Pasek boczny artykułu

Przesłane
2023 stycznia 3
Opublikowane
2023 stycznia 3
Pobieranie
PDF
Statystyczny
Read Counter : 115 Pobieranie : 121

Pobrania

Brak dostępnych danych do wyświetlenia.

Treść głównego artykułu

Abstrakt

The article revolves around the history of upbringing in Poland as a science discipline. The first historical-pedagogical works appeared in the Renaissance and were continued in Age of Enlightenment. However, it was not until the-19th century when a discipline called ‘history of upbringing’ was created. Its development, by East European standards, took place in difficult social and political circumstances. Poland, at that time annexed by Russia, Prussia and Austria, did not enjoy conditions conducive to scientific development. The annexation was counterbalanced by actions instigated by cultural, educational and scientific institutions. As a result, historical science could develop despite the political situation and the financial shortcomings. Introduction of pedagogy and history of upbringing at the Krakow and Lvov Universities was important to the development of the history of upbringing. Antoni Karbownik’s post-doctoral degree in the history of upbringing obtained in 1905 from the Jagiellonian University and post-doctoral degrees in pedagogy (also the Jagiellonian University) awarded to Leon Kulczyński, Euzebiusz Czerkawski, Aleksander Skórski, Antoni Danysz and Bolesław Mańkowski (Lvov University) were breakthroughs in the history of upbringing. For the areas of study to become disciplines of science, they had to be defined, including their research object and the methodological basis. Władysław Seredyński Franciszek Majchrowicz, Antoni Karbowiak and Antoni Danysz adopted a position on the subject. In the late 19th and the early 20th centuries the history of upbringing was perceived as a discipline of science related to history with respect to the ,methodology and with pedagogy with respect to the content, with its own research, terminology, sources and academic teachers. The history of education was officially a part of culture. In this context, educational matters should be viewed.

Słowa kluczowe

Polish lands under annexation history of upbringing and its development Polish lands under annexation history of upbringing and its development

Szczegóły artykułu

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Jak cytować
Meissner, A. (2023). U źródeł historii wychowania na ziemiach polskich. Biuletyn Historii Wychowania, (44), 171–183. https://doi.org/10.14746/bhw.2021.44.11
Pobierz cytowania
Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
BibTeX

