Słowa kluczowe
metody planowania rodziny
Humanae vitae
zadania małżonków
prokreacja
dziecko
odpowiedzialne rodzicielstwo
Jak cytować
Abstrakt
Aprobata dla rozpoznawania płodności i sprzeciw wobec jej zakłócania wyrażone zostały w wielu dokumentach Kościoła (Pius XI 1930, Paweł VI 1968, Jan Paweł II 1988, Jan Paweł II 1995). W związku z tym celem artykułu jest odpowiedź na aktualne pytanie: Na ile zasady moralne w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego zostały zinterioryzowane i wdrożone w życie? Odpowiedź na to pytanie jest możliwa dzięki analizie wyników badań ankietowych różnych grup społecznych. Artykuł zachęca małżonków i rodziców, duszpasterzy i wychowawców, polityków i dziennikarzy, nauczycieli akademickich i personel medyczny do stałego podejmowania, a nawet zintensyfikowania działań pomocowych w zakresie poszerzania wiedzy o metodach etycznej regulacji poczęć i wzmacniania postawy odpowiedzialnego rodzicielstwa.
Bibliografia
Augustinus Hipponensis. De nuptiis et concupiscentia ad Valerium libri duo, wyd. PL 44, 413-474, CSEL 42. 211-319, Polish edition: Augustyn. 2003. "Małżeństwo i pożądliwość." Translated by Krzysztof Kościelniak. In: Pisma świętego Augustyna o małżeństwie i dziewictwie, edited by Augustyn Eckmann, 343-390, Lublin: TN KUL.
Cappella, Anna. 1982. Metoda owulacji Billingsa. Łódź: Kuria Biskupia.
Cappella, Anna. 1985. W zgodzie z naturą. Translated by Ludmiła Grygiel, edited by Luigi Turolla. Torino: BBE.
Cerańska-Goszczyńska, Hanna. 2009. "Metoda objawowo-termiczna podwójnego sprawdzenia - reguły interpretacji objawów płodności." In: Rozpoznawanie płodności. Materiały edukacyjno-dydaktyczne dla nauczycieli NPR, pracowników służby zdrowia oraz zainteresowanych zdrowiem prokreacyjnym, edited by Michał Troszyński, 71-83. Warszawa: Bonami.
Chazan, Bogdan. 2004. "Opieka zdrowotna prekoncepcyjna." In: Płodność i planowanie rodziny, edited by Zbigniew Szymański, 181-199. Szczecin: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Medycznej.
Christenson, Lary and Nordis. 1990. Przyjaźń, miłość, małżeństwo. Translated by Irena Doleżal-Nowicka. Warszawa: PAX.
Dudziak, Urszula. 1992. "Attitudes towards procreation in women who prepare themselvs for marital live." In: Pre - Perinatal psycho-medical, edited by Rudolf Klimek, 279-284. Cracow: DWN DReAM.
Dudziak, Urszula. 2009. Postawy wobec wychowania seksualnego a hierarchia wartości nauczycieli. Studium teologicznopastoralne. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Dudziak, Urszula. 2011. "Naturalne planowanie rodziny w Polsce." In: Wartość i dobro rodziny, edited by Jarosław Jęczeń, Marian Z. Stepulak, 163-177. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Dudziak, Urszula. 2013. "Społeczne uwarunkowania postaw wobec macierzyństwa w XX i początkach XXI wieku." Roczniki Nauk o Rodzinie, 5(60), 95-124.
Dyczewski, Leon. 1988. "Los dziecka poczętego." W: W imieniu dziecka poczętego, red. Jerzy Gałkowski, Janusz Gula, 99-127. Rzym-Lublin: Fundacja Jana Pawła II Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej w Rzymie, Katolicki Uniwersytet Lubelski Instytut Jana Pawła II.
