„Dar i zobowiązanie”: koncepcja pokoju w myśli społecznej Kościoła
Okładka czasopisma Teologia i Moralność, tom 19, nr 3(37), rok 2024, tytuł Przemoc i niestosowanie przemocy w judaizmie i chrześcijaństwie
PDF (English)

Słowa kluczowe

pokój
prawo do pokoju
nauczanie społeczne Kościoła
zasady życia społecznego
pacyfizm
prawda

Jak cytować

Gocko, J. (2024). „Dar i zobowiązanie”: koncepcja pokoju w myśli społecznej Kościoła. Teologia I Moralność, 19(3(37), 65–75. https://doi.org/10.14746/TIM.2024.37.3.6

Abstrakt

Celem artykułu jest prezentacja istoty katolickiej koncepcji pokoju w oparciu o metodę krytycznej analizy źródeł w postaci dokumentów społecznych Kościoła i nauczania papieskiego oraz literatury przedmiotu. Oparta na biblijnym fundamencie oraz na antropologii personalistycznej wizja pokoju jawi się jako głęboko realistyczna i integralna, obejmując najpierw jego wewnętrzną harmonię, przedłużaną następnie w relacje społeczne. Nowością w porównaniu z innymi ujęciami jest powiązanie pokoju z kategorię dobra wspólnego. Pokój w katolickiej myśli społecznej jest przedstawiany jako kluczowy element ładu społecznego, który z natury ma charakter moralny. W kontekście niektórych współczesnych nurtów pacyfistycznych podkreślono potrzebę odideologizowania troski o pokój.

https://doi.org/10.14746/TIM.2024.37.3.6
PDF (English)

Bibliografia

Augustinus. 1955. De civitate Dei: Libri XI–XXII, edited by Bernhard Dombart and Alfons Kalb. Turnhout: Brepols.

Benedict XVI. 2006. Message for the Celebration of the [XXXIX] World Day of Peace: In Truth, Peace. January 1, 2006. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

Catechism. 2010. Catechism of the Catholic Church. Second edition, revised in accordance with the official Latin text promulgated by Pope John Paul II. Roma: Libreria Editrice Vaticana.

Drożdż, Bogusław. 2018. “Pastoralne aspekty „czterech zasad” papieża Franciszka [Pastoral Aspects of the “Four Principles” of Pope Francis].” Roczniki Teologiczne 65(6): 63–73. DOI: https://doi.org/10.18290/rt.2018.65.6-5

Francis. 2013. Apostolic Exhortation “Evangelii Gaudium.” November 24, 2013. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

Francis. 2014. Message for the Celebration of the [XLVII] World Day of Peace: Fraternity, the Foundation and Pathway to Peace. January 1, 2014. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

Gocko, Jerzy. 2005. “Zagadnienie wojny i pokoju w nauczaniu społecznym Kościoła [The Issue of War and Peace in the Social Teaching of the Church].” In Kościół – pluralizm – Europa, edited by Marcin Hintz, 100–6. Warszawa: Komitet Krajowy Światowej Federacji Luterańskiej.

Gocko, Jerzy. 2006. “Wierność tożsamości kulturowej i pokój [Fidelity to the Cultural Identity vis-à-vis Peace].” In Prawda pokoju [The Truth of Peace], edited by Janusz Kumala, 71–89. Licheń: Centrum Formacji Maryjnej „Salvatoris Mater”.

