Abstract
The article is an attempt to answer the question of whether the apostolic exhortation Amoris laetitia of Pope Francis is a manifestation of a creative conscience. In connection with the above, the concept and essence of the so-called “creative conscience”, then – in accordance with the teaching spirit of the Bishop of Rome – the status of Christian marriage in the contemporary world was outlined and, finally, the current teaching was confronted with the traditional vision of conscience. Due to the lack of an original commentary on the comments and issues raised by the readers of the document, it becomes legitimate to say that the document allows such interpretative possibilities that point to the creative role of conscience. This is the role shown in the so-called “new moral theology” after the Second Vatican Council. Therefore, it is difficult to recognize the present interpretation of Amoris laetitia as an expression of “hermeneutics of continuity” and also as teaching stemming from the Thomist tradition.
References
Nauczanie Kościoła
Benedykt XVI (2012), Przemówienie podczas VII Światowego Spotkania Rodzin, Mediolan (2 czerwca 2012), „L’Osservatore Romano” nr. 7-8, s. 23.
Franciszek (2016), Adhortacja apostolska Amoris laetitia, Wrocław 2016.
Franciszek (2013), Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, [24 listopada 2013], „Acta Apostolicae Sedis” 105 [2013], s. 1038.
Jan Paweł II (1981), Adhortacja apostolska Familiaris consortio (22 listopada 1981), „Acta Apostolicae Sedis” 74 (1982), s. 186.
Jan Paweł II (1993), Encyklika Veritatis splendor [...] do wszystkich biskupów Kościoła katolickiego o niektórych podstawowych problemach nauczania moralnego Kościoła. Watykan 1993, w: Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996, s. 705-838.
Katechizm Kościoła katolickiego (1994), Poznań.
Sobór Watykański II (2002), Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań, s. 526-606.
Sobór Watykański II (2002), Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, Poznań, s. 288-301. (DFK)
Literatura pomocnicza
Böckle F. (1995), Existentialetik, w: Lexikon für Theologie und Kirche, red. W. Kasper, Bd. 3 Freiburg, s. 1301-1304.
Buttiglione R. (1993), Dar ciała darem osoby. Autonomia sumienia wobec autonomii prawdy. Uwagi dotyczące wybranych aspektów współczesnego sporu o encyklikę „Humanae vitae”, w: Jan Paweł II, Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Chrystus odwołuje się do zmartwychwstania. O Jana Pawła II teologii ciała, red. T. Styczeń, Lublin, s. 113-174.
Chiavacci E. (1969), La legge naturale ieri e oggi, w: Nuove prospettive di morale coniugale, Brescia, s. 73-82.
Deklaracja Kolońska przeciw ubezwłasnowolnieniu za katolicyzmem otwartym (1992), „Emaus” nr 2(15), s. 54.
Górnicka-Kalinowska J. (1993), Idea sumienia w filozofii moralnej, Warszawa.
Jurczyk B. (1994), Wolność – sumienie – prawda w świetle encykliki Veritatis splendor. Krytyczna ocena koncepcji „kreatywnego” sumienia, w: Nie lękać się prawdy. Encyklika Veritatis splendor, red. P. Morciniec, Opole, s. 53-77.
Piana P. (1981), O hermeneutykę decyzji etycznej, „Communio” R. 1 nr 3, s. 23-38.
Ratzinger J. (1991), Prawda i sumienie, „Ethos” 4 nr 3/4, s. 171-184.
Rosik S. (1992), Rozpoznanie wezwania moralnego przez sumienie, w: S. Rosik, Wezwania i wybory moralne. Refleksje teologicznomoralne, Lublin, s. 163-191.
Seifert J. (1995), Blask prawdy jako fundament działania moralnego. O encyklice papieża Jana Pawła II „Veritatis splendor”, w: Jan Paweł II, Veritatis splendor. Tekst i komentarze, red. A. Szostek, Lublin, s. 169-188.
Sobór Watykański II (2002), Dekret o formacji kapłańskiej Optatam totius, w: Sobór Watykański II, Konstytucje, dekrety, deklaracje, s. 288-301.
Styczeń T. (1984), Kryzys w teologii moralnej, „Roczniki Filozoficzne” t. 32, z. 2, s. 49-52.
Tomasz z Akwinu (1980), Suma Teologiczna, t. 6: Człowiek, London.
Publikacje w wersji elektronicznej
Franciszek przekonuje o tomistycznych inspiracjach „Amoris laetitia”, https://www.deon.pl/religia/serwis-papieski/ktualnosci-papieskie/art,6197,franciszek-przekonuje-o-tomistycznych-inspiracjach-amoris-laetitia.html [dostęp: 14.02.2018].
Kasper W. (2014), Droga miłosierdzia, „Tygodnik Powszechny” 24.03, https://www.tygodnikpowszechny.pl/node/22304 [dostęp: 14.02.2018].
[Kasper W.], Przeczytaj całe przemówienie kard. Kaspera, które wywołało burzę w Watykanie, http://www.news.wkopi.pl/show/kopia-sfotografowanej-strony/?i=a0c3196ccd742a1e8f87e22c3bc5f80421135db27fbfa9d946090dfc7eb66d47 [dostęp: 14.02.2018].
Schneider A., „Amoris laetitia” – potrzeba wyjaśnienia, http://www.m.pch24.pl/Informacje/informacja/id/42990 [dostęp: 14.02.2018].
License
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie Teologia i Moralność są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie Teologia i Moralność udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych w Teologii i Moralności pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).