Treść głównego artykułu
Abstrakt
The article aims to show the issue of educational travels of noble youth in the modern era. The source is the correspondence of Jakub Dunin from his journeys around Europe in 1699–1703, addressed to father Franciszek Świętosław. The mentioned letters (stored in the National Archives in Krakow in the Tomkowicz Archive from Kobiernice) provide important information referring to the reasons for travelling, travel expenses and the companions. Particularly noteworthy are colorful descriptions of the social life lived in European manors. For example, the author visited Versailles of Louis XIV and provided a detailed description of various ceremonies and court entertainment. Foreign journeys posed an opportunity to learn about foreign cultures, political systems or armies. This encouraged nobility sons’ reflections which they shared with relatives back in Poland. As a result, the travel correspondence abounds in individual interpretations, for example, of the then political developments on the international arena. When confronted with facts, they add extra value to the publication.
Słowa kluczowe
Szczegóły artykułu
Referencje
- Źródła archiwalne
- Archiwum Narodowe w Krakowie (Oddział I), zespół akt: Archiwum Tomkowiczów z Kobiernic (ATKob) sygn. 33
- Opracowania
- Chachaj M., Orszak magnata odbywającego podróż edukacyjną (wiek XVI–XVIII), w: Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz,
- Warszawa 2006.
- Dzięgielewski R., Przygotowanie młodzieży do podróży akademickiej w XVI-XVIII wieku na przykładzie traktatów apodemicznych, w szczególności „Brewiarza apodemicznego” gdańszczanina Samuela Zwickera, Gdańsk 2015.
- Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. VI (stulecia XVI-XIX). Nowa perspektywa historyczna i językowa, red. P. Borek, M. Olma, Kraków 2015.
- Górzyński S., Grala J., Piwkowski W., Urbaniak V., Zielińska T., Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa 1996.
- Kamecka M., „Do cudzych krajów”. Edukacyjne podróże szlachty polskiej do Francji w epoce saskiej, Białystok 2012.
- Kicińska U., Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce, w: Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, red. A. Roćko, Warszawa 2014.
- Kobiece kręgi korespondencyjne w XVII-XIX wieku, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Słaby, Warszawa 2016.
- Konopczyński W., Jakub Dunin ze Skrzynna, w: PSB, t. V, Kraków 1939–1946.
- Kupisz D., Rody szlacheckie ziemi radomskiej, Radom 2009.
- Magdziarz W. St., Ludwik XIV, Wrocław 2004.
- Maliszewski K., Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształtowania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń 2001.
- Mączak A., Peregrynacje. Wojaże. Turystyka, Warszawa 1984.
- Miłkowski T., Machcewicz P., Historia Hiszpanii, Wrocław 2002.
- Niemojowska M., Ostatni Stuartowie, Warszawa 1992.
- Penkała A., „Nowiny ślę pewne i dobre”. Szlacheckie podróże w świetle wybranej małżeńskiej korespondencji XVII i XVIII wieku, w: Via viatores quaerit. Mobilność społeczna w dziejach krajów Grupy Wyszehradzkiej, red. A. Teterycz-Puzio, L. Kościelak, E. Łączyńska, Słupsk 2016.
- Popiołek B., Na marginesie ważnych spraw. Listy kobiet epoki saskiej, w: Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej, t. 1, red. W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 1998.
- Popiołek B., Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w źródłach czasów saskich, w: Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, red. A. Roćko, Warszawa 2014.
- Przestrogi i nauki dla dzieci: instrukcje rodzicielskie (XVIII w.), red. M. E. Kowalczyk, D. Żołądź-Strzelczyk, Wrocław 2017.
- Puchowski K., Europejski rodowód kolegiów szlacheckich w Rzeczypospolitej. Rekonesans, w: Staropolski ogląd świata – problem inności, red. F. Wolański, Toruń 2007.
- Rok B., Opis podróży Wacława Sierakowskiego (1741–1806) po Europie w latach 1763–1769, w: Z badań nad Rzeczypospolitą w czasach nowożytnych, red. K. Matwijowski, Wrocław 2001.
- Rudzki E., Polskie królowe, t. II, Żony królów elekcyjnych, Warszawa 1990.
- Źródła do dziejów staropolskich podróży edukacyjnych, red. D. Żołądź-Strzelczyk, M. E. Kowalczyk, Wrocław 2017.
- Żołądź D., Ideały edukacyjne doby staropolskiej. Stanowe modele i potrzeby edukacyjne szesnastego i siedemnastego wieku, Warszawa-Poznań 1990.
- Żołądź-Strzelczyk D., Podróże edukacyjne w staropolskiej myśli pedagogicznej, „Chowanna” t. 2, 1998.
- Żołądź-Strzelczyk D., „Refleksje synowi wyjeżdżającemu do Widnia” – Feliksa Czackiego wskazówki dla syna, w: Staropolskie podróżowanie, red. B. Rok, F. Wolański, Kraków 2016.
