Keywords
depression
penitent
confessor
pastoralinstructions
How to Cite
Abstract
The aim of the article is to present the basic symptoms of depression in the context of the sacrament of penance and reconciliation and to provide pastoral recommendations for confessors towards people affected by this disease. The specific nature of depressive disorder requires a special approach to penitents suffering from its symptoms. Thanks to this, the sacrament of penance and reconciliation can be experienced as an experience of God's mercy and, in addition, it can also have secondary therapeutic effects. The text describes the way of understanding and experiencing the sacrament of penance and reconciliation by people suffering from depression, and in the last part it presents recommendations for those serving such penitents. They are suitable both for those receiving the sacrament of penance and reconciliation in the form of ongoing pastoral support, as well as a single meeting in the confessional.
References
Adamiak, Grażyna, Karolina Jabłkowska, Katarzyna Nowakowska, Agnieszka Stetkiewicz, Ewa Szymańska-Świątnicka i Tomasz Pawełczyk. 2009. „System wartości a objawy depresyjne u studentów medycyny”. Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 3: 178-188.
Bartoszek, Antoni. 2017. „Odpowiedzialność za bliźnich w potrzebie w kontekście kategorii ordo caritatis (z uwzględnieniem problemu migracji)”. Teologia i moralność, 12(1): 59-72. DOI: https://doi.org/10.14746/tim.2017.21.1.4
Bloch, Miki, Peter Schmidst, Merry Danaceau, Jean Murphy, Lynnette Nieman i David Rubinow. 2000. „Effects of gonadalsteroids in women with a history of postpartum depression”. American Journal of Psychiatry, 157(6): 924-930. DOI: https://doi.org/10.1176/appi.ajp.157.6.924
Bramorski, Jacek. 2001. „Rachunek sumienia jako istotny element chrześcijańskiego nawrócenia”. Studia Gdańskie, 26: 5-17.
Błaszczak, Tomasz. 2021. Kultura i śmierć. Gdańsk: WN Katedra, 43-55.
Bunge, Gabriel. 2007. Acedia. Duchowa depresja. Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów.
Cierpiałkowska, Lidia. 2021. Psychopatologia. Warszawa: Scholar.
Dörr, Anette. 1987. Religion und Depression. Eineempirische-psychologische Untersuchung. Weinheim: Deutscher Studien Verlag.
Dudek, Dominika, Marcin Siwek, Andrzej Zięba i Gabriel Nowak. 2022. „Depresja poporodowa”. Przegląd lekarski, 59(11): 919-923.
Ewagriusz z Pontu. 1998. O ośmiu duchach zła. W: Ewagriusz z Pontu. Pisma ascetyczne, tłum. L. Nieścior. Kraków-Tyniec.
Ferensztajn, Ewa i Janusz Rybakowski. 2012. „Etapy przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej”. Psychiatria Polska, 46(4): 613-626.
Fudala, S. 2016. „Miłosierni jak Ojciec. Refleksje o postawie miłosierdzia spowiednika i penitenta w sakramencie pokuty i pojednania”. Itinera Spiritualia, 9(1): 61-79. DOI: https://doi.org/10.12775/IS.2016.004
Golec, Małgorzata, Aleksandra Rajewska-Rager, Katarzyna Latos, Aleksandra Kosmala, Adam Hirschfeld i Marta Molińska-Glura. 2016. „Ocena zaburzeń nastroju u pacjentek po porodzie oraz czynników predysponujących do występowania tych zaburzeń”. Psychiatria, 13(1): 1-7.
Grom, Bernhard. 2017. Psychologia religii. Warszawa: PWN.
Grzywa, Anna, Adriana Kucmin i Tomasz Kucmin. „Samobójstwa – epidemiologia, czynniki, motywy i zapobieganie”. 2009. Część I. Polski Merkuriusz Lekarski, 27(161): 432-436.
Heszen-Celińska, Irena i Helena Sęk. 2020. Psychologia zdrowia. Warszawa: PWN.
Humeniuk, Ewa, Olga Dąbska i Aleksandra Krupa. 2018. „Depression intensification in oncological patients”. Social Dissertations, 12(3): 55-63.
Jaeschke, Rafał, Marcin Siwek, Bartosz Grabski i Dominika Dudek. 2010. „Współwystępowanie zaburzeń depresyjnych i lękowych”. Via Medica, 7(5): 189-197.
