Społeczna wiedza i legitymizacja a przemiany polskiego uniwersytetu
PDF

Słowa kluczowe

wykształcenie wyższe
legitymizacja
analiza dyskursu
kryzys legitymizacji

Jak cytować

Stankiewicz, Łukasz. (2015). Społeczna wiedza i legitymizacja a przemiany polskiego uniwersytetu. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, (2(46), 139–160. https://doi.org/10.14746/nsw.2015.2.5

Abstrakt

W przeciągu ostatniej dekady polski system szkolnictwa wyższego i nauki został poddany serii reform radykalnie zmieniających jego stosunki z państwem. Jednocześnie znaczącej transformacji uległ jego wizerunek w strefie publicznej. W przebiegu debaty nad pożądanym kierunkiem reform, akademia – jej pracownicy, praktyki i formy instytucjonalne – zostały poddane silnej krytyce.   

Celem tego artykułu jest opis mechanizmów zmian, jakie dokonały się w zakresie publicznej wiedzy i legitymizacji systemu szkolnictwa wyższego i nauki w potransformacyjnej Polsce. Analiza opiera się na badaniu materiałów prasowych pochodzących z „Gazety Wyborczej” i jej wydań lokalnych z lat 1989-2014. Efekty debaty publicznej obejmującej lata 2008-2014 są interpretowane, jako kryzys legitymizacji polskiego uniwersytetu, wymuszający przejście z tradycyjnego dla akademii trybu legitymizacji opartego na społecznym autorytecie, do racjonalnych form legitymizacji, opartych na precyzyjnej definicji produktów i silnie zapośredniczonej przez aparat państwowy.

https://doi.org/10.14746/nsw.2015.2.5
PDF

Bibliografia

Altbach, P. (2015). The rise of the pseudouniversities. http://ejournals.bc.edu/ojs/index.php/ihe/article/viewFile/6947/6164 [01.04.2016]

Antonowicz, D., Godlewski, B. (2011). Demograficzne tsunami. Raport Instytutu Sokratesa na temat wpływu zmian demograficznych na szkolnictwo wyższe do 2020 roku. Warszawa: Instytut Rozwoju Kapitału Intelektualnego im. Sokratesa.

Antonowicz, D. (2015a). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją: polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Antonowicz, D. (2015b). Perspektywa neoinstytucjonalna w badaniach nad przemianami szkolnictwa wyższego w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(45), 75–94.

Ashforth, B. E., Gibbs, B. W. (1990). The Double-edge of Organizational Legitimation. Organization Science, 1(2): 177–194.

Burgess, H., Burgess, G. M. (1997). Encyclopedia of Conflict Resolution. Santa Barbara: ABC-CLIO.

Deephouse, D. L. (1996). Does isomorphism legitimate? Academy of Management Journal, 39(4): 1024–1039.

DiMaggio, P. (1997). Culture and Cognition. Annual Review of Sociology, 23: 263–287.

Geiger, R. (2004). Knowledge and Money : Research Universities and the Paradox of the Marketplace. Stanford: Stanford University Press.

Goode, E., Ben-Yehuda, N. (1994). Moral Panics: The Social Construction of Deviance. Oxford: Blackwell.

GUS. (2005). Szkoły wyższe i ich finanse w 2004 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2006). Szkoły wyższe i ich finanse w 2005 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2007). Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2008). Szkoły wyższe i ich finanse w 2007 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2009). Szkoły wyższe i ich finanse w 2008 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2010). Szkoły wyższe i ich finanse w 2009 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2011). Szkoły wyższe i ich finanse w 2010 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2012). Szkoły wyższe i ich finanse w 2011 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2013). Szkoły wyższe i ich finanse w 2012 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2014). Szkoły wyższe i ich finanse w 2013 roku. Warszawa: GUS.

GUS. (2015). Szkoły wyższe i ich finanse w 2014 roku. Warszawa: GUS.

Hayek, F. A. (1945). The Use of Knowledge in Society. The American Economic Review: 519–530.

Hollis, M. (1982). Education as a positional good. Journal of Philosophy of Education, 16(2): 235–244.