Referencje

  1. Ausz M., Puchowski K., Bielski Szymon (1745–1826), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 98–99.
  2. Ausz M., Puchowski K., Siarczyński Franciszek od św. Ludwika, imię świeckie Dionizy Fran­ ciszek, Ludwik (1758–1829), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 568–570.
  3. Barcik M., Świątkowski Marcin (około 1720–1790), Polski słownik biograficzny, t. 51, Warszawa– Kraków 2016, s. 201–203.
  4. Barycz H., Rozwój historii oświaty, wychowania i kultury, Kraków 1949.
  5. Birkenmajer A., Bantdkie (Bantdke) Jerzy Samuel, Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 260–263.
  6. Brückner A., Dzieje kultury polskiej, Kraków 1930.
  7. Buczek K., Hugo Kołłątaj i edukacja, Warszawa 2007. https://doi.org/10.31338/uw.9788323526704 DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323526704
  8. Buczek K., Kołłątaj Hugo ks. (1750–1812), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 311–313.
  9. Czeppe M., Deszczyńska M., Śniadecki Jan Chrzciciel Władysław (1756–1830), w: Polski słownik biograficzny, t. 51, Warszawa–Kraków 2016, s. 121–133.
  10. Dzieje historii wychowania w Polsce i jej twórcy, Poznań 2001.
  11. Grabski A.F., Zarys historii historiografii polskiej, Poznań 2000.
  12. Hellwig J., Z dziejów historii wychowania i jej teorii w Polsce, „Kwartalnik Pedagogiczny 1992, nr 1, s. 81–103.
  13. Historia oświaty i wychowania w Polsce w latach 1918–1978. Przeszłość, stan obecny i perspektywy, „Kwartalnik Pedagogiczny” 1979, nr 3, s. 69–78.
  14. Historia wychowania i oświaty, w: Polska Akademia Umiejętności 1872–1952. Nauki humanistyczne i społeczne, Wrocław 1974, s. 225–233.
  15. Historia wychowania w XX wieku. Dorobek i perspektywy, red. T. Gumuła, J. Krasuski, S. Majewski, Kielce 1998.
  16. Hulewicz J., Działalność wydawnicza Akademii Umiejętności w Krakowie w zakresie historii literatury polskiej oraz historii oświaty i szkolnictwa w Polsce w latach 1873–1918, „Pamiętnik Literacki” 1960, z. 1, s. 83–104.
  17. Hulewicz J., Wstęp, w: Stan oświecenia w Polsce w ostatnich latach panowania Augusta III (1750– 1764), Wrocław 1953, s. XXVI.
  18. Kawalec A., Franciszek Siarczyński jako badacz epoki Zygmunta III, w: Wielokulturowe środowisko Lwowa w XIX i XX wieku, t. 3, red. J. Maternicki, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2005, s. 94–117.
  19. Kawalec A., Lwowski okres w życiu i działalności naukowej Franciszka Siarczyńskiego . Prace wydawnicze i dzieła historyczne, w: Wielokulturowe środowisko Lwowa w XIX i XX wieku, t. 2, red. J. Maternicki, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2004, s. 35–58.
  20. Korzon K., Siarczyński Franciszek h. Sas (1758–1829), w: Polski słownik biograficzny, t. 36, Warszawa–Kraków 1995–1996, s. 447–451.
  21. Kot S., Rozwój i zadania historii wychowana, w: Historia wychowania, t. 1, wyd. 3 wg wyd. 2 z 1934, Warszawa 1995, s. 7–23.
  22. Leśnodorski B., Hugo Kołłątaj (1750–1812), w: Polski słownik biograficzny, t. 13, Wrocław 1967–1968, s. 335–346.
  23. Łempicki S., Dzieje szkolnictwa i wychowania w Polsce. (Stan badań i postulaty), w: Pamiętnik IV Zjazdu Historyków Polskich w Poznaniu 6–8 grudnia 1925. Referaty, odb. Lwów 1925.
  24. Łempicki S., Hartleb. K., Historia kultury, „Kwartalnik Historyczny” 1937, R. 51, z. 1–2, s. 435– 453.
  25. Majchrowicz F., Historia pedagogii dla użytku seminariów nauczycielskich i nauki prywatnej, Drohobycz 1901, s. 1–2.
  26. Majorek C., Marmon W., Dorobek Drugiego Kongresu Pedagogicznego we Lwowie (1909 r.), „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny. Prace z Historii Oświaty i Wychowania” 1989, z. 2, s. 128.
  27. Maternicki J., Historia i historycy. Studia i szkice historiograficzne, Rzeszów 2005, s. 34.
  28. Meissner, Historia i historycy wychowania na ziemiach polskich w XIX wieku, Lublin 2010.
  29. Meissner A., Środowisko historyków wychowania na ziemiach polskich w XIX i na początku XX wieku do I wojny światowej, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 2008, nr 3–4, s. 41–50.
  30. Miąso J., Historia oświaty i wychowania. Stan i perspektywy, w: O sytuacji w naukach pedagogicznych, red. W. Okoń, Wrocław 1985, s.77–92.
  31. Michalski S., Geneza i rozwój historii wychowania, w: Nauki pedagogiczne w Polsce: tradycje, współczesność, przyszłość. (Materiały z konferencji), red. S. Michalski, R. Ossowski, Bydgoszcz 1994, s. 19–50.
  32. Mrozowska K., Rola historii wychowania w kształceniu pedagogicznym, Przeszłość, stan obecny, postulaty, „Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych” 1971, t. 12, s. 3–42.
  33. Muczkowski J., Rękopisma Macieja Radymińskiego i wiadomości o historiografach Szkoły Jagiellońskiej, Kraków 1840.
  34. Olszewski K., Kulczyński Leon (1847–1932), Polski słownik biograficzny, t. 16, Wrocław 1971, s. 140–141.
  35. Polskie tradycje wychowawcze, Warszawa 1936.
  36. Potrzeby historii oświaty, szkolnictwa i wychowania w Polsce, „Nauka Polska” 1929, t. 10, odb. Warszawa 1929.
  37. Ryś J., Sołtykowicz Józef (1762–1831), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 596–597.
  38. Ryś J., Śniadecki Jan (1756–1830), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 643–644.
  39. Ryś J., Świątkowski Marcin (ok. 1720–1790), w: Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018, s. 644-645.
  40. Seredyński W., Rys dziejów wychowania w biografiach i szkicach ze szczególnym uwzględnieniem v szkoły ludowej w Austrii i w Polsce do użytku seminariów nauczycielskich polskich, Lwów 1891, s. V–VIII.
  41. Siarczyński F., Obraz wieku panowania Zygmunta III króla polskiego i szwedzkiego zawierający opis osób, żyjących pod jego panowaniem, t. 1, 2, Lwów 1828.
  42. Słownik biograficzny, red. A. Meissner, A. Wałęga, Warszawa 2018.
  43. Sołtykowicz J., O stanie Akademii Krakowskiej i o publicznych mianowicie uczonych pracach akademików, Kraków 1810.
  44. Straszewski M., Polska myśl wychowawcza, w: Polska w kulturze powszechnej, dzieło zbiorowe, cz. I, Ogólna, red. F. Koneczny, Kraków 1918, s. 242–267.
  45. Szujski J., Odrodzenie i reformacja w Polsce, Kraków 1881.
  46. Szczotka S., Bielski Szymon (1745–1825), w: Polski słownik biograficzny, t. 2, Kraków 1936, s. 67.
  47. Szulakiewicz W., Historii oświaty i wychowania w latach 1918–1039. Studium historiograficzne, Toruń 2000.
  48. Szulakiewicz W., Stanisław Łempicki (1886–1947) twórca lwowskiej szkoły historii wychowania, Toruń 2012.
  49. Wałęga A., Antoni Karbowiak (1856–1919) – współtwórca polskiej historii wychowania jako dyscypliny naukowej, „Biuletyn Historii Wychowania” 2006/2006 nr 1–2 (21–22), s. 11–24.
  50. Wałęga, Początki akademickiej historii wychowania w Polsce. Antoni Karbowiak (1856–1919), Toruń 2007. https://doi.org/10.14746/bhw.2005.2006.21.22.2 DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2005.2006.21.22.2
  51. Wereszycka H., Orman-Michta E., Sołtykowicz Józef (1762–1831), w: Polski słownik biograficzny, