Keywords
sacrament of penance and reconciliation
confession
relativitsm
conscience
moral autonomy
sacrum
How to Cite
Abstract
In the article, the concept of sin is analysed within the social sciences, i.e. as an act of transgressing the normative order, which is subject to sociological, anthropological and historical description. Based on documents and empirical materials (surveys, sociological interviews) it is shown how the processes of secularization and change in moral-religious consciousness influence the experience of sin in daily life. Moral relativism, removal from institutions and selective faith, as well as autonomous morality, are an axionormative context where the religious is beginning to be displaced by the "only" ethical. The sociological thesis of the sacrum sphere shrinking in public and social life is analysed in relation to the practice of confession - from this point of view, the sacrament of penance is another area where religious meanings and experience are confronted with those of modern changes in culture and morality.References
Casanova J., Public Religions in the Modern World, The University of Chicago Press, Chicago and London 1994, ISBN 0-226-09535-5.
CBOS, Moralność Polaków po dwudziestu latach przemian. Komunikat z badań, CBOS, Warszawa, marzec 2009.
CBOS, Opinie nt. dopuszczalności aborcji. Komunikat z badań, BS/100/2010, Warszawa, lipiec 2010.
CBOS, Etyczne aspekty zapłodnienia in vitro. Komunikat z badań, BS/96/2010, Warsza- wa, lipiec 2010.
CBOS, Opinie o prawnej dopuszczalności i regulacji aborcji. Komunikat z badań, BS/
/102/2011, Warszawa, wrzesień 2011.
CBOS, Postawy wobec stosowania zapłodnienia in vitro. Komunikat z badań, BS/121/
/2012, Warszawa, wrzesień 2012.
CBOS, Wartości i normy. Komunikat z badań, CBOS, BS/111/2013, Warszawa, sierpień 2013.
CBOS, Religijność a zasady moralne, Komunikat z badań, Nr 15/2014, Warszawa, luty 2014. CBOS, Praktyki Wielkopostne i Wielkanocne Polaków, Komunikat z badań, Nr 74/2014,
CBOS, Warszawa, kwiecień 2014.
CBOS, Prawo a moralność - opinie o zachowaniach kontrowersyjnych społecznie. Ko- munikat z badań, Nr 153/2014, Warszawa, listopad 2014.
Delumeau J., Grzech i strach. Poczucie winy w kulturze Zachodu XIII-XVIII w., tłum. A.Szymanowski, Instytut Wydawniczy PAX, Oficyna Volumen, Warszawa 1994, ISBN 83-85218-59-9.
Dobbelaere K., Sekularyzacja. Trzy poziomy analizy, tłum. R. Babińska, NOMOS, Kra- ków 2008, ISBN 978-83-60490-78-5.
Fletcher J., Situation Ethics: The New Morality, Westminster Press, Philadelphia 1966, ISBN 0-664-25761-5.
Hochschild A.R., Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. J. Ko- nieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009, ISBN 978-83-01-15696-1.
Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczes- ności, przeł. A. Szulżycka, PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-13549-2.
Firlit E., Parafia rzymskokatolicka w Polsce w okresie transformacji systemowej. Studium socjologiczne. Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 1998, ISBN 83-7151-146-9.
Illouz E., Uczucia w dobie kapitalizmu, tłum. Z. Simbierowicz, Oficyna Naukowa, War- szawa 2010, ISBN 978-83-7459-105-8.
Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Reconciliatio et paenitentia, Ojca Świętego Jana Pawła II do Episkopatu, duchowieństwa i wiernych po synodzie biskupów o pojedna- niu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła, Pallotinum, Poznań 1985, ISBN 83-7014-015-7.
Jasińska-Kania A., Między rygoryzmem a permisywnością: przemiany moralności w Pol- sce i w Europie, w: Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, red. A. Jasińska-Kania, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2012, ISBN 978-83--7383-488-0, s. 105-130.
