Grypsy Łukasza Cieplińskiego jako inspiracja w wychowaniu do wartości w świetle Listu do rodzin 'Gratissimam sane' Jana Pawła II
PDF

Słowa kluczowe

Żołnierze Niezłomni
wychowanie do wartości
rodzina
modlitwa

Jak cytować

Gwóźdź, M., & Juroszek, W. (2024). Grypsy Łukasza Cieplińskiego jako inspiracja w wychowaniu do wartości w świetle Listu do rodzin ’Gratissimam sane’ Jana Pawła II. Teologia I Moralność, 19(2(36), 79–91. https://doi.org/10.14746/TIM.2024.36.2.6

Abstrakt

Problematyka artykułu oscyluje wokół biografii Żołnierzy Niezłomnych, które stanowią źródło inspiracji w wychowaniu do wartości. Poddano analizie fragment biografii Łukasza Cieplińskiego, jednego z najbardziej znanych i podziwianych Żołnierzy Niezłomnych, koncentrując się na grypsach pisanych przez niego w ostatnich pięciu miesiącach życia spędzonych w celi śmierci. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie badawcze: jak wychowywać potomstwo inspirując się grypsami Łukasza Cieplińskiego w świetle wskazówek zawartych w Liście do rodzin Gratissimam sane Jana Pawła II? Zastosowano metodę biografii historyczno-pedagogicznej. Tłem historycznym przeprowadzonych analiz były lata stalinowskie w powojennej Polsce. Analizę prowadzono w oparciu o wskazówki, dotyczące wychowania do małżeństwa i rodzicielstwa, zawarte w Liście do rodzin Gratissimam sane Jana Pawła II.

Wnioski: Grypsy Łukasza Cieplińskiego dostarczają inspiracji w wychowaniu do wartości w rodzinie. W procesie tym warto kierować się następującymi zasadami: a) należy wspierać potomstwo w postawie szczerej modlitwy zawierzającej samemu Bogu; b) pracować nad kształtowaniem ciepłej i wspierającej relacji z współmałżonkiem pamiętając, że także dziecko najlepiej rozwija się wtedy, gdy jego rodzice darzą się miłością; c) stawiać dziecku ambitne i realistyczne wymagania w duchu miłości i wiary; d) troszczyć się o rozwój dziecka w kontekście rodziny wielopokoleniowej, gdyż to ona właśnie jest w stanie stworzyć odpowiednie środowisko wychowawcze w sytuacji śmierci lub niewydolności wychowawczej rodzica; e) wychowywać dziecko nie tylko dla dobra rodziny, ale również dla dobra całego narodu. Priorytety Łukasza Cieplińskiego są zgodne z późniejszym nauczaniem Jana Pawła II, ujętym w Liście do rodzin Gratissimam sane, w którym papież podkreśla znaczenie wychowywania dziecka w duchu bliskich relacji międzyosobowych oraz współuczestnictwa w dziedzictwie historyczno-kulturowym narodu.

https://doi.org/10.14746/TIM.2024.36.2.6
PDF

Bibliografia

Caspari, Rachel. 2011. „Jak wydłużało się życie”. Świat Nauki, 9: 27-31.

Fromm, Erich. 2006. O sztuce miłości. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.

Hurlock, Elizabeth. 1960. Rozwój dziecka. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Jakimek-Zapart, Elżbieta. 2007. Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Jakimek-Zapart, Elżbieta. 2020. Sny wstaną… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Jan Paweł II. 1983. Kodeks Prawa Kanonicznego.

Jan Paweł II. 1994. List do Rodzin „Gratissimam sane”.

Jaworski, Romuald. 1987. „Psychologiczna analiza religijności personalnej i apersonalnej”. Częstochowskie Studia Teologiczne, 15: 239-258.

Jaworski, Romuald. 2002. „Psychologiczna analiza religijności w perspektywie komunikacji interpersonalnej”. Studia Psychologica, 3: 143-166.

Juroszek, Weronika. 2013. „Rodzina wielopokoleniowa jako podstawa międzypokoleniowej solidarności”. W: Starość nie radość? Aktywność osób starszych i solidarność międzypokoleniowa, red. Mariola Kozubek, 179-181. Katowice: Księgarnia św. Jacka.

Juroszek, Weronika. 2022. „Dojrzałość synowej w świetle koncepcji ks. prof. Zdzisława Chlewińskiego”. Studia Ełckie, 4: 489-500. DOI: https://doi.org/10.15633/9788363241575.06

Juroszek, Weronika. 2023a. „Witold Pilecki as a caring parent model from the Erik Erikson’s theory perspective”, Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio, 1: 18-26. DOI: https://doi.org/10.34766/fetr.v53i1.1168

Juroszek, Weronika. 2023b. Generał August Emil Fieldorf „Nil” jako wzór osoby dojrzałej w świetle koncepcji Zdzisława Chlewińskiego. Ujęcie psychopedagogiczne. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.

Kurtyka, Janusz. 2007. „Słowo wstępne”. W: Nie mogłem inaczej żyć… Grypsy Łukasza Cieplińskiego z celi śmierci, red. Elżbieta Zakimek-Zapart, 5-6. Kraków: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Paczkowski, Andrzej. 1999. „Polacy pod własną i obcą przemocą”. W: Czarna Księga Komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, red. Stephan Cortois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panne, Andrzej Paczkowski, Karel Batrosek, 341-366. Warszawa: Prószyński i S-ka.

Sabat, Katarzyna. 2016. „Prośba o ułaskawienie źródłem do biografii Żołnierzy Wyklętych”. Biografistyka Pedagogiczna, 1: 275-289. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2016.01.17

Sobór Watykański II. 1965. Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym „Gaudium et spes”.

Szulakiewicz, Władysława. 2004. „Biografistyka i jej miejsce w historiografii edukacyjnej po II wojnie światowej”. Biuletyn Historii Wychowania, 10: 5-14. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2004.19.20.1

Szulakiewicz, Władysława. 2015. Badania historyczne w pedagogice. Konteksty źródłowe. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Szwagrzyk, Krzysztof. 2005a. „Kadry aparatu bezpieczeństwa”. W: Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza. Tom pierwszy 1944-1956, red. Krzysztof Szwagrzyk, 49-75. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Szwagrzyk, Krzysztof. 2005b. Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944-1956. Kraków-Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Śląski, Jerzy. 1996. Żołnierze Wyklęci. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM.

Wieliczka-Szarkowa, Joanna. 2017. Co Polskę stanowi. Biografie historyczne. Kraków: Wydawnictwo AA.

Wójcik, Zbigniew. 2004. „Łukasz Ciepliński (1913-1951)”. W: Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1956. Słownik Biograficzny, 65-72. Kraków-Warszawa-Wrocław: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Zalewska, Marina. 2012. „Style więzi małżeńskiej a spostrzeganie bliskości w triadzie matka-ojciec-dziecko”. W: Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości, red. Barbara Tryjarska, 171-184. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.