- Żołądź-Strzelczyk D., Wychowanie dziecka w świetle staropolskiej teorii pedagogicznej, w: Od narodzin do wieku dojrzałego: dzieci i młodzież w Polsce. Część 1, Od średniowiecza do wieku XVIII, red. M. Dąbrowska, A. Klonder, Warszawa 2002.
Referencje
Źródła archiwalne
Archiwum Narodowe w Krakowie (Oddział I), zespół akt: Archiwum Tomkowiczów z Kobiernic (ATKob) sygn. 33
Opracowania
Chachaj M., Orszak magnata odbywającego podróż edukacyjną (wiek XVI–XVIII), w: Patron i dwór. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, red. E. Dubas-Urwanowicz, J. Urwanowicz,
Warszawa 2006.
Dzięgielewski R., Przygotowanie młodzieży do podróży akademickiej w XVI-XVIII wieku na przykładzie traktatów apodemicznych, w szczególności „Brewiarza apodemicznego” gdańszczanina Samuela Zwickera, Gdańsk 2015.
Epistolografia w dawnej Rzeczypospolitej, t. VI (stulecia XVI-XIX). Nowa perspektywa historyczna i językowa, red. P. Borek, M. Olma, Kraków 2015.
Górzyński S., Grala J., Piwkowski W., Urbaniak V., Zielińska T., Radziwiłłowie herbu Trąby, Warszawa 1996.
Kamecka M., „Do cudzych krajów”. Edukacyjne podróże szlachty polskiej do Francji w epoce saskiej, Białystok 2012.
Kicińska U., Pedagogiczny aspekt podróżowania w dawnej Polsce, w: Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, red. A. Roćko, Warszawa 2014.
Kobiece kręgi korespondencyjne w XVII-XIX wieku, red. B. Popiołek, U. Kicińska, A. Słaby, Warszawa 2016.
Konopczyński W., Jakub Dunin ze Skrzynna, w: PSB, t. V, Kraków 1939–1946.
Kupisz D., Rody szlacheckie ziemi radomskiej, Radom 2009.
Magdziarz W. St., Ludwik XIV, Wrocław 2004.
Maliszewski K., Komunikacja społeczna w kulturze staropolskiej. Studia z dziejów kształtowania się form i treści społecznego przekazu w Rzeczypospolitej szlacheckiej, Toruń 2001.
Mączak A., Peregrynacje. Wojaże. Turystyka, Warszawa 1984.
Miłkowski T., Machcewicz P., Historia Hiszpanii, Wrocław 2002.
Niemojowska M., Ostatni Stuartowie, Warszawa 1992.
Penkała A., „Nowiny ślę pewne i dobre”. Szlacheckie podróże w świetle wybranej małżeńskiej korespondencji XVII i XVIII wieku, w: Via viatores quaerit. Mobilność społeczna w dziejach krajów Grupy Wyszehradzkiej, red. A. Teterycz-Puzio, L. Kościelak, E. Łączyńska, Słupsk 2016.
Popiołek B., Na marginesie ważnych spraw. Listy kobiet epoki saskiej, w: Rola i miejsce kobiet w edukacji i kulturze polskiej, t. 1, red. W. Jamrożek, D. Żołądź-Strzelczyk, Poznań 1998.
Popiołek B., Peregrynacje edukacyjne i poznawcze w źródłach czasów saskich, w: Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, red. A. Roćko, Warszawa 2014.
Przestrogi i nauki dla dzieci: instrukcje rodzicielskie (XVIII w.), red. M. E. Kowalczyk, D. Żołądź-Strzelczyk, Wrocław 2017.
Puchowski K., Europejski rodowód kolegiów szlacheckich w Rzeczypospolitej. Rekonesans, w: Staropolski ogląd świata – problem inności, red. F. Wolański, Toruń 2007.
Rok B., Opis podróży Wacława Sierakowskiego (1741–1806) po Europie w latach 1763–1769, w: Z badań nad Rzeczypospolitą w czasach nowożytnych, red. K. Matwijowski, Wrocław 2001.
Rudzki E., Polskie królowe, t. II, Żony królów elekcyjnych, Warszawa 1990.
Źródła do dziejów staropolskich podróży edukacyjnych, red. D. Żołądź-Strzelczyk, M. E. Kowalczyk, Wrocław 2017.
Żołądź D., Ideały edukacyjne doby staropolskiej. Stanowe modele i potrzeby edukacyjne szesnastego i siedemnastego wieku, Warszawa-Poznań 1990.
Żołądź-Strzelczyk D., Podróże edukacyjne w staropolskiej myśli pedagogicznej, „Chowanna” t. 2, 1998.
Żołądź-Strzelczyk D., „Refleksje synowi wyjeżdżającemu do Widnia” – Feliksa Czackiego wskazówki dla syna, w: Staropolskie podróżowanie, red. B. Rok, F. Wolański, Kraków 2016.
Żołądź-Strzelczyk D., Wychowanie dziecka w świetle staropolskiej teorii pedagogicznej, w: Od narodzin do wieku dojrzałego: dzieci i młodzież w Polsce. Część 1, Od średniowiecza do wieku XVIII, red. M. Dąbrowska, A. Klonder, Warszawa 2002.