Gocko, Jerzy. 2016. “Troska Kościoła o pokój. Perspektywa teologicznomoralna [The Church’s Concern for Peace: A Theological and Moral Perspective].” Verbum Vitae 30: 277–93. DOI: https://doi.org/10.31743/vv.1732

John Paul II. 1980. Message for the Celebration of the [XIII World] Day of Peace: Truth, the Power of Peace. January 1, 1980. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John Paul II. 1982. Message for the Celebration of the [XV World] Day of Peace: Truth, the Power of Peace. January 1, 1982. Peace: A Gift of God Entrusted to Us!. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John Paul II.1984. Message for the Celebration of the [XVII] World Day of Peace: From a New Heart, Peace Is Born. January 1, 1984. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John Paul II. 1986. Message for the Celebration of the [XIX] World Day of Peace: Peace Is a Value with No Frontiers North-South, East-West: Only One Peace. January 1, 1986. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John Paul II. 1992. Message for the XXV Annual World Day of Prayer For Peace: Believers United in Building Peace. January 1, 1992. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John Paul II. 2003. Message for the Celebration of the [XXXVI] World Day of Peace: Pacem in Terris: A Permanent Commitment. January 1, 2003. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

John XXIII. 1963. Encyclical “Pacem in terris” on Establishing Universal Peace in Truth, Justice, Charity, and Liberty. April 11, 1963. Città del Vaticano: Typis Polyglottis Vaticanis.

Juros, Helmut. 1987. “Prawda jako warunek pokoju w nauczaniu Jana Pawła II [Truth as a Precondition to Peace in the Teaching of John Paul II].” Communio 7(4):78–98.

Léon-Dufour, Xavier. 1990. “Pokój.” In Słownik teologii biblijnej, edited by Xavier Léon-Dufour, translated by Kazimierz Romaniuk, 700–5. Poznań: Pallottinum.

Mroczkowski, Ireneusz. 1993. “Non-violence i cywilizacja miłości [Non-Violence and the Civilization of Love].” In Miłość w postawie ludzkiej [Love in Human Attitude and Behavior], edited by Walerian Słomka, 291–308. Lublin: RW KUL.

Nagórny, Janusz. 2004. “‘Prawo do pokoju:’ Urzeczywistnianie praw człowieka w XXI wieku [“The Right to Peace:” Realizing Human Rights in the 21st Century].” In Prawo i etyka [Law and Ethics], edited by Piotr Morciniec and Stanisław Leszek Stadniczeńko, 237–63. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Pace. 2005. [Lexicographic entry:] “Pace.” In Pontificio Consiglio della Giustitia e della Pace. Dizionario di dottrina sociale della Chiesa, edited by Giampaolo Crepaldi and Enrique Colom, 572–83. Roma: LAS.

Paul VI. 1969. Message for the Celebration of the [II World] Day of Peace: The Promotion of Human Rights, the Way to Peace. January 1, 1969. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.

Pontifical Council for Justice and Peace. 2005. Compendium of the Social Doctrine of the Church. Washington, D.C.: Libreria Editrice Vaticana, United States Conference of Catholic Bishops Publishing.

Second Vatican Council. 1965. Pastoral Constitution on the Church in the Modern World “Gaudium et Spes.” December 7, 1965. Accessed January 6, 2025. https://www.vatican.va/archive/hist_councils/ii_vatican_council/documents/vat-ii_const_19651207_gaudium-et-spes_en.html.

Torre, Julio de la. 1989. “Drogi pokoju: krytyczna ocena rozmaitych opcji na rzecz pokoju [Paths of Peace: A Critical Evaluation of Various Options for Peace],” translated by Grzegorz Ostrowski. Communio (pl) 9 (5): 84–94.

Wnętrzak, Teresa. 1998. “O pokoju ziemskim i pokoju wiecznym – rozważania św. Augustyna w księdze XIX De Civitate Dei [On Earthly Peace and Eternal Peace: St. Augustine’s Considerations in Book XIX of De Civitate Dei].” In Amicorum Dona: studia dedykowane profesorowi Stefanowi Skowronkowi w siedemdziesięciolecie urodzin [Amicorum Dona: Studies Dedicated to Professor Stefan Skowronek on the Seventieth Anniversary of his Birthday], edited by Feliks Kiryk, Marek Wilczyński and Jerzy Ciecieląg, 211–20. Kraków: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej.

Zwoliński, Andrzej. 2003. Wojna. Wybrane zagadnienia [War: Selected Issues]. Kraków: Wydawnictwo WAM.