Słowa kluczowe
teksty literackie
kategoria "użycia"
Jak cytować
Abstrakt
This article refers to critical considerations about limits of interpretation focusing on the category of “use” that is – depending on methodological basics – recognized as an opposition of the interpretation or one of its kinds. Some critics invert that relation arguing that interpretation is nothing but one of possible ways of using literary texts. Author inquires what in fact is “use”, what that means that someone “uses” the text, and if more that one kind of use exists. Taking for granted that all restrictions of interpretation should be minimized or absent while talking about the “use” author forms the opposition “is not allowed” / “is not possible” that sets impassable, although relativised to one cultural context limits of interpretations and applications of the literary texts.Bibliografia
M.P. Markowski, Interpretacja i literatura, „Teksty Drugie” 2001, nr 5, s. 55, 60.
S. Fish, Dowodzenie vs. perswazja: dwa modele krytycznej działalności, przeł. K. Abriszewski, [w:] tenże, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, red. A. Szahaj, Kraków 2002, s. 121.
H.-G. Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993
R. Rorty, Kariera pragmatysty, [w:] U. Eco, Interpretacja i nadinterpretacja, red. S. Collini, przeł. T. Bieroń, Kraków 2008, s. 106, 109
R. Barthes, Przyjemność tekstu, przeł. A. Lewańska, Warszawa 1997, s. 69
M.P. Markowski pisze w niewiele późniejszym teście: Przed prawem. Interpretacja, literatura, etyka, „Teksty Drugie” 2002, nr 1/2
U. Eco, Lector in fabula. Wspołdziałanie w interpretacji tekstow narracyjnych, przeł. P. Salwa, Warszawa 1994, s. 86.
U. Eco, Intentio Lectoris: The State of the Art, [w:] tenże, The Limits of Interpretation, Bloomington, Indianapolis 1994, s. 62.
A. Szahaj, Granice anarchizmu interpretacyjnego, „Teksty Drugie” 1997, nr 6, s. 5-7.
W. Kalaga, Tekst – wirtualność – interpretacja: w sprawie przybijania gwoździ, „Teksty Drugie” 1997, nr 6, s. 83.
M. Maffesoli, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, red. B. Gatyga, przeł. M. Bucholc, Warszawa 2008.
A. Szahaj, Paninterpretacjonizm, czyli nie ma niczego w tekście, czego by pierwej nie było w kontekście (odpowiedź krytykom), „Teksty Drugie” 1997, nr 6, s. 22, 24, 84.
S. Fish, Zwykłe okoliczności, język dosłowny, bezpośrednie akty mowy, to, co namacalne, potoczne, oczywiste, zrozumiałe samo przez się i inne szczegolne przypadki, przeł. M. Smoczyński, [w:] tenże, Interpretacja..., s. 53
L. Wittgenstein, Dociekania filozoficzne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa 2000.
R. Barthes, Pierre Loti: Aziyadé, [w:] tenże, Stopień zero pisania oraz Nowe eseje krytyczne, przeł. K. Kot, Warszawa 2009, s. 262-263.
R. Barthes, Trzeci sens, przeł. R. Wyborski, „Kino” 1971, nr 11, s. 40.
M. de Certeau, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. K. Thiel-Jańczuk, Kraków 2008. S. XLIV-XLV.
R. Barthes, Przez ramię, przeł. K. Kłosiński, [w:] tenże, Lektury, wybór, opracowanie i posłowie M.P. Markowski, Warszawa 2001, s. 128-129.
A. Burzyńska, Lekturografia. Derridowska filozofia czytania, [w:] taż, Antyteoria literatury, Kraków 2002.
Filozofia i etyka interpretacji, red. A.F. Kola, A. Szahaj, Kraków 2007, a także: M.P. Markowski, Zwrot etyczny w badaniach literackich, „Pamiętnik Literacki” 2000, nr 1.
A. Zybertowicz, MY – „pogubieńcy”, „Teksty Drugie” 1998, nr 4, s. 71.
R. Nycz, Możliwa historia literatury, „Teksty Drugie” 2010, nr 5.
S. Knapp, W. Benn Michaels, Against Theory, „Critical Inquiry” 1982, nr 4, t. 8, s. 742.
W. C. Booth w książce The Company We Keep: an Ethic of Fiction, Berkeley 1988
J. Płuciennik, Laboratorium analityczne subiektywności. Metodologiczny indywidualizm w kognitywistyce i literaturoznawstwie, [w:] tenże, Literatura, głupcze! Laboratoria nowoczesnej kultury literackiej, Kraków 2009.
E.D. Hirsch Jr, Trzy wymiary hermeneutyki, przeł. P. Parlej, [w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, red. H. Markiewicz, t. IV, cz. 1, Kraków 1992.
S. Sontag z: Przeciw interpretacji, przeł. M. Olejniczak, „Literatura na Świecie” 1979, nr 7.
R. Shusterman, Interpretacja a rozumienie, przeł. A. Orzechowski, [w:] tenże, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką, Wrocław 1998.
W. Nycz, Teoria interpretacji: problem pluralizmu, [w:] tenże, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Kraków 2000, s. 127.
R. Linton, Kulturowe podstawy osobowości, przeł. A. Jasińska-Kania, Warszawa 1975
H. Markiewicz, Staroświeckie glosy, „Teksty Drugie” 1997, nr 6.
„Panny z Wilka” Jarosława Iwaszkiewicza. Rozbiory, red. I. Iwasiów, J. Madejski, Szczecin 1996
J. Derrida, Szibolet dla Paula Celana, przeł. A. Dziadek, Bytom 2000 oraz tegoż, Przed prawem, przeł. J. Gutorow, [w:] Teorie literatury XX wieku. Antologia, red. A. Burzyńska, M.P. Markowski, Kraków 2006
A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja, Kraków 2001).
R. Koschany, Miejsce (teorii) interpretacji, „Przegląd Kulturoznawczy” 2008, nr 1.
R. Schusterman, Interpretacja a rozumienie, przeł. A. Orzechowski, [w:] tenże, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką, red. A. Chmielewski, Wrocław 1998.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).