Kiciński K., Autonomia moralna - wartość epoki postautorytarnej (w świetle rozważań Stanisława Ossowskiego), w: Wartości, postawy i więzi moralne w zmieniającym się spo- łeczeństwie, red. J. Mariański, L. Smyczek, Wyd. WAM, Kraków 2008, ISBN 978-83--7505-176-6, s. 377-411.
Kiciński K., Świadomość moralna Polaków - główne tendencje, w: Kręgi integracji i rodzaje tożsamości: Polska, Europa, świat, red. W. Wesołowski, J. Włodarek, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005, ISBN 83-7383-141-X, s. 341-358.
Kiciński K., Sumienie jako instancja moralna w świetle teorii i badań w: W poszukiwa- niu sensu. O religii, moralności i społeczeństwie, red. J. Baniak, ZW Nomos, Kraków 2010, ISBN 978-83-7688-0, s. 165-189.
Król M., Bezradność liberałów. Myśl liberalna wobec konfliktu i wojny, Pruszyński i S-ka, Warszawa 2005, ISBN 83-7337-937-1.
Katechizm Kościoła katolickiego, Pallotinum, Poznań 1994, ISBN 83-7014-221-4. Mariański J., „Struktury grzechu" w ocenie społecznego nauczania Kościoła, Płocki In-
stytut Wydawniczy, Płock 1998, ISBN 83-87403-35-0.
Mariański J., Religia w społeczeństwie ponowoczesnym. Studium socjologiczne, Oficyna Naukowa, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7459-122-5.
Mariański J., Kontrowersje wokół relacji religii i moralności. Tożsamość czy rozbieżności. Studium socjologiczne, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2014, ISBN 978-83-7780-945-7.
Ossowska M., Czy moralność zależy od religii, w: O człowieku, moralności i nauce. Mi- scellanea, PWN, Warszawa 1983, ISBN 83-01-00801-6 (pierwodruk artykułu 1958),
s. 445-452.
Pawlik W., Grzech. Studium z socjologii moralności, ZW NOMOS, Kraków 2007, ISBN 978-83-60490-00-6.
Ricoeur P., Zło. Wyzwanie rzucone filozofii i teologii, tłum. E. Burska, Wydawnictwo PAX, Warszawa 1992, ISBN 83-211-1461-X.
Rifkin J., The Empathic Civilization. The Race to Global Consciousness in a World in Crisis, Polity Press, Cambridge 2009, 13: 978-0-7456-4146-1.
Świda-Ziemba H., Permisywizm moralny a postawy polskiej młodzieży, w: Kondycja moralna polskiego społeczeństwa, red. J. Mariański, Wyd. WAM, Polska Akademia Nauk, Kraków 2002, ISBN 83-7318-058-3, s. 435-452.
Taylor Ch., A Secular Age, The Belknap Press of Harvard University Press, Cambridge, Massachusetts and London 2007, ISBN 10: 0-674-02676-4.
Taylor Ch., Etyka autentyczności, tłum. A. Pawelec, Znak, Fundacja im. Stefana Batore- go, Kraków-Warszawa 1996, ISBN 83-7006-517-1.
Wodziński C., Światłocienie zła, Leopoldinum, Wydawnictwo Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1998, ISBN 83-85220-90-9.
Źródła internetowe
Polacy w sondażu TNS OBOP: Zdrada małżeńska i pijaństwo to ciężkie grzechy, seks przedmałżeński - nie, http://www.polskatimes.pl/artykul/457974,polacy-w-sondazu-tns
-obop-zdrada-i-pijanstwo-to-ciezkie-grzechy-seks-przedmalzenski-nie,id,t.html [dostęp 20.12.2014].
We're all sinners but the gate to Hell are marked His and Hers -http://www.thetimes.co. uk/tto/faith/article2100190.ece [dostęp 20.12.2014].
License
All rights reserved