Jan od Krzyża. 2010. Noc ciemna, red. Piotr Linka. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych.
Jan Paweł II. 1997. Recontilatio et penitentia. Wrocław: TUM.
Januszewska, Elżbieta. 2020. „Depresja, osamotnienie a przeżyta trauma u dzieci i młodzieży”. W: Wyzwania i problemy społeczeństwa w XXI wieku. Tom I, red. Ewelina Chodźko i Kamila Talarek. Lublin: WN Tygiel.
Jarema, Marek, Dominika Dudek i Andrzej Czernikiewicz. 2014. „Dysfunkcje poznawcze w depresji – niedoszacowany objaw, czy nowy wymiar?”. Psychiatria Polska, 48(6): 1105-1116. DOI: https://doi.org/10.12740/PP/31215
Juszczak, Władysław. 2009. Psychoterapeutyczny aspekt sakramentu spowiedzi. Kraków: Homo Dei.
Katechizm Kościoła Katolickiego. 2002. Poznań: Pallotinum.
Kijas, Zdzisław. 2014. „Między sprzeciwem i spotkaniem. Świętość celem człowieka XXI wieku”. W: Przesłanie Jana Pawła II na XXI wiek, red. Marko Jacow, Francszek Ziejka i Władysław Zuziak, 207-224. Kraków: WN UPJP2.
Kociuba, Jolanta, 2020. „Deficyt woli w stanach depresyjnych. Zmiany w motywacji po stresie traumatycznym”. Konteksty Społeczne, 8(16): 234-245. DOI: https://doi.org/10.17951/ks.2020.8.2.234-245
Kodeks Prawa Kanonicznego. 1984. Poznań: Pallotinum.
Konczelska, Katarzyna i Jagoda Sikora. 2017. „Potraumatyczny wzrost, wsparcie społeczne i zdrowie psychiczne w sytuacji doświadczenia śmierci dziecka”. Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne, 2(25): 39-51.
Krzystanek, Marek i Ryszard Wiaderkiewicz. 2022. Depresja – podstawowe informacje o chorobie i stosowanych lekach. Warszawa: CIOP BiP.
Lickiewicz, Jakub. 2004. „Analiza porównawcza systemu wartości osób z chorobą alkoholową przed i po terapii”. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, 17: 215-225.
Loyola, Ignacy. 2002. Ćwiczenia duchowe, tłum. Mieczysław Bednarz. Kraków: WAM.
Makara-Studzińska, Marta. 2013. „Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14-18 lat”. Psychiatria, 10(2): 76-83.
Mathers, Colin i Dejan Loncar. 2006. „Projections of globalmortality and burden of disease from 2002 to 2030”. Plos Medicine, 3(11): 2011-2030. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pmed.0030442
Michalska-Leśniewicz, Magdalena i Wojciech Gruszczyński. 2010. „Czynniki psychologiczne w depresji”. Psychiatria, 7: 95-103.
Nawojowski, Jerzy. 2013. „Teologia codzienności na kanwie Księgi fundacji św. Teresy od Jezusa”. Itinera Spiritualia. Commentarii Periodici Instituti Carmelitani Spiritualitatis Cracoviae, 6: 63-81.
Niesporek, Marcin. 2016. „Społeczne konsekwencje depresji – wyzwanie dla duszpasterstwa”. Studia pastoralne, 22(12): 245-266.
Nowicka, Justyna. 2022. Teologia codzienności Karla Rahnera wobec antropologicznych przesłanek ponowoczesności. Poznań.
Osińska, Milena, Adam Zaberuk, Katarzyna Celińska-Janowicz, Rafał Zadykowicz i Edyta Rysiak. 2017. „Depresja – choroba cywilizacyjna XXI wieku”. Geriatria, 11: 123-129.
Pagacz, Małgorzata. 2021. „Pogoda ducha w pismach św. Urszuli Ledóchowskiej”. Studia Bobolanum, 32: 155-171. DOI: https://doi.org/10.30439/2021.1.8
Perzyński, Andrzej. (2012). „Miłość społeczna w nauczaniu Benedykta XVI”. Łódzkie Studia Teologiczne, 21(1): 223-232.
