Słowa kluczowe
wybory
nowelizacja
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na związek przepisów wprowadzonych w styczniu 2023 r. z zasadą tajności głosowania. W opracowaniu postawiono tezę, że zmienione regulacje mogą prowadzić do naruszania omawianej zasady. W celu ustalenia potencjalnych zagrożeń spowodowanych nowymi przepisami i ich konsekwencji zestawiono polskie orzecznictwo, stanowisko Komisji Weneckiej oraz konstytucjonalistów z nowym brzmieniem art. 42 Kodeksu wyborczego. Odniesiono się również do wcześniejszych przepisów tego aktu regulujących podobne kwestie oraz opinii organów państwowych na ich temat. W wyniku analizy potwierdzono, że nowe przepisy mogą, w określonych sytuacjach, dawać możliwość naruszania zasady tajności głosowania. Ustalenia dokonane w artykule są istotne, biorąc pod uwagę zbliżające się w 2023 r. wybory parlamentarne oraz znaczenie zasady tajności głosowania w polskim systemie wyborczym.
Bibliografia
Augustyniak, M. (2018). Wybory samorządowe 2018. Zagadnienia praktyczne i schematy działań. Warszawa.
Balicki R. (2021). Wybory i ich znaczenie we współczesnym systemie sprawowania władzy, [w:] R. Balicki (red.), Konstytucja i prawo konstytucyjne. Warszawa.
Banaszak, B. (2012). Komentarz do art. 96, [w:] idem, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Legalis/el.
Chmaj, M. (2018). Zasada tajności głosowania w kodeksie wyborczym. Toruń.
Chmielnicki, P. (2023). Opinia prawna z dnia 11 stycznia 2023 r. (nr druku 2897). Warszawa.
Chybalski, P. (2023). Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 2897). Warszawa.
Czarny, P. (2016). Komentarz do art. 96, [w:] M. Safjan, L. Bosek (red.), Konstytucja RP, t. 2: Komentarz do art. 87–243. Legalis/el.
Garlicki, L. (2022). Polskie prawo konstytucyjne. Warszawa.
Granat, M. (2022). Prawo konstytucyjne z pytaniami i odpowiedziami. Warszawa.
Jabłoński, M. (2023). Opinia na temat zgodności uchwalonej w dniu 26 stycznia 2023 r. ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją RP, zasadami demokratycznego państwa prawa oraz o ewentualnych konsekwencjach jej niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
Jackiewicz, A. (2023). Opinia dotycząca zgodności ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją, standardami demokratycznego państwa prawa, oraz ewentualnych konsekwencji niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
Jaworski, S.J., Zbieranek J. (2018). Komentarz do art. 42, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz, S.J. Jaworski, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: 150–181.
Jaworski, S.J., Zbieranek, J. (2018). Komentarz do art. 49, [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, A. Kisielewicz, F. Rymarz, S.J. Jaworski, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: 150–181.
Piotrowski, R. (2023). Opinia w zakresie zgodności ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw z Konstytucją RP i konsekwencji niezgodności (druk senacki nr 911). Warszawa.
Rakowska-Trela, A. (2018). Komentarz do art. 52, [w:] K. Składowski, A. Rakowska-Trela, Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018. Warszawa: 55–71.
Rymarz, F. (2014). Tajność głosowania – uprawnienie czy obowiązek, [w:] P. Hofmański (red.), Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej. LEX/el.
Skotnicki, K. (2021). Państwo prawa a tryb uchwalania w 2020 r. ustaw regulujących wybory Prezydenta RP, [w:] J. Ciapała, A. Pyrzyńska (red.), Dylematy polskiego prawa wyborczego. Legalis/el.
Szymanek, J. (2023). Ocena skutków prawnych regulacji zawartej w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2897). Warszawa.
Urbaniak, K. (2023). Ekspertyza w sprawie oceny zgodności z Konstytucją RP zmian w kodeksie wyborczym (druk nr 2897). Warszawa.
Uziębło, P. (2018). Analiza zagrożeń związanych z wprowadzeniem rejestrowania przebiegu głosowania w wyborach w Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa.
Zaleśny, J. (2023). Opinia prawna z dnia 11 stycznia 2023 r. (nr druku 2897). Warszawa.
Zych, R. (2016). Istota i gwarancje zasady tajności głosowania w polskim prawie wyborczym. Toruń. DOI: https://doi.org/10.15804/ppk.2016.04.01
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jakub Wieczorek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.