Życie bez rodziny w doświadczeniach osób bezdomnych

Abstrakt

Artykuł podejmuje problem wartości rodziny dla osób bezdomnych, które aktualnie żyją poza domem, najczęściej korzystając z pomocy instytucji. Celem analizy jest wskazanie na szersze doświadczanie bezdomności, które dotyczy okresu sprzed mieszkania poza domem, a rozpoczyna się w dysfunkcjonalnych rodzinach. Tekst odnosi się do problemu socjalizowania jednostek, do negowania podstawowych wartości – życia w rodzinie, budowania trwałych więzi z bliskimi i podejmowania podstawowych ról opiekuńczo-zabezpieczających. Ukazuje negatywne doświadczenia życiowe i dysfunkcyjne wzory ról w rodzinach pochodzenia i prokreacji bezdomnych, jako przyczyny stopniowej pauperyzacji i ostatecznej patologii trwania bez możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb. Artykuł ukazuje problem życia bez rodziny i dysfunkcjonalność tego stanu z perspektywy bezdomnych: mężczyzn, kobiet i dzieci. Wskazuje na paradoksy instytucjonalnego wsparcia, które skupia się na jednostkach doświadczających bezdomności, najczęściej z pominięciem kontekstu rodzinnego, co utwierdza w błędnym przekonaniu o uwolnieniu bliskich od odpowiedzialności za los członków rodziny. Jest to szczególnie istotne w odniesieniu do rodzin, których nie charakteryzuje patologizacja życia i ciąży na nich możliwy do spełnienia obowiązek wsparcia rodzinnego. Refleksje – podjęte w artykule – odnoszą do wieloletnich badań autorki w obszarze bezdomności i wykluczenia społecznego, a także do podejmowanej od lat pracy na rzecz osób w kryzysie bezdomności. W artykule zastosowana jest metoda desk research, pozwalająca na szeroki kontekst analiz problemu bezdomności w Polsce w odniesieniu do życia rodzinnego.