Słowa kluczowe
Polish film
actor
adaptation
theater in film
Polish People’s Republic
Jak cytować
Abstrakt
Jazdon Mikołaj, Aktorzy i Szekspir. O pewnym motywie w polskim filmie [Actors and Shakespeare or About a Certain Motif in Polish Film]. „Przestrzenie Teorii” 32. Poznań 2019, Adam Mickiewicz University Press, pp. 15–44. ISSN 1644-6763. DOI 10.14746/pt.2019.32.1.
This article deals with various references to William Shakespeare’s plays in Polish postwar films, both theatrical and television ones. There are no Polish film adaptations of Shakespeare’s works except for television dramas made for the Television Theater on state TV. There are, however, Polish films (mainly from 1962–1989) about actors and performing arts with fragments and motifs from Shakespeare plays. Their characters are often actors deprived by fate (or History) of the chance to play a Shakespeare role on stage and forced to play it in life instead.
Bibliografia
Amenacer F., O „Czerwonym” Krzysztofa Kieślowskiego. Prospero i Stary Sędzia, przeł. T. Lubelski, „Kino” 2007, nr 3.
Autorzy kina polskiego, red. G. Stachówna, B. Zmudziński, t. 2, Kraków 1997.
Dramat na ekranie, red. A. Jackiewicz, Warszawa 1953.
Eberhardt K., Wojciech Has, Warszawa 1967.
Fabiszak J., Polish Televised Shakespeares. A Study of Shakespeare Productions Within the Television Theater Format, Poznań 2005.
Greenblatt S., Shakespeare. Stwarzanie świata, przeł. B. Kopeć-Umiastowska, Warszawa 2007.
Hatchuel S., Shakespeare, from Stage to Screen, Cambridge, New York, Melbourne, Madrid, Cape Town, Singapore, Săo Paulo 2004.
Helman A., Twórcza zdrada kina. Filmowe adaptacje literatury, Poznań 1998.
Hendrykowski M., Stanisław Różewicz, Poznań 1999.
Jewsiewiecki W., Ezop XX wieku. Władysław Starewicz pionier filmu lalkowego i sztuki filmowej, Warszawa 1989.
Katafiasz O., Ludzka historia, „Kino” 2001, nr 3.
Katafiasz O., Shakespeare i kino. Strategie adaptacyjne i ich konteksty społeczno-kulturowe, Kraków 2012.
Kino musi niepokoić. Z Andrzejem Żuławskim rozmawia Jacques Grant, tłumaczył J. Słodowski, „Film na Świecie” 1991, nr 383.
Kino polskie w trzynastu sekwencjach, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2005.
Kłossowicz J., Słownik Teatru Polskiego, Warszawa 2002.
Kurz I., Ofelia, Felicja, NN, „Dialog” 2012, nr 3.
Lenartowicz S., Szekspir na ekranie, [w:] Dramat na ekranie, red. A. Jackiewicz, Warszawa 1953.
Lubelski T., Historii kina polskiego 1895–2014, Kraków 2015.
Lustra i echa. Filmowe adaptacje dzieł Williama Shakespeare’a, red. O. Katafiasz, Kraków 2017.
Łuba D., „Artyści” i seriale zakłócone, „Teatr” 2017, nr 1, <http://www.teatr-pismo.pl/przestrzenie-teatru/1625/%E2%80%9Eartysci%E2%80%9D_i_seriale_zaklocone/> [dostęp: 9.09.2019].
Majchrowski Z., „Hamlet”, czyli scenariusz dla czterech aktorów (i jednego artysty multimedialnego), [dostęp: 5.09.2019].
Maron M., Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa, Kraków 2010.
Maszewska-Łupniak M., Własny ton, własny świat. Kino Stanisława Różewicza, [w:] Kino polskie w trzynastu sekwencjach, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2005.
Mąka-Malatyńska K., Hamleś, <http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?etiuda=32612> [dostęp: 21.09.2019].
Michałek B., Spór o formułę życia, „Kino” 1973, nr 8.
Nurczyńska-Fidelska E., Czas i przesłona. O Filipie Bajonie i jego twórczości, Kraków 2003.
Pawlak G., Literatura polska w Teatrze Telewizji w latach 1953–1993, Warszawa 2004.
Pawlicki M., Hamlet na dyskotece, „Film” 1985, nr 25.
Płażewski J., Ewa została Kordelią!, „Kino” 1985, nr 3.
Polański R., Roman, przeł. K. i P. Szymanowscy, Warszawa 1989.
Różewicz S., Było, minęło… W kuchni i na salonach X Muzy, Warszawa 2012.
Różewicz S., „Kobieta w kapeluszu”. Fragmenty scenariusza, „Kino” 1985, nr 3.
Shakespeare W., Hamlet, książę Danii, przeł. S. Barańczak, Poznań 1990.
Shakespeare W., Hamlet, przeł. M. Słomczyński, Warszawa, [bez daty].
Stachowiak M., Tadeusz Łomnicki. W stronę Leara, konsultacja literacka M. Kwiatkowski, Kraków–Warszawa 1993.
Stachówna G., Henryk Kluba – mistrz filmowej ballady, [w:] Autorzy kina polskiego, red. G. Stachówna, B. Zmudziński, t. 2, Kraków 1997.
Vollmann R., Arka Szekspira. Przewodnik po miłości i zbrodni, przeł. V. Grotowicz, Warszawa 2003.
Wilson E., The French Cinema of Krzysztof Kieślowski, London 2000.
World-wide Shakespeares. Local Appropriations in Film and Performance, ed. S. Massai, London and New York 2005.
Zbierski H., William Shakespeare, Warszawa 1988.
Żurowski A., Szekspiriady polskie, Warszawa 1976.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).