Wpływ spójników eksplikatywnych na zrozumiałość uzasadnień orzeczeń sądowych. Językowa analiza wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego w świetle zaleceń redakcji orzeczeń francuskiej Rady Stanu

Abstrakt

Niniejszy artykuł podejmuje problematykę relacji między szczegółowym zagadnieniem języka, jakim są spójniki eksplikatywne (wyjaśniające), oraz zrozumiałością uzasadnień orzeczeń sądowych. Autor rozpoczyna wywód od omówienia funkcji uzasadnień w oparciu o Konstytucję RP oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, a także wskazuje obowiązujące w tym zakresie standardy. Następnie przedstawia on językową rolę spójników eksplikatywnych w języku polskim, a także ich praktyczne zastosowanie w uzasadnieniach orzeczeń sądowych. Autor konkretyzuje rozważania w tym zakresie na przykładzie skierowanego do francuskich sądów administracyjnych zbioru rekomendacji redakcyjnych opublikowanego przez tamtejszą Radę Stanu. Rozważania teoretyczne są w kolejnym kroku zestawione z zebranymi przez autora danymi statycznymi w zakresie użycia spójników eksplikatywnych w grupie 100 wybranych wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego wydanych w latach 2015–2019. Ostatnim etapem analizy jest wskazanie oraz omówienie dwóch zaobserwowanych problemów związanych ze stosowaniem tychże spójników w zebranym korpusie badawczym. Na podstawie powyższego autor wysnuwa wnioski w zakresie czynników wpływających na zrozumiałość uzasadnień orzeczeń sądowych, możliwych metod zwiększania standardów w tym zakresie, a także roli spójników eksplikatywnych w uzasadnieniach, wliczając w to wiążące się z ich użyciem (albo nieużyciem) stosowanie modeli rozumowania wyjaśniającego albo dedukcyjnego.