Słowa kluczowe
jakość usługi edukacyjnej
wartość
pomiar i ocena procesów w szkole wyższej
Jak cytować
Abstrakt
Przyjęcie modelowego ujęcia zarządzania jakością usług edukacyjnych opartego na koncepcji łańcucha wartości wywołuje potrzebę zmiany podejścia do oceny jakości usług edukacyjnych. Miernikiem jakości usługi edukacyjnej staje się wartość dodana, dostarczana interesariuszom uczelni. Zdolność do tworzenia wartości jest zdeterminowana skutecznością i efektywnością procesów realizowanych w szkole wyższej. Celem artykułu jest prezentacja modelu zarządzania jakością usług edukacyjnych oraz koncepcji oceny jakości usług edukacyjnych opartej na pomiarze wartości dodanej w aspekcie dydaktycznym, marketingowym, ekonomicznym oraz organizacyjnym. Praktyczną ilustracją zaprezentowanej koncepcji są wyniki badań prowadzonych w Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach. W podsumowaniu podjętych w artykule rozważań można sformułować wniosek, iż zaproponowana koncepcja wieloaspektowej oceny jakości usług edukacyjnych może być z powodzeniem stosowana w pomiarze, ocenie oraz doskonaleniu procesów w szkole. Koncepcja oceny obejmującej aspekt dydaktyczny, organizacyjny, marketingowy i ekonomiczny pozwala na dynamiczne i wieloczynnikowe rozumienie jakości usług edukacyjnych jako efektu procesów realizowanych w szkole wyższej.
Bibliografia
A Frameworkfor Oualifications... 2005 A Framework for Oualifications the European Higher Education Area (www.bologna-bergen).
Balzer W. K. 2010 Lean Higher Education. Incereasing the Value and Performance of University Processes, CRC Press, New York.
Banathy B.H. 1994 Projektowanie systemów edukacji. Podróże w przyszłość, Politechnika Wrocławska, Wrocław.
Bielecki P. 2011 Kompetencje absolwentów studiów wyższych w świetle ogólnoeuropejskich badań CHEERS, REFLEX i TUNING, w: K. Jędralska, J. Bernais (red.): Kompetencje absolwentów studiów ekonomicznych. Perspektywa nauki i biznesu, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice.
Botas R 2011 The consumption values of and empowerment of student as customer in higher education and its implications for higher education policy, w: Positive Futures for higher education: connections, communities and criticality, Conference Papers Society for Research into Higher Education, Newport, Great Britain.
Brzezińska A., Brzeziński J., Eliasz A. (red.) 2004 Ewaluacja a jakość kształcenia w szkole wyższej, Wydawnictwo Academica, Warszawa.
Chłodnicki M. 2004 Usługi profesjonalne, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Conti T, 1993 Building Total Quality. A guide for management, Chapman&Hall, London.
Ewell PT. 2001 Accreditation and Student Learning Outcomes: A Proposed Point of Departue, CHEA Occasional Paper, wrzesień (www.chea.org/award/StudentLearningOutcomes2001.pdf).
Geryk M. 2010 Społeczna odpowiedzialność uczelni w percepcji jej interesariuszy, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej, Warszawa.
Herman A., Szablewski A. (red.) 1999 Zarządzanie wartością firmy, Poltext, Warszawa.
Jarecki W. 2008 Szacowanie indywidualnych kosztów kształcenia na studiach wyższych, „Przegląd Organizacji”, nr 1.
Jedynak P 2007 Ocena normalizowanych systemów zarządzania jakością. Instrumenty i uwarunkowania wartości, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Jeruszka U. (red.) 2000 Efektywność kształcenia zawodowego, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Keston H., Fulcher Ph., Christopher D. 2007 Value-Added: Some Clarification, Newport University Virginia Assessment Group, 3 lutego.
Kolasiński M., Lisiecki P 2004 Cena na rynku edukacji wyższej, w: G. Nowaczyk, M. Kolasiński (red.): Marketing szkól wyższych, Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu, Poznań.
Lisiecka K. 2002 Kreowanie jakości, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice.
Lisiecka K., Maciąg J. 2010 O jakości usług edukacyjnych w szkołach wyższych, w: T. Wawak (red.): Komunikacja i jakość w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Łańcucki J. (red.) 2006 Podstawy kompleksowego zarządzania jakością TQM, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
Łomny Z. 1996 Człowiek i edukacja wobec przemian globalnych, Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu, Radom.
Makkar U., Gabriel E., Tripathi S.K. 2008 Value chain for higher education sector-case studies of India and Tanzania, „Journal of Services Research”, wyd. spec., luty.
PN-EN ISO 9000:2006 System zarządzania jakością - Podstawy i terminologia, Rolski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2006.
PN-EN ISO 9001:2009 Systemy zarządzania jakością - Wymagania, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2009.
Rabczuk W. 2000 Strategiczne cele edukacji w świetle raportu J. Delorsa i Białej Księgi Unii Europejskiej, w: R. Leppert (red.): Edukacja w świecie współczesnym, Impuls, Kraków.
Reavill L.R.R 1998 Ouality assessment, total quality management and the stakeholders In the UK Higher Education System, „Managing Service Ouality” , wyd. 1, t. 8, s. 55.
Roadmap for the OECD... 2008 Roadmap for the OECD Assessment of Higher Education Learning Outcomes (AHELO) Feasibilty Study (www.oecd.org/edu/ahelo).
Rokita J. 2005 Zarządzanie strategiczne. Tworzenie i utrzymywanie przewagi konkurencyjnej, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Rummler G.A., Brache A.R 2000 Podnoszenie efektywności organizacji, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Stoma M. 2004 Jakość a satysfakcja - różnice i wzajemne relacje, „Problemy Jakości”, nr 4.
Świętochowska U. 2001 Systemy edukacyjne cywilizacji przełomu XX i XXI wieku, Wydawnictwo A. Marszałek, Toruń.
Ustawa... 2011 Ustawa z dnia 18 marca 2011 roku o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz ustawy o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw, „Dziennik Ustaw” Nr 84, poz. 455.
Zalecenie Parlamentu Europejskiego... 2008 Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 roku w sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez cale życie (2008/C 111/01).