marcin Przeciszewski i Rafał Łączny. 2021. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna. Dostęp: 30.06.2021. https://www.ekai.pl/wp-content/uploads/2021/04/KAI_Raport_Kosciol-_w_Polsce_2021_2.pdf.

Machinek, Marian. 2011. Życie niegodne życia? Krótka historia eutanazji., Studia Warmińskie, nr 48, 325-337. Dostęp: 30.06.2021. https://bazhum.muzhp.pl/media//files/Studia_Warminskie/Studia_Warminskie-r2011-t48/Studia_Warminskie-r2011-t48-s325-337/Studia_Warminskie-r2011-t48-s325-337.pdf.

Paweł VI. 1968. Encyklika o zasadach moralnych w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego „Humanae vitae”.

Rabiega, Remigiusz. 2006. Eutanazja jako problem prawny i etyczny. Prawo Kanoniczne, 59 (1), 161-178. doi: 10.21697/pk.2016.59.1.08. Dostęp: 30.06.2021. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_21697_pk_2016_59_1_08.

Rp.pl. 2021. Parlament Europejski: Dostęp do aborcji jest prawem człowieka. Dostęp: 25.06.2021. https://www.rp.pl/Spor-o-aborcje/210629605-Parlament-Europejski-Dostep-do-aborcji-jestprawem-czlowieka.html.

Sobór Watykański II. 1965. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”.

Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. 1993. Dz.U. z 1993 r., nr 17, poz. 18 z późn. zm.

Zawadka, Janusz i Ryszard Balicki. 2015. Eutanazja – „prawem do śmierci”?. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, nr 1 (23), 135-158. doi: 10.15804/ppk.2015.01.07. Dostęp: 30.06.2021. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-46442a7e-4670-4454-8ce8-267eaec9b24a.

CBOS. 1992. Opinia społeczna o przerywaniu ciąży. Warszawa: CBOS. BS/409/104/92.

CBOS. 1995. Dziecko „z probówki”. Warszawa: CBOS. BS/90/76/95.

CBOS. 1996a. Nowelizacja ustawy antyaborcyjnej i jej konsekwencje. Warszawa: CBOS. BS/176/174/96.

CBOS. 1996b. Stosunek do aborcji wobec liberalizacji przepisów jej dotyczących. Warszawa: CBOS. BS/152/150/96.

CBOS. 1997. Stosunek do aborcji po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: CBOS.BS/97/97/97.

CBOS. 1999a. Młodzież i dorośli o aborcji. Warszawa: CBOS. BS/127/99.

CBOS. 1999b. Postawy wobec eutanazji. Warszawa: CBOS. BS/134/99.

CBOS. 2001. Opinie o eutanazji. Warszawa: CBOS. BS/48/2001.

CBOS. 2002. Opinie o prawie do aborcji. Warszawa: CBOS. BS/191/2002.

CBOS. 2003a. Dziecko „z probówki” – postawy wobec zapłodnienia pozaustrojowego. Warszawa: CBOS. BS/78/2003.

CBOS. 2003b. Opinie o prawnej regulacji przerywania ciąży. Warszawa: CBOS. BS/139/2003.

CBOS. 2003c. Postawy wobec klonowania. Warszawa: CBOS. BS/41/2003.

CBOS. 2005a. Aborcja. edukacja seksualna. zapłodnienie pozaustrojowe. Warszawa: CBOS. BS/37/2005.

CBOS. 2005b. Poparcie dla eutanazji a przyzwolenie na określone działania w tym zakresie. Warszawa: CBOS. BS/101/2005.

CBOS. 2005c. Wartości i normy w życiu Polaków. Warszawa: CBOS. BS/133/2005.

CBOS. 2006. Postawy wobec aborcji. Warszawa: CBOS. BS/173/2006.

CBOS. 2007a. Opinie na temat aborcji. Warszawa: CBOS. BS/152/2007.

CBOS. 2007b. Opinie o eutanazji. czyli pomocy w umieraniu. Warszawa: CBOS. BS/93/2007.