Family Planning and Population Division of Family Health World Healt Organization. 1995. Natural family planning: what health workers need to know. WHO/MCH/FPP/93.2. Geneva. Accessed 10.05.2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/63294/WHO_MCH_93.2_Rev.1.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Fijałkowski, Włodzimierz. 2001. Ekologia rodziny. Ekologiczna odnowa prokreacji. Kraków: Rubikon.
Flynn, Anna. 1988. History, ideology and development of natural family planning (duplicated typescript). Żdżary: Course for teachers of natural family planning. https://doi.org/10.1016/B978-0-407-01720-7.50015-1 DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-407-01720-7.50015-1
Furtak, Karol. 2011. Postawy wobec planowania rodziny osób przygotowujących się do zawarcia sakramentu małżeństwa. Praca magisterska. Lublin: Archiwum KUL.
Gmitruk, Monika. 2011. Postawy wobec planowania rodziny w świetle badań małżonków. Praca magisterska. Lublin: Archiwum KUL.
John Paul II. 1981. Apostolic Exhortation "Familiaris Consortio" On The Role Of The Christian Family In The Modern World. Accessed: 16.07.2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_19811122_familiaris-consortio.html.
John Paul II. 1988. Post-Synodal Apostolic Exhortation "Christifi deles Laici" On The Vocation And The Mission Of The Lay Faithful In The Church And In The World. Accessed: 16.07.2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/apost_exhortations/documents/hf_jp-ii_exh_30121988_christifideles-laici.html.
John Paul II. 1995. Encyclical "Evangelium Vitae" on the Value and Inviolability of Human Life. Accessed: 16.07.2022. https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/en/encyclicals/documents/hf_jp-ii_enc_25031995_evangelium-vitae.html.
Kinle, Maria. 2009. "Wskazówki co do interpretacji cyklu." In: Rozpoznawanie płodności. Materiały edukacyjno-dydaktyczne dla nauczycieli NPR, pracowników służby zdrowia oraz zainteresowanych zdrowiem prokreacyjnym, edited by Michał Troszyński, 84-93. Warszawa: Bonami.
Kraj, Tomasz. 2013. "Różnice pomiędzy Naturalnym Planowaniem Rodziny a antykoncepcją. Aspekt moralny." W: Bioetyka pokolenia Karola Wojtyły - Jana Pawła II. Materiały z Ogólnopolskiej Interdyscyplinarnej Konferencji 14 stycznia 2012 roku Kraków-Łagiewniki, edited by Andrzej Muszala, Tomasz Kraj, Patrycja Zielonka Rduch, 107-117. Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Lichtarowicz, Alina. 1998. "Ryzyko i hazard medyczny." In: Międzynarodowy Kongres "O godność macierzyństwa". Warszawa 6-7 czerwca 1998, edited by Ewa Kowalewska, 95-113.Warszawa: Human Life International - Europa.
Małolepsza, Ewa. 1987. "Antykoncepcja i sztuczne poronienia oraz sterylizacja jako sposoby kontroli urodzeń." In: Włodzimierz Fijałkowski, Maria Lisiecka-Berkan, Ewa Małolepsza. Miłość, prokreacja, odpowiedzialność, 49-76. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Memoriał Krakowski. Uzasadnienie katolickiej nauki tyczącej podstaw moralnych życia małżeńskiego Kraków 1968 oraz Wprowadzenie do encykliki "Humanae vitae" Kraków 1969, edited by Barbara Sadowska. 2012. Poznań: Bonami.
Metoda Ogino-Knausa. Accessed: 10.02.2022. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Ogino-Knausa-metoda;3950215.html.
Model Creighton. Accessed: 10.02.2022. https://www.instytut-rodziny.pl/baza-wiedzy/model-creighton/.
Olczyk, Maciej. 2022. "Naturalna regulacja poczęć wyrazem odpowiedzialnego rodzicielstwa. Interdyscyplinarna argumentacja o. Karola Meissnera w Memoriale Krakowskim." Teologia i Moralność 16, 2 (30): 65-81. Accessed: 10.02.2022. https://doi.org/10.14746/TIM.2021.30.2.3. DOI: https://doi.org/10.14746/TIM.2021.30.2.3
Paul VI. 1968. Encyclical Letter "Humanae Vitae". On the Regulation of Birth. Accessed: 16.07.2022. https://www.vatican.va/content/paul-vi/en/encyclicals/documents/hf_p-vi_enc_25071968_humanae-vitae.html.
