Treść głównego artykułu

Abstrakt

Most of articles on patronage in Greater Poland from the 16th to the 18th century concerns a direct dependence between the patron and the client. Thus, the present work concentrates on a specific kind of patronage – scholarship foundations, which are only briefly mentioned in historiography. Some of them are not known. “Fundatio orzelkoviana” serves as an example here to show the need for detailed relevant case studies to supplement the available data. Founded by Marcin Orzeł in 1566, the foundation existed for many years and helped young people to achieve academic education. Ius patronatus and control of the foundation was assigned to the Catedral Chapter of Poznań. Admittedly, this Chapter was interested in keeping the foundation in good condition, e. g. by being aware of economic and financial factors influencing the foundation and by carrying out the recovery in debts, be it rents or fees. The source material for the present discussion comes from the Main Archive for Poznań Archdiocese (mainly the acts of the Cathedral Chapter of Poznań, Consistory Court and the canonical visitation of Bishop Tholibowski).

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Nowicki, M. (2018). Fundatio Orzełkoviana. A Contribution to the History of Scholarship Foundations in Polonia Maior During the Old Polish Period. Biuletyn Historii Wychowania, (38), 205–212. https://doi.org/10.14746/bhw.2018.38.32

Referencje

  1. Akta czynnności kapituły 1619–1624, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 50.
  2. Akta czynności kapituły 1560–1567, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 41.
  3. Akta czynności kapituły 1602–1615, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 49.
  4. Akta czynności kapituły 1624–1634, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 51.
  5. Akta czynności kapituły 1727–1745, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 59.
  6. Akta czynności kapituły 1746–1756, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 60.
  7. Akta czynności kapituły 1757–1766, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 61.
  8. Akta konsystorza poznańskiego 1559–1567, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. AC 121.
  9. Akta konsystorza poznańskiego 1613–1618, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. AC 137.
  10. Akta wizytacji 1660–1663, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. AV 12.
  11. BUCHWALD-PELCOWA, P., Mecenat nad piśmiennictwem i książką w dawnej Polsce, [in:] Z dziejów mecenatu kulturalnego w Polsce, ed. J. KOSTECKI, Warszawa 1999.
  12. DMITRUK, K.M., Wokół teorii i historii mecenatu, [in:] Z dziejów mecenatu kulturalnego w Polsce, ed. J. KOSTECKI, Warszawa 1999.
  13. KOTARSKI, E., Fundacje stypendialne w dawnym Gdańsku, [in:] Fundacje i fundatorzy w średniowieczu i epoce nowożytnej, ed. E. OPALIŃSKI and T. WIŚLICZ, Warsaw 2000.
  14. KRYGIER, R., Szamotulanie znani i mniej znani: wybór biogramów, Szamotuły 1992.
  15. Liber privilegiorum F 1629–1659, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 6.
  16. Liber Racienscianus, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 17.
  17. Liber testamentorum primus 1547–1695, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 85.
  18. ŁABĘDZKA-TOPOLSKA, M.D., Życie umysłowe i rozwój kultury, [in:] Dzieje Poznania, vol. 1: Do roku 1793, ed. J. TOPOLSKI, Warsaw–Poznań 1988.
  19. ŁUKASZEWICZ, J., Historya szkół w Koronie i w Wielkiem Księstwie Litewskiem od najdawniejszych czasów aż do roku 1794, vol. 3, Poznań 1851.
  20. MAZURKIEWICZ, K., Benedykt Herbest: pedagog-organizator szkoły polskiej XVI wieku, kaznodzieja-misjonarz doby reformacji, Poznań 1925.
  21. MIKA., M., Studia nad patrycjatem poznańskim w wiekach średnich, (re-edition) Poznań 2006.
  22. NOWACKI, J., “Akademia Lubrańskiego”, Kronika Miasta Poznania 1999, No. 2: Jan Lubrański i jego dzieło.
  23. RYBICKI, P., Odrodzenie, [in:] Historia nauki polskiej, vol. 1, ed. B. SUCHODOLSKI, Wrocław–Warsaw–Kraków 1970, p. 237–239.
  24. SAJKOWSKI, A., Życie kulturalne w XVI i w pierwszej połowie XVII w., [in:] Dzieje Wielkopolski, vol. 1: Do roku 1793, Poznań 1969.
  25. SKORUPSKA, Z., Życie umysłowe i literackie do 1793 r., [in:] Dziesięć wieków Poznania, vol. 2: Kultura umysłowa, literatura, teatr i muzyka, Poznań–Warsaw 1956.
  26. Visitatio Ecclesiae Cathedralis Posnaniensis per ... Okęcki 1781–1784, Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, sygn. CP 97.
  27. WIELGOSZ, Z., Życie umysłowe oraz kultura późnego średniowiecza i renesansu, [in:] Historia Kościana, vol. 1: Okres staropolski, ed. K. ZIMNIEWICZ, Kościan 2005.
  28. WIELGOSZ, Z., Kościan w epoce przedrozbiorowej (do roku 1793), [in:] Kościan. Zarys dziejów, ed. Z. WIELGOSZ, K. ZIMNIEWICZ, Warsaw–Poznań 1985.
  29. ŻOŁĄDŹ, D., “Możliwości i potrzeby edukacyjne mieszczan polskich w XVI i XVII wieku”, Rozprawy z Dziejów Oświaty 1990, 33.
  30. ŻOŁĄDŹ, D., Ideały edukacyjne doby staropolskiej. Stanowe modele i potrzeby edukacyjne szesnastego i siedemnastego wieku, Warsaw–Poznań 1990.