Abstrakt
W artykule podjęto problem procesu finansyzacji jednostek samorządu terytorialnego. W pierwszej kolejności dokonano charakterystyki tego zjawiska, następnie przedstawiono propozycję jego pomiaru wykorzystującą analizę struktury aktywów i pasywów bilansu oraz zadłużenia miast metropolitalnych w latach 2007–2017. Wyniki badań prowadzą do niejednoznacznych wniosków. W początkowych latach okresu badawczego zaobserwowano rosnące wskaźniki finansyzacji aktywów i pasywów, jak i wzrost zadłużenia, co wskazywało na przejawy kryzysu finansowego. W drugiej części okresu badawczego wartości badanych wskaźników charakteryzujących zadłużenie miast metropolitalnych zmalały, ale wskaźniki finansyzacji aktywów oraz pasywów nieznacznie wzrosły. Ostateczna ocena tych tendencji będzie możliwa w dłużej perspektywie czasu i wymagała będzie uwzględniania także innych, niemierzalnych czynników, takich jak: polityka finansowa miast, stanowione prawo lub jakość usług publicznych świadczonych przez samorządy miejskie.
Bibliografia
Aalbers, M.B. (2019). Financialization, [w:] R. Richardson et al. (eds.), The International Encyclopedia of Geography: People, The Earth, Environment, and Technology. Oxford: Wiley: 1–14.
Azkunaga, J.A., San-Jose, L., Urionabarrenetxea, S. (2013). The impact of financial globalization and financialization on the economy in the current crisis through banking corporate governance. Contemporary Economics 7(3): 79–94.
Bartkowski, J. (2016). Finansjalizacja i samorząd terytorialny, [w:] A. Gemzik-Salwach, K. Opolski (red.), Finansjalizacja – wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Warszawa: CeDeWu: 39–58.
Dąbrowski, T.J., Fierla, A., Grygiel-Tomaszewska, A. (2018). Pomiar finansjeryzacji Próba konceptualizacji. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
Dziworska, K., Górczyńska, A. (2017). Współczesne dylematy poszukiwania nowego ładu gospodarczego. Współczesna Gospodarka 2: 71–86.
Epstein, G. (2005). Introduction: Financialization and the world economy, [w:] G. Epstein (ed.), Financialization for the World Economy. Northampton–Cheltenham: Edward Elgar: 3–28.
Fierla, A., Grygiel-Tomaszewska, A. (2017). Proces finansjeryzacji, [w:] Finansjeryzacja gospodarki i jej wpływ na przedsiębiorstwa. Warszawa: Oficyna wydawnicza SGH: 13–98.
Gołębiowski, G. (2017). Finansyzacja życia codziennego, [w:] J. Ickiewicz, J. Ostaszewski (red.), Złota Księga dla Profesora Jana Konstantego Szczepańskiego. Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH: 109–118.
Gostomski, E. (2014). Finansyzacja w gospodarce światowej, Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej 33: 299–311.
Gupta, P.S. (2019). The entwined futures of financialisation and cities. Cambridge Journal of Economics 43(4): 1123–1148.
Jastrzębska, M. (2016). Zadłużanie się jednostek samorządu terytorialnego w parabankach – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie. Ekonomiczne Problemy Usług 125: 187–200.
Kata, R., Chmiel, J. (2017). Household financialization-sense and scale of this phenomenon on the example of Poland. Financial Internet Quarterly “e-Finanse” 13(2): 62–74.
Kornberger-Sokołowska, E. (2001). Decentralizacja finansów publicznych a samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa.
Kozera, A. (2017). Rosnące zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego jako zagrożenie dla rozwoju lokalnego. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 49: 203–215.
Kozera, A. (2016). Zadłużenie metropolii w Polsce w latach 2007–2013. Studia Regionalne i Lokalne: 70–93.
Lewicka-Strzałecka, A. (2015). Kultura finansjalizacji. Prakseologia 157/2: 209–230.
Lisek, S. (2016). Finansyzacja w małopolskich spółkach giełdowych i jej zmiana w czasie. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 4: 123–132.
Løding, T.H. (2018). The financialization of local governments – the case of financial rationality in the management of Norwegian hydroelectric utilities. Socio-Economic Review 0(0): 1–19.
Ładysz, I. (2012). Wybrane aspekty zarządzania bezpieczeństwem finansowym i zadłużeniem miasta Wrocławia. Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego 6: 15–29.