Pius XI. 1930. Encyclical "Casti Connubii" on Christian Marriage. Accessed: 16.07.2022. https://www.vatican.va/content/pius-xi/en/encyclicals/documents/hf_p-xi_enc_19301231_casti-connubii.html.
Półtawska, Wanda. 1980. "Wpływ postawy antykoncepcyjnej na małżeństwo w świetle kazuistyki Poradni Rodziny." In: Specjalistyczne aspekty problemu antykoncepcji. Ogólnopolska sesja naukowa lekarzy i teologów. Kraków 7-8 II 1976, 128-178. Kraków: Polskie Towarzystwo Teologiczne.
Pryba, Andrzej. 2002. Planowanie rodziny a więź małżeńska. Olsztyn: Hosianum.
Przygoda, Wiesław. 2008. "Model pastoralny." In: Encyklopedia katolicka, t. 12, edited by Eugeniusz Ziemann, 1487-1489. Lublin: TN KUL.
Rzepka, Kamila. 2019. Metody regulacji poczęć, a więzi małżeńsko-rodzinne. Rozprawa doktorska. Lublin: Archiwum KUL. Accessed: 15.04.2022. https://repozytorium.kul.pl/bitstream/20.500.12153/678/1/Rzepka_Metody_regulacji_poczec_a_wiezi_malzensko_rodzinne_Studium_empiryczne_z_Duszpasterstwa_Rodzin.pdf.
Stokowski, Franciszek and Wieczorek, Maria. 1983. "Społeczno-demograficzne uwarunkowania przebiegu ciąży według rezultatu ich zakończenia. Zróżnicowanie międzygeneracyjne." Problemy Rodziny 5: 3-17.
Szymanek, Aleksandra. 2011. Motywacja stosowania środków antykoncepcyjnych przez małżonków. Praca licencjacka. Lublin: Archiwum KUL.
The Holy Bible. New International Version. 1984. East Brunswick, New Jersey, USA: International Bible Society.
Wilson, Mercedes, Arzu. 2002. "The Practice of Natural Family Planning versus the Use of Artificial Birth Control: Family, Sexual and Moral Issues." Catholic Social Science Review 7: 185-211. https://doi.org/10.5840/cssr2002718 DOI: https://doi.org/10.5840/cssr2002718
Wojtyła, Karol. 2012. "Wprowadzenie do encykliki Humanae vitae." In: Memoriał Krakowski. Uzasadnienie katolickiej nauki tyczącej podstaw moralnych życia małżeńskiego Kraków 1968 oraz Wprowadzenie do encykliki "Humanae vitae" Kraków 1969, edited by Barbara Sadowska 69-88, Poznań: Bonami.
Wosicki, Paweł. 2007. Lekceważone zagrożenie czyli dlaczego antykoncepcja niszczy małżeństwo. Poznań: Głos dla życia.
Zadroga, Adam. 2011. "Antykoncepcja kontra natura." In: Fructus Spiritus est Caritas: Księga jubileuszowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Franciszkowi Drączkowskiemu z okazji siedemdziesiątej rocznicy urodzin, czterdziestopięciolecia święceń kapłańskich i trzydziestopięciolecia pracy naukowej, edited by Marcin Wysocki, 1111-1122. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Zadykowicz, Tadeusz. 2013. "Antykoncepcja." In: Duszpasterstwo Rodzin. Refleksja naukowa i działalność pastoralna, edited by Ryszard Kamiński, Grzegorz Pyźlak, Jacek Goleń, 228-239. Lublin-Rzeszów: Bonus Liber, Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji Rzeszowskiej.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Urszula Dudziak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).