Ewolucja i aktualne wyzwania ustawodawstwa w sprawach o wykroczenia

Abstrakt

Ewolucja ustawodawstwa w sprawach o wykroczenia trwa nieprzerwanie od 1918 r. Także spór o miejsce prawa wykroczeń w systemie prawnym, sięgający prac kodyfikacyjnych po 1918 r., jawi się dzisiaj jako niezwykle aktualny. Celem artykułu jest ukazanie i analiza kierunków rozwoju prawa wykroczeń oraz eksplikacja obecnych wyzwań tej gałęzi prawa. W doktrynie od wielu lat podnoszona jest potrzeba gruntownej reformy prawa wykroczeń m.in. ze względu na dość archaiczny Kodeks wykroczeń z 1971 r. W opracowaniu wykorzystano metodę historycznoprawną oraz dogmatycznoprawną. Podjęte badanie zostało przeprowadzone na podstawie analizy aktów prawnych w zakresie prawa wykroczeń w ujęciu historycznym oraz ich licznych nowelizacji, a także analizę aktualnych tendencji m.in. w zakresie przekształcania wykroczeń w tzw. delikty administracyjne. Przeprowadzone rozważania prowadzą do wniosku, że prawo wykroczeń jest dynamicznie zmieniającą się gałęzią prawa, która jednak wciąż wymaga kompleksowej i gruntownej reformy. Aktualnie nie ulega wątpliwości, że prawo wykroczeń należy do gałęzi prawa karnego, a sąd jest jedynym organem uprawnionym do wymierzania kar za wykroczenia. Charakter materialnoprawny wykroczeń wymusza poszukiwania najbardziej optymalnego modelu reakcji na wykroczenie. W odpowiedzi na palącą potrzebę reformy prawa wykroczeń wysuwane są m.in. koncepcje orzekania w sprawach o wykroczenia przez organy pozasądowe. Autorki podkreślają, że ewentualne zmiany modelu orzekania w sprawach o wykroczenia stanowią tym bardziej duże wyzwanie, gdyż muszą przy tym zadośćuczynić normie wyrażonej w art. 237 Konstytucji RP, zgodnie z którym organem właściwym do orzekania w sprawach o wykroczenia jest sąd.