Przerzucalność podatku od towarów i usług na rynku książek
PDF

Słowa kluczowe

opodatkowanie konsumpcji
przerzucalność podatku
podatek od towarów i usług
rynek książki

Jak cytować

Bernal, A. (2014). Przerzucalność podatku od towarów i usług na rynku książek. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 76(4), 297–315. https://doi.org/10.14746/rpeis.2014.76.4.20

Liczba wyświetleń: 256


Liczba pobrań: 318

Abstrakt

Głównym celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, kto (w krótkim okresie) poniósł ciężar podatku od towarów i usług nałożonego na książki. Badania zostały przeprowadzone na podstawie danych empirycznych dotyczących rynku książki w Polsce w latach 2003-2012. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że wzrost stawki podatku na książki z 0% na 5% spowodował bardziej niż proporcjonalny wzrost ich cen, co wskazuje na nadprzerzucalność (overshifting) podatku na czytelników. Znacząca podwyżka cen książek doprowadziła do spadku ilości sprzedanych książek, co przełożyło się na rentowność wydawnictw. Istotny statystycznie spadek rentowności kapitałów własnych w wydawnictwach w roku 2011 w porównaniu z 2010, wynikający ze spadku przychodów ze sprzedaży, pozwala stwierdzić, że ciężar wyższej stawki podatku obciążył właścicieli wydawnictw. Pomimo obserwowanego po wzroście stawki podatku spadku poziomu wynagrodzeń zarówno w ujęciu nominalnym, jak i realnym nie ma podstaw, by uznać, że spadek ten jest istotny statystycznie. Na podstawie przeprowadzonych testów nie można jednoznacznie stwierdzić, że ciężar podatku został przerzucony na pracowników, choć nie można tego wykluczyć.

Zmiana stawki podatku na książki powoduje zmiany nie tylko cen, lecz także ilości kształtujących równowagę. Na przerzucalność podatków nie powinno się patrzeć wyłącznie przez pryzmat zmiany cen. W analizie konsekwencji nałożenia (zmiany) podatków należy uwzględnić również ilości sprzedawanych, kupowanych towarów i usług, ponieważ zarówno cena, jak i ilość kształtują równowagę na rynku. Próba określenia wszystkich skutków zmian w prawie podatkowym, i to w ujęciu ex ante, powinna być wpisana w proces legislacyjny i stanowić integralną część tego procesu.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2014.76.4.20
PDF

Bibliografia

Alm, J. Sennoga E., Skidmore M., Perfect Competition, Urbanization, and Tax Incidence in the Retail Gasoline Market, Economic Inquiry 2009, Vol. 47, Issue 1: 118-134.

A retrospective evaluation of elements of EU VAT system. Final report 2011, TAXUD/2010/DE/328, FWC No. TAXUD/2010/CC/104, Project leader: Institute for Fiscal Studies.

Barnet W., Block W.E., On Rothbard on the Shifting and Incidence of a General Sales Tax: A Critique, The Journal of Private Enterprise 2011, vol. 26(2): 117-126.

Besley T.J., Rosen H.S., Sales Taxes and Prices: An Empirical Analysis, National Tax Journal, 1999, Vol. 52, No. 2: 157-178.

Borenstein S., Cameron C., Shepard R., Do Gasoline Prices Respond Asymmetrically to Crude Oil Price Changes?, Quarterly Journal of Economics 1997, vol. 111: 306-339.

Carbonnier C., Who pays sales taxes? Evidence from French VAT reforms, 1987–1999, Journal of Public Economics 2007, vol. 91, no 5-6: 1219-29.

Dixit K., Stiglitz J.E., Monopolistic Competition and Optimum Product Diversity, American Economic Review 1977, vol. 67(3): 297-308.

Felix A.R., Do State Corporate Income Taxes Reduce Wages? Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review 2009, vol. 94(2): 77-102.

Fullerton D., Metcalf G.E., Tax Incidence [w:] Handbook of public economics. Volume 4 Editor: A.J. Auerbach, M. Feldstein, 2002: 1787-1872.

Gomułowicz A., Przerzucalność podatku obrotowego w PRL, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza, Poznań 1988.

Harberger A.C., The Incidence of the Corporation Income Tax Revisited, National Tax Journal 2008, vol. 61(2): 303-312.

Jaśkiewicz Z., Przerzucalność podatków w polskim systemie podatkowym [w:] Studia podatkowe i budżetowe, Z. Jaśkiewicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 1964.

Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Poterba J.M., Retail price reactions to changes in state and local sales taxes, National Tax Journal 1996, vol. 49(2): 165-176.

Rothbard M.N., Ekonomia wolnego rynku, Ludwig von Mises Institute, Warszawa 2008.

Sobiech J., Podatki i opłaty publiczne, [w:] E. Denek, J. Sobiech, J. Wolniak, Finanse publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Study on reduced VAT applied to goods and services in the Member States of the European Union. Final report, Copenhagen Economics, Copenhagen 2007.

Zweig F., Przerzucenie podatków, nakładem Krakowskiej Spółki Wydawniczej, Kraków 1923.