Polewka, Andrzej, Filip Bolechała, Elżbieta Skupień, Franciszek Trela i Andrzej Zięba. 2002. „Samobójstwa dokonane a depresja u osób w wieku podeszłym”. Przegląd lekarski, 59(4-5): 295-297.
Poniatowska-Leszczyńska, Katarzyna i Krzysztof Małyszczak. 2013. „Depresja a patologia osobowości w ujęciu psychodynamicznym”. Post. Psychiatr. Neurol, 22(3): 201-209.
Ronco, Albino, Eugenio Fizzotti i Edwin Amenta. 1993. „Immagine di Dio, percezione dei genitori, conoscenza e stima di sé”. Orientamenti Pedagogica, 40: 661-679.
Ronco, Albino, Eugenio Fizzotti i Domenico Bellantoni. 1995. „Percezione dei genitori, percezione di sé ed immagine di Dio. Una ricerca tra ragazzi napoletani dagli 11 ai 14 anni”. Orientamenti Pedagogica, 42: 1203-1230.
Ryś, Maria. 2020. „Bezpieczna aborcja? O psychologicznych skutkach przerywania ciąży”. W: W poszukiwaniu dobra w perspektywie jednostkowej i społecznej, red. Tomasz Przesławski, 177-212. Warszawa: WIWS.
Smith, Timothy, Michael McCullough i Justin Poll. 2003. „Religijność i depresja: dowody na efekt główny i łagodzący wpływ stresujących wydarzeń życiowych”. Biuletyn Psychologiczny, 129: 614-636. DOI: https://doi.org/10.1037/0033-2909.129.4.614
Szadkowski, Dariusz. 2022. „Depresja i zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży w dobie współczesnych zawirowań społecznych”. Społeczeństwo. Edukacja. Język, 16: 215-240.
Szychowski, Wojciech. 2021. Pożegnanie nieprzywitanych. Kraków: ESPE.
Śliwiński, Piotr. 2019. „Rozeznawanie w sakramencie pokuty i pojednania”. W: Rozeznanie: przeszłość, teraźniejszość, przyszłość, red. Szymon Drzyżdżyk i Marek Gilski, 307-320. Kraków: WN UPJP2. DOI: https://doi.org/10.15633/978-83-7438-771-2.13
Święcicki, Łukasz. 2018. Depresja w pytaniach pacjentów i odpowiedziach eksperta. Warszawa: ITEM.
Tatar, Marek. 2009, „Chrześcijańska nadzieja jako czynnik rozwoju człowieka i świata w encyklice Spe Salvi Benedykta XVI”. Warszawskie Studia Teologiczne, 22(2): 121-132.
Teresa od Jezusa. 2019. Twierdza wewnętrzna. Kraków: Wydawnictwo Karmelitów Bosych.
Topolski, Mirosław. 2020. „Pentekostalizacja – szansa czy zagrożenie pastoralne?”. Rocznik Teologiczny, 62(1), 229-259.
Warchoł, Paweł. 2016. „Noc ciemna drogą mądrości krzyża”. Polonia Sacra, 20(2): 161-180. DOI: https://doi.org/10.15633/ps.1692
Wąchol, Grzegorz. 2023. „Wybrane objawy zaburzeń psychicznych podczas spowiedzi i wspierająca reakcja spowiednika”. Teologia i Moralność, 18(33): 153-166. DOI: https://doi.org/10.14746/TIM.2023.33.1.10
Worden, William. 2022. Poradnictwo i terapia w żałobie. Warszawa: PWN.
Woźniak, Marta. 2019. „Zachowania suicydalne jako problem społeczny XXI wieku – charakterystyka zjawiska z uwzględnieniem przyczyn oraz metod zapobiegawczych”. W: Wyzwania i problemy społeczne początku XXI wieku, red. Norbert Laurisz, 108-119. Warszawa: Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej.
Zabielski, Józef. 2011. „Uświęcający charakter nawrócenia i pokuty w świetle nauczania kardynała Stefana Wyszyńskiego”. Studia Prymasowskie 5: 351-363.
Zając, Andrzej. 2014. „Troska o pokój według św. Franciszka z Asyżu”. Polonia Sacra, 18(1): 61-73. DOI: https://doi.org/10.15633/ps.623
License
Copyright (c) 2024 Grzegorz Wąchol
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.