Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim
Nr 1(49) (2017), Artykuły
Nr 1(49) (2017)

Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim

Artykuły
https://doi.org/10.14746/nisw.2017.1.6
Opublikowane 2017-06-15
Helena Ostrowicka
Doktor habilitowana w zakresie pedagogiki, profesor nadzwyczajny i kierownik Pracowni Metodologii Badań Pedagogicznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Swoje zainteresowania naukowe lokuje w obszarze pedagogiki ogólnej i krytycznej, a w szczególności w badaniach nad recepcją myśli Michela Foucaulta w naukach społecznych. W badaniach empirycznych wykorzystuje postfoucaultowską analizę dyskursu, wiedzy i władzy. Autorka m.in. trzech monografii: Jak porcelana rzucona o beton… Dyskursy o młodzieży, polityce i polityce młodzieży (2006), Urządzanie młodzieży. Studium analityczno-krytyczne (2012, 2015) oraz Przemyśleć z Michelem Foucaultem edukacyjne dyskursy o młodzieży. Dyspozytyw i urządzanie (2015). Stypendystka DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst), laureatka konkursów Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Narodowego Centrum Nauki. Aktualnie kieruje projektem badawczym finansowanym z grantu NCN pt. „Urządzanie uniwersytetu – dyskursywny obraz współczesnej reformy szkolnictwa wyższego w Polsce” (projekt na lata 2015-2019).
Poland
Justyna Spychalska-Stasiak
Doktor nauk społecznych w zakresie pedagogiki, badacz post-doc w Pracowni Metodologii Badań Pedagogicznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy i członek zespołu badawczego w projekcie Narodowego Centrum Nauki pt. „Urządzanie uniwersytetu – dyskursywny obraz współczesnej reformy szkolnictwa wyższego w Polsce” (www.dyskurs.ukw.edu.pl). Swoje zainteresowania naukowe koncentruje na procesie akademickiego wytwarzania wiedzy i dyskursu naukowego. Autorka kilku artykułów naukowych, w 2014 r. obroniła dysertację finansowaną w ramach grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w Polsce.
Poland
PDF

Słowa kluczowe

dyskurs akademicki
parametryzacja
formacje wiedzy
urządzanie
represjonowana akademia
uodpowiedzialniona akademia

Jak cytować

Ostrowicka, H., & Spychalska-Stasiak, J. (2017). Uodpowiedzialnianie akademii – formacje wiedzy i władza parametryzacji w dyskursie akademickim. Nauka I Szkolnictwo Wyższe, 49(1(49), 105–132. https://doi.org/10.14746/nisw.2017.1.6
ACM ACS APA ABNT Chicago Harvard IEEE MLA Turabian Vancouver

Pobierz cytowania

Endnote/Zotero/Mendeley (RIS) BibTeX

Abstrakt

Artykuł przedstawia rezultaty analizy dyskursu akademickiego na temat parametryzacji, prowadzonego w latach 2011-2014 na łamach Forum Akademickiego i Nauki. Celem badań było uchwycenie, w jaki sposób formacje wiedzy-władzy regulują, wytwarzają i podtrzymują określoną „prawdę” o akademii. Przedmiotem analizy uczyniono przedmioty wypowiedzi, pojęcia, modalności i strategie dyskursu. Postfoucaultowska analiza ukazała m.in. różne rodzaje krytyki parametryzacji, tematyczne rozproszenie i konsolidację oraz dynamiczny charakter badanego dyskursu. Poprzez wgląd w dyskurs o parametryzacji zostały zrekonstruowane racjonalności urządzania (defensywna, adaptacyjna i przedsiębiorcza) oraz dwie dyskursywnie podtrzymywane i konstruowane „prawdy” o uniwersytecie: dyskurs represjonowanej i uodpowiedzialnionej (konstruującej własną odpowiedzialność) akademii.

https://doi.org/10.14746/nisw.2017.1.6
PDF

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Afeltowicz, Ł., Sojak, R. (2015). Arytokraci i rzemieślnicy. Synergia stylów badawczych. Toruń: Wyd. Nauk. UMK.