Jessop, B. (2002). The Future of the Capitalist State. Cambridge: Polity.

Karabel, J. (2005). The Chosen: The Hidden History of Admission and Exclusion at Harvard, Yale, and Princeton. Boston: Houghton Mifflin.

Kwiek, M. (2009). The two decades of privatization in polish higher education. Cost-sharing, equity, and access. J. Knight (red.), Financing Access and Equity in Higher Education: 149-167, Papendrecht: Sense Publishers.

Kwiek, M. (2010). Transformacje uniwersytetu: zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.

Kwiek, M. (2013). From System Expansion to System contraction: Access to Higher Education in Poland. Comparative Education Review, 57(3): 553–576.

Kwiek, M. (2016a). From Privatization (of the Expansion Era) to De-privatization (of the Contraction Era): A National Counter-Trend in a Global Context. In Higher Education, Stratification, and Workforce Development (pp. 311-329). Springer International Publishing.

Kwiek, M. (2016b). Constructing Universities as Organizations: University Reforms in Poland in the Light of Institutional Theory. https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/14018 [19.03.2016]

Lane, J.-E. (2000). New Public Management. New York: Routledge.

Marginson, S. (2006). Dynamics of National and Global Competition in Higher Education. Higher Education, 52(1): 1–39.

Meyer, J. W., Rowan, B. (1977). Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Ceremony. American Journal of Sociology: 340–363.

Morse, S. (2015). For-Profit Schools: A History of Abuse and the Need for Reform. Brigham Young University Education and Law Journal, 2015.2: 585-595.

Nelson, R. R. (1959). Simple Economics of Basic Scientific Research, The. The Journal of Political Economy, 67(3): 297-306.

O’Flynn, J. (2007). From New Public Management to Public Value: Paradigmatic Change and Managerial Implications. Australian Journal of Public Administration, 66(3): 353.

Olsen, J. P. (2005). The Institutional Dynamics of The (European) University. https://www.researchgate.net/profile/Johan_Olsen3/publication/5014564_The_Institutional_Dynamics_of_the_(European)_University_Working_Paper_15/links/55d2f0c808ae0b8f3ef8f91e.pdf [19.03.2016]

Romer, P. M. (1994). The Origins of Endogenous Growth. The Journal of Economic Perspectives, 8(1): 3–22.

Scott, J. C. (1998). Seeing like a state: how certain schemes to improve the human condition have failed. New Haven: Yale University Press.

Scott, W. (2008). Institutions and Organizations Ideas and Interests (3ed). Los Angeles: Sage.

Scott, W. R., Meyer, J. W. (1991). The Organization of Societal Sectors. The New Institutionalism in Organizational Analysis: 108-140, Chicago: Chicago University Press.

Selznick, P. (1957). Leadership in Administration: A Sociological Interpretation. Evanston: Row Peterson.

Stankiewicz, Ł. (2014). Wizje uniwersytetu w Polskiej debacie publicznej 2007-2009. Nieopublikowana praca doktorska.

Stankiewicz, Ł. (2015). Pułapka umasowienia – o sprawczości jednostek w umasowionym systemie szkolnictwa wyższego. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, (1 (45): 191–213.

Stankiewicz, Ł. (2016). Krytyka umasowienia szkolnictwa wyższego w Polsce i Stanach Zjednoczonych – analiza dyskursu mediów masowych, oddany do druku.

Szadkowski, K. (2015) Uniwersytet jako dobro wspólne: podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym, Warszawa: PWN.

Suchman, M. C. (1995). Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches. The Academy of Management Review, 20(3): 571–610.

Wolszczak-Derlacz, J. (2015). Analiza efektywności działalności uczelni europejskich i amerykańskich - podejście nieparametryczne. Ekonomia/Uniwersytet Warszawski, (40): 109–130.

Wolszczak-Derlacz, J., Parteka, A. (2010). Produktywność naukowa wyższych szkół publicznych w Polsce. Bibliometryczna analiza porównawcza. Sprawne Państwo, Warszawa: Ernst&Young.