Małecki, W. (2016). Finansjalizacja cykli koniunkturalnych i jej konsekwencje dla polityki stabilizacyjnej. Gospodarka Narodowa 4: 47–68.
Marszałek, P. (2012). Finansyzacja – problemy i kontrowersje. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 247: 220–230.
Ministerstwo Finansów (2018): <https://www.mf.gov.pl/ministerstwo-finansow/dzialalnosc/finanse-publiczne/budzety-jednostek-samorzadu-terytorialnego/sprawozdania-finansowe> [dostęp: 24.08.2018].
Nölke, A. (2017). Financialisation as the core problem for a “Social Europe”. Revista De Economia Mundial 46: 27–48.
Ostrowska, M. (2013). Finansjalizacja: zarys problematyki. Rola Informatyki w Naukach Ekonomicznych i Społecznych: 136–143.
Poniatowicz, M. (2013). Finanse samorządu terytorialnego w warunkach niestabilnego otoczenia (na przykładzie miast Unii Metropolii Polskich). Zarządzanie i Finanse 11(2.3): 337–348.
Poniatowicz, M. (2014). Wpływ kryzysu gospodarczego na systemy finansowe jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie największych miast w Polsce. Warszawa: CeDeWu.
Poniatowicz, M., Salachna, J.M., Perło, D. (2010). Efektywne zarządzanie w jednostce samorządu terytorialnego. Warszawa: Wolters Kluwer business.
Ratajczak, M. (2012). Finansyzacja gospodarki. Ekonomista 3: 281–302.
Ratajczak, M. (2014). Ekonomia i edukacja ekonomiczna w dobie finansyzacji gospodarki. Ekonomista 2: 207–219.
Ratajczak, M. (2017). Wzrost gospodarczy w warunkach finansyzacji gospodarki. Studia Oeconomica Posnaniensia 5(5): 23–37.
Remlein, M. (2015). Wpływ finansyzacji gospodarki na wyniki finansowe polskich przedsiębiorstw. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 77: 169–180.
Rossmann, P., Greenfield, G. (2006). Financialization: New Routes to profit, new challenges for trade unions. Labour Education. The Quarterly Review of the ILO Bureau for Workers’ Activities 142: 1–9.
Rynio, D. (2010). Atrakcyjność lokalizacji inwestycji zagranicznych w metropolii. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 246: 105–115.
Sawkowicz, P. (2003). Zadłużenie samorządów – podstawy teoretyczne i doświadczenie Europy Zachodniej. Finanse Komunalne 5: 5–17.
Socha, Ł.M. (2016). Ufinansowienie spółek notowanych na GPW w Warszawie SA w latach 2005–2012, [w:] A. Gemzik-Salwach, K. Opolski (red.), Finansjalizacja Wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. Warszawa: CeDeWu: 117–126.
Socha, B., Urban, D. (2018). The Financialization of Companies Listed on the Warsaw Stock Exchange – the Sector Analysis. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia, Sectio H 52(4): 93–102.
Spoz, A. (2016). Wpływ finansyzacji na działalność i sprawozdawczość przedsiębiorstw. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 436: 270–277.
Swianiewicz, P. (2011). Finanse samorządowe – koncepcje, realizacja, polityki lokalne. Warszawa: Wydawnictwo Municipium.
Swianiewicz, P. (2014). Ocena podziału terytorialnego państwa z uwzględnieniem efektywności funkcjonowania urzędów organów jednostek samorządu terytorialnego – wnioski i rekomendacje. Warszawa: Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji.
Szczepankowski, P. (2016). Finansyzacja przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce. Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie 1: 31–47.
Szunke, A. (2014). The role of financialization in banking sector instability. Journal of Economics & Management 16: 97–111.
Tetla, M. (2016). Dług publiczny jednostek samorządu terytorialnego w latach 2012–2014 i sposoby jego ograniczania. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach: 131–140.
Waligóra, K. (2013). Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego w aspekcie realizacji projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej (na przykładzie Białegostoku), [w:] M. Poniatowicz (red.), Finanse samorządu terytorialnego w niestabilnym otoczeniu. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Waliszewski, K. (2016). Financialization of the economy and the need for personal finance advisory services. Financial Internet Quarterly “e-Finanse” 12(2): 13–23.
Włodarczyk, B. (2018). Rynek surowców a ryzyko bankowe (w ujęciu ryzyka rynkowego i kredytowego). Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.