Angermüller, J. (2010). Widerspenstiger Sinn. Skizze eines diskursanalytischen Forschungsprogramms nach dem Strukturalismus. W: J. Angermüller, S. v. Dyk (red.). Diskursanalyse meets Gouvernementalitätsforschung. Perspektiven auf das Verhältnis von Subjekt, Sprache, Macht und Wissen (71-100). Frankfurt am Main: Campus.

Angermüller, J. (2012). Wissenschaft als Wissen/Macht. Für eine Wissenschaftssoziologie nach dem Strukturalismus. W: H.-G. Soeffner (red.). Transnationale Vergesellschaftungen. Verhandlungen des 35. Kongresses der Deutschen Gesellschaft für Soziologie in Frankfurt am Main 2010 (tom 1, 707-718). Wiesbaden: VS.

Angermüller, J. (2013). Discours académique et gouvernementalité entrepreneuriale. Auxchiffres. W: M. Temmar, J. Angermüller, F. Lebaron (red.). Les discours sur l’économie (71-84). Paris: PUF.

Antonowicz, D. (2015). Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian. Toruń: Wyd. Nauk. UMK.

Ball, S. (2015). Living the Neo-liberal University. European Journal of Education. July: 1-4.

Biały, K. (2011). Przemiany współczesnego uniwersytetu. Od idei Humboldta do modelu uczelni przedsiębiorczej. Łódź: Wyd. Nauk. Uniwersytetu Łódzkiego.

Błesznowski, B. (2010). Deleuze/Foucault: alians filozoficzny/alians polityczny. Nowa Krytyka. 24/25: 35-56.

Bührmann, A.D., Diaz-Bone, R., Gutiérrez Rodriguez, E., Kendall, G., Schneider, W., Tirado, F.J. (red.) (2007). Forum Qualitative Sozialforschung: From Michel Foucault’s Theory of Discourse to Empirical Discourse Research. 8(2).

Czachur, W. (2011). Dyskursywny obraz świata. Kilka refleksji. Tekst i dyskurs. 4: 79-97.

Czerepaniak-Walczak, M. (red.) (2013). Fabryka dyplomów czy Universitas? O „nadwiślańskiej” wersji przemian w edukacji akademickiej. Kraków: Impuls.

Davies, B., Bansel, P. (2010). Governmentality and Academic Work: Shaping the Hearts and Minds of Academic Workers. JCT: Journal of Curriculum Theorizing. 26(3): 5-20.

Dean, M. (2010). Governmentality. Power and rule in modern society. London: Sage.

Deleuze, G. (2004). Foucault. Przeł. M. Gusin. Wrocław: Wyd. Nauk. DSWE.

Dziedziczak-Fołtyn, A. (2014). Recepcja przemian instytucji szkoły wyższej – szkic o dwóch formacjach w dyskursie naukowym. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1-2(43-44): 30-45.

Filipowicz, S. (2012). Krytyka. Imponderabilia i strategia. Nauka. 2: 33-42.

Foucault, M. (1977). Archeologia wiedzy. Przeł. A. Siemek. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Foucault, M. (1993). Nadzorować i karać. Narodziny więzienia. Przeł. T. Komendant. Warszawa: Aletheia – Spacja.

Foucault, M. (2002). Porządek dyskursu. Wykład inauguracyjny wygłoszony w Collège de France 2 grudnia 1970. Przeł. M. Kozłowski. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.

Foucault, M. (2010). Bezpieczeństwo, terytorium, populacja. Przeł. M. Herer. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Foucault, M. (2011). Narodziny biopolityki. Przeł. M. Herer. Warszawa: PIW.

Foucault, M. (2014). Rządzenie żywymi. Przeł. M. Herer. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Gajda, S. (red.) (1999). Dyskurs naukowy: tradycja i zmiana. Opole: Wyd. Nauk. Uniwersytetu Opolskiego.

Górniewicz, J., Piotrowski P. (2014). Uniwersytet jako źródło wartości kultury Szkice filozoficzno-humanistyczne. Warszawa – Olsztyn: Pracownia Wydawnicza ElSet.

