Pojęcie nadziei zbiorowej Józefa Kozieleckiego i Chantal Delsol

Abstrakt

W niniejszym artykule ukażemy koncepcję nadziei zbiorowej polskiego psychologa Józefa Kozieleckiego. W obszarze psychologii i socjologii daje potwierdzone w tych naukach argumenty wskazujące na potrzebę uzasadnionej nadziei zarówno indywidualnej, jak i zbiorowej. Na tej bazie przekonuje do budowania społeczeństwa nadziei, gdzie góruje ona nad lękiem przed niedookreśloną przyszłością i wszelkimi zmianami. Wyraźnie stwierdza, że trzeba się przeciwstawić ideologizacji życia społecznego w stylu Francisa Fukuyamy, Richarda Rorty’ego czy Jacques’a  Derridy. Tworzą oni intelektualne utopie, niemające potwierdzenia w naukowych badaniach psychologicznych i socjologicznych, choć są nośne w wielu kręgach kulturowych późnej nowoczesności. By wzmocnić to przekonanie Józefa Kozieleckiego, odwołamy się do badań Chantal Delsol francuskiej filozof politycznej. Badała ona zmiany kulturowe i polityczne w Europie w XX i XXI wieku. Określiła ten czas jako „późną nowoczesność”. W swoich pracach stawia uzasadnioną diagnozę, że pewne nurty niszczą nadzieję na osiąganie dalekosiężnych celów zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych, a tym bardziej nadzieję eschatologiczną w imię tworzenia społecznych utopii. Efektem badawczym będzie zestawienie poglądów polskiego naukowca dotyczących nadziei zbiorowej z przekonaniem Chantal Delsol, że nadzieja, i to ta związana z religią monoteistyczną. jest ludziom potrzebna, by mogli się rozwijać i osiągać zarówno dystalne, jak i eschatologiczne cele. Wnioski zostały wypracowane w obszarze psychologii, socjologii i filozofii i wspierają przekonanie o wartości nadziei eschatologicznej.