Hydra lernejska, czyli o braku możliwości pogodzenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z instytucją klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Abstrakt

Teza artykułu sprowadza się do konstatacji, że hipoteza normy obecnie obowiązującej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a ust. 1 w zw. z art. 119c i 119d Ordynacji podatkowej) nie spełnia kryteriów konstytucyjności tej instytucji postawionych przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 11 maja 2004r. (K 4/03). W tekście wykazano, że próby dookreślenia przesłanek materialnoprawnych zastosowania klauzuli zgodnie z wytycznymi TK nie powiodły się. Nowa klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania jest o wiele bardziej złożona i niejasna od swojej poprzedniczki, stąd należy ją uznać za niezgodną z art. 2 w zw. z art. 217 Konstytucji RP. We wnioskach wskazano, że nie jest możliwe stworzenie klauzuli spełniającej warunki postawione przez TK, ponieważ oznaczałoby to efektywną eliminację klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania z polskiego porządku prawnego. W miejsce obecnie obowiązującej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania należy wprowadzić zwartą klauzulę, biorąc za wzór objętość przywołanej w tekście klauzuli niemieckiej i uwzględniając wymogi unijne zawarte w art. 6 dyrektywy ATA. Prawa podatników zagwarantować powinna przede wszystkim budowa kultury prawnej opartej na zaufaniu pomiędzy podatnikiem a organami podatkowymi, niezależne sądownictwo i specyficzne rozwiązania proceduralne.