Kochalski, C. (red.) (2011). Model projektowania i wdrażania strategii rozwoju w publicznych szkołach wyższych w Polsce. Poznań: Wyd. Uniwersytetu Ekonomicznego.

Kościelniak C., Makowski J. (red.) (2011). Wolność, równość, uniwersytet. Warszawa: Instytut Obywatelski.

Kostkiewicz, J., Domagała-Kręcioch, A., Szymański, M.J. (red.) (2011). Szkoła wyższa w toku zmian. Debata wokół ustawy z dnia 18 marca 2011 roku. Kraków: Impuls.

Kulczycki, E. (2017). Punktoza jako strategia w grze parametrycznej w Polsce. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(49): 63-78.

Kwiek, M. (2010). Transformacje uniwersytetu. Zmiany instytucjonalne i ewolucje polityki edukacyjnej w Europie. Poznań: Wyd. Nauk. UAM.

Kwiek, M. (2015). Uniwersytet w dobie przemian. Instytucje i kadra akademicka w warunkach rosnącej konkurencji. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

McWilliam, E. (2004). Changing the academic subject. Studies in Higher Education. 29(2): 151-163.

Melosik, Z. (2009). Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności wiedzy i władzy. Kraków: Impuls.

Nowicka-Franczak, M. (2017). Niechciana debata. Spór o książki Jana Tomasza Grossa. Warszawa: Wyd. Akademickie: SEDNO.

Olssen, M. (2016). Neoliberal competition in higher education today: Research, accountability and impact. British Journal of Sociology of Education. 37(1): 129-148.

Ostrowicka, H. (2014). Raportuj, bloguj i wyznawaj. O karierze akademickiej w społeczeństwie konfesyjnym. Pedagogika Szkoły Wyższej. 2: 91-107.

Ostrowicka H. (2015). Przemyśleć z Michelem Foucaultem edukacyjne dyskursy o młodzieży. Dyspozytyw i urządzanie. Kraków: Impuls.

Ostrowicka H. (2016). Wokół problematyki „metody” w postfoucaultowskich badaniach społecznych – pomiędzy strategią transkrypcji a strategią fugi. Przegląd Socjologii Jakościowej. 12(1): 152-169.

Peters, M.A., Besley, A.C., Olssen, M., Maurer, S., Weber S. (red.) (2009). Governmentality studies in education. Rotterdam – Boston – Taipei: Sense.

Power, M. (1997). The audit society: rituals of verification. Oxford: Oxford University Press.

Rose, N. (1999). Powers of freedom: Reframing political thought. Cambridge: Cambridge University Press.

Shore, C., Wright, S. (2015a). Audit Culture Revisited. Rankings, Ratings, and the Reassembling of Society. Current Anthropology. 56(3): 421-444.

Shore, C., Wright, S. (2015b).Governing by numbers: Audit culture, rankings and the new world order. Social Anthropology. February: 22-28.

Siwińska, B. (2014). Uniwersytet ponad granicami. Internacjonalizacja szkolnictwa wyż- szego w Polsce i w Niemczech. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Stankiewicz, Ł. (2017, w druku). Wizje uniwersytetu w Polskiej debcie publicznej 2007- 2010. Kraków: Impuls.

Sułkowski, Ł. (2016). Kultura akademicka. Koniec utopii? Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Swales, J.M. (1990). Genre analysis: English in academic and research settings. Cambridge: Cambridge University Press.

Szadkowski, K. (2015). Uniwersytet jako dobro wspólne. Podstawy krytycznych badań nad szkolnictwem wyższym. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN.

Szwabowski, O. (2014). Uniwersytet – fabryka – maszyna: uniwersytet w perspektywie radykalnej. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.

Wolszczak-Derlacz, J. (2013). Efektywność naukowa, dydaktyczna i wdrożeniowa publicznych szkół wyższych w Polsce – analiza nieparametryczna. Gdańsk: Wyd. Politechniki Gdańskiej.

Zybertowicz, A. (2015). Konstruktywistyczny model poznania. W: E. Bińczyk, A. Derra, J. Grygieńć (red.). Horyzonty konstruktywizmu. Inspiracje, perspektywy, przyszłość (127-173). Toruń: Wyd. Nauk. UMK.