Abstrakt
In this article Ferdydurke is discussed as a forerunner of the logic of late capitalism with all its repercussions, as identified by Frederick Jameson. Gombrowicz’s novel is seen as an early prognosis of neoliberal ideology, with its demands for effectivity and productivity as well as negation of social and affective bonds. Margaret Thatcher’s aphorism: “there is no such thing as society” is a pretext for a critical analysis of Ferdydurke, including the feminist critics of the European vision of the subject built on fear of the Other. This feminist analysis of Ferdydurke reveals several problems with the notion of body – theories of Julia Kristeva (on abjection) and Lynda Nead (on the female nude) are employed to demonstrate this argument. The main conclusion that can be drawn from this analysis is that queer disruptions of the binary logic of gender oppositions do not necessarily produce anti-patriarchal results.Bibliografia
D. Harvey, Neoliberalizm. Historia katastrofy, przeł. J.P. Listwan, Warszawa 2008.
S. Sontag, Forward, [w:] W. Gombrowicz, Ferdydurke, Yale 2000.
V. Deshoulieres, Witold Gombrowicz. W stronę romantycznej teorii niepełności, [w:] Grymasy Gombrowicza, red. E. Płonowska-Ziarek, przeł. J. Margański, Kraków 2001.
F. Jameson, Postmodernizm, czyli kulturowa logika późnego kapitalizmu, przeł. M. Płaza, Kraków 2011.
D. de Roux, Rozmowy z Gombrowiczem, [Paryż] 1981.
L. Duggan, Twilight of Equality? Neoliberalism, Cultural Politics and the Attack on Democracy, Boston 2003.
W. Gombrowicz, Ferdydurke, Kraków 1997.
J. Halberstam, The Queer Art of Failure, Durham 2011.
K. Szczuka, Gombrowicz subwersywny, „Teksty Drugie” 1999, nr 6.
J. Butler, Bodies that Matter. On the discursive limits of „sex”, London–New York 2011.
J. Kristeva, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, przeł. M. Falski, Kraków 2007.
L. Nead, Akt kobiecy. Sztuka, obscena i seksualność, przeł. E. Franus, Poznań 1998.
S. Benhabib, The Generalized and Concrete Other, [w:] Feminism as Critique, ed. by S. Benhabib, D. Cornell, Minneapolis 1987.
T. Adorno, Dialektyka negatywna, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1986.
E. Płonowska-Ziarek, Blizna cudzoziemca i barokowa fałda, [w:] Grymasy Gombrowicza, red. E. Płonowska-Ziarek, przeł. J. Margański, Kraków 2001.
G. Ritz, Dyskurs płci w ujęciu porównawczym, „Teksty Drugie” 1999, nr 5 (58).
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).