Chrześcijanie wobec wojny na przełomie IV i V wieku

Abstrakt

Kościół starożytny od początku z uwagą pochylał się nad kwestią przemocy. Wynikało to nie tylko z podstawowego w tej materii nakazu, wypływającego z Dekalogu i przykazania „Nie zabijaj”, ale również z powodu szybko postępujących zmian historycznych, geograficznych i społecznych. Zmiany te spowodowały konieczność przyjrzenia się dotychczasowej nauce Kościoła, a wraz z nią postawie chrześcijan, w konsekwencji zaś ewolucję stanowiska Kościoła wobec tak newralgicznego kontekstu przemocy, jakim jest wojna. Temu zagadnieniu poświęcony został niniejszy artykuł. Celem prezentacji jest analiza zmieniającego się stanowiska Kościoła wobec wojny na przełomie IV i V wieku. Cezura czasowa związana jest z dominującymi zmianami, jakie dokonały się wówczas na terenach Cesarstwa zachodniorzymskiego, a mianowicie zwycięstwo chrześcijaństwa i powolny upadek Cesarstwa, spowodowany napływem ludów barbarzyńskich na tereny dzisiejszej Europy, co doprowadziło do rozpoczęcia zupełnie nowej epoki, zarówno z punktu widzenia społecznego, jak i militarnego.