CBOS. 2008a. Kontrowersje wokół różnych zjawisk dotyczących życia małżeńskiego i rodzinnego.Warszawa: CBOS. BS/54/2008.

CBOS. 2008b. Opinie o dopuszczalności stosowania zapłodnienia pozaustrojowego. Warszawa: CBOS.BS/11/2008.

CBOS. 2009a. Akceptacja stosowania zapłodnienia in vitro. Warszawa: CBOS. BS/37/2009.

CBOS. 2009b. Moralność Polaków po dwudziestu latach przemian. Warszawa: CBOS. BS/40/2009.

CBOS. 2009c. Opinia społeczna o eutanazji. Warszawa: CBOS. BS/142/2009.

CBOS. 2010a. Co jest ważne, co można, a czego nie wolno – normy i wartości w życiu Polaków. Warszawa: CBOS. BS/99/2010.

CBOS. 2010b. Etyczne aspekty zapłodnienia in vitro. Warszawa: CBOS. BS/96/2010.

CBOS. 2010c. Opinie na temat dopuszczalności aborcji. Warszawa: CBOS. BS/100/2010.

CBOS. 2011. Opinie o prawnej dopuszczalności i regulacji aborcji. Warszawa: CBOS. BS/102/2011.

CBOS. 2012a. Opinie o prawie aborcyjnym. Warszawa: CBOS. BS/160/2012.

CBOS. 2012b. Postawy wobec stosowania zapłodnienia in vitro. Warszawa: CBOS. BS/121/2012.

CBOS. 2013a. Wartości i normy. Warszawa: CBOS. BS/111/2013.

CBOS. 2013b. Zaniechanie uporczywej terapii a eutanazja. Warszawa: CBOS. BS/3/2013.

CBOS. 2014a. Prawo a moralność – opinie o zachowaniach kontrowersyjnych. Warszawa: CBOS.153/2014.

CBOS. 2014b. Religijność a zasady moralne. Warszawa: CBOS. 15/2014.

CBOS. 2015a. Oczekiwane zmiany w nauczaniu Kościoła. Warszawa: CBOS. 32/2015.

CBOS. 2015b. Opinie o dopuszczalności stosowania zapłodnienia in vitro. Warszawa: CBOS.96/2015.

CBOS. 2016a. Dopuszczalność aborcji w różnych sytuacjach. Warszawa: CBOS. BS/71/2016.

CBOS. 2016b. Jakiego prawa aborcyjnego oczekują Polacy. Warszawa: CBOS. BS/144/2016.

CBOS. 2016c. Opinie o dopuszczalności aborcji. Warszawa: CBOS. BS/51/2016.

CBOS. 2020. O dopuszczalności przerywania ciąży i protestach po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Warszawa: CBOS. 153/2020.

CBOS. 2021. Poglądy polityczne młodych Polaków a płeć i miejsce zamieszkania. Warszawa: CBOS. 28/2021.

OBOP. 1994. Polacy o prawnym zakazie przerywania ciąży. Warszawa: Telewizja Polska S.A. OBOP. 43/94.

OBOP. 1995a. Jakie zachowania potępiamy. Warszawa: OBOP. 85/95.

OBOP. 1995b. Polacy o aborcji. Warszawa: Telewizja Polska S.A. OBOP. 85/95.

OBOP. 1995b. Polacy o aborcji. Warszawa: Telewizja Polska S.A. OBOP. 73/95.

OBOP. 1996. Opinie o dopuszczalności aborcji. Warszawa: OBOP. 32/96.

OBOP. 1997a. Czy przerywanie ciąży powinno być dozwolone, czy nie?. Warszawa: OBOP. 002/97.

OBOP. 1997b. Opinie Polaków o różnych zachowaniach. Warszawa: OBOP. K.118/97.

TNS OBOP. 2003. Dokąd zmierza świat. Warszawa: TNS OBOP. 020-03.

TNS OBOP. 2005. Nowe się cofa. Warszawa: TNS OBOP. 044/05.