Słowa kluczowe
religijność
moralność małżeńsko-rodzinna
sekularyzacja moralności
Jak cytować
Abstrakt
Głównym przedmiotem niniejszego opracowania jest analiza opinii młodzieży szkolnej na temat katolickich norm moralności małżeńsko-rodzinnej. Podstawą prezentowanych analiz socjologicznych są wyniki ogólnopolskiego sondażu społecznego, zrealizowanego w latach 2022-2023 wśród młodzieży ze szkół ponadpodstawowych z klas pierwszych i czwartych. Analizy dotyczące moralności zostały przeprowadzone w kontekście przemian religijności, która często warunkuje postawy wobec wartości. W świetle przeprowadzonych badań można stwierdzić, że odchylenia od tradycyjnej, katolickiej moralności małżeńsko-rodzinnej są tak znaczne, że w tym wymiarze zachodzi niemal rewolucja. Wielu młodych Polaków czuje się bardziej kreatorami niż adresatami wartości i norm moralnych.
Bibliografia
Adamczyk, Grzegorz i Marcin Jarek. 2020. „Autonomia czy współzależność? Religijność a typy moralności młodzieży z diecezji tarnowskiej”. Zeszyty Naukowe WSNS, 1: 45-58.
Baniak, Józef. 2015. „Moralność kościelna”. W: Leksykon socjologii moralności. Podstawy ‒ teorie ‒ badania ‒ perspektywy, red. Janusz Mariański, 439-445. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Baniak, Józef. 2022. Religijność i moralność młodzieży polskiej w latach 1956-2018 na tle przemian cywilizacyjnych i społecznych. Studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.
Boguszewski, Rafał i Marta Bożewicz. 2019. „Religijność i moralność polskiej młodzieży – zależność czy autonomia?”. Zeszyty Naukowe KUL, 4: 31-51.
Giddens, Anthony. 2012. Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Herr, Theodor. 2021. Patient Kirche – Was ist mit der Kirche los? Eine sozialwissenschatliche Untersuchung. Paderborn: Bonifatius Verlag.
Holt, Jim. 2021. Idee, które zmieniły świat. Od Einsteina i Gödla po Turinga i Dawkinsa. Kraków: Copernicus Center Press.
Izdebska, Jadwiga. 2016. „Rodzina”. W: Encyklopedia aksjologii pedagogicznej, red. Krystyna Chałas i Adam Maj, 957-965. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Jasińska-Kania, Aleksandra. 2008. „Wartości i normy moralne a procesy przemian w Polsce i w Europie”. w: Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się społeczeństwie, red. Janusz Mariański i Leon Smyczek, 16. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Kaufmann, Franz-Xaver. 1995. Zukunft der Familie im vereinten Deutschland. Gesellschaftliche und politische Bedingungen. München: Beck.
MacIver, Robert Marrison. Page. Charles Hunt. 1984. „Religia a moralność”. Tłum. Jolanta Swoleń. W: Socjologia religii. Wybór tekstów, red. Franciszek Adamski, 158-164 Kraków: Wydawnictwo Apostolskie Modlitwy.
Mariański, Janusz, 2014. Kontrowersje wokół relacji religii i moralności. Tożsamość czy rozbieżność? Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 24-76.
Mariański, Janusz. 2014. Moralność w kontekście społecznym. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
Mariański, Janusz. 2017. Tożsamości religijne w społeczeństwie polskim. Studium socjologiczne. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Roguska, Beata. 2011. Stereotyp Polaka i Europejczyka A.D. 2011. Komunikat z badań CBOS. BS/33/2011. Warszawa: CBOS.
Smyła, Joanna. 2022. „Rodzina w kalejdoskopie współczesnych przemian”. Wychowanie w Rodzinie, 1: 15-27.
Štefaňak, Ondrej. 2022. „Sprawiedliwość wśród wartości podstawowych młodzieży słowackiej elementy teorii i empirii”. W: Bezpieczeństwo człowieka a sprawiedliwość, red. Edward Jarmoch, Izabela Trzpil i Sławomir Bylina, 145-154. Siedlce–Drohiczyn: Drohiczyńskie Wydawnictwo Naukowe. Wydawnictwo Naukowe Instytut Kultury Regionalnej i Badań Literackich.
Szauer, Remigiusz. 2015. „Syndrom 191 – fenomen rekolekcji halowych. Natura i specyfi ka rekolekcji halowych dla młodzieży szkół średnich w Koszalinie. Socjologiczna analiza zjawiska”. Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych, 4: 221-242.
Szyndler, Krzysztof. 2023. Znajomość i akceptacja wartości religijnych i moralnych. Studium katechetyczno- socjologiczne w świetle badań maturzystów archidiecezji przemyskiej. Lublin: mps pracy doktorskiej.
Świątkiewicz, Wojciech. 2016. „Wartości rodzinne i religijne we współczesnej kulturze polskiej”. W: Co po kryzysie? red. Grażyna Skąpska, Marek S. Szczepański i Żaneta Stasieniuk, 99-119. Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne.
Zemło, Mariusz. 2011. „Religijność uczniów szkół białostockich a stosunek do wybranych wartości, norm i zachowań”. Zeszyty Naukowe KUL, 1-2: 185-211.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Janusz Mariański, Helena Słotwińska, Paweł Mąkosa, Marta Buk-Cegiełka
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.