Sprawiedliwa wojna – sprawiedliwy pokój? Głosy chrześcijan o wojnie na Ukrainie

Abstrakt

W oparciu o przekonanie, że po doświadczeniach dwóch wojen światowych pokój i sprawiedliwość są jednymi z centralnych wartości Europy, w kościołach chrześcijańskich rozwinęła się koncepcja sprawiedliwego pokoju, która próbuje ograniczyć legitymizację przemocy wojskowej w kategoriach etyki pokoju. Rosyjska wojna agresji przeciwko Ukrainie wywołała pytanie, czy koncepcja ta zawiodła i czy konieczny jest powrót do doktryny wojny sprawiedliwej, ponieważ wysiłki na rzecz zapobiegania przemocy, zarządzania konfliktami cywilnymi oraz tworzenia sprawiedliwych, sprzyjających pokojowi warunków i struktur nie były w stanie zapobiec wojnie. Artykuł odpowiada na to pytanie, analizując kluczowe stwierdzenia w ścisłej lekturze i rzucając światło na ich społeczne i historyczne konteksty. Pokazuje również, że koncepcja ta jest nadal uzasadniona, najpierw przedstawiając upadek doktryny wojny sprawiedliwej. Następnie, w odniesieniu do różnych oświadczeń kościelnych, w szczególności papieża Franciszka i niemieckich biskupów, podkreślono ciągłe znaczenie koncepcji sprawiedliwego pokoju. Wreszcie, wykazano, że zmiana perspektywy, jaką koncepcja ta reprezentuje w ramach chrześcijańskiej refleksji nad wojną i pokojem, jest zgodna z polityką, która dąży do sprawiedliwego pokoju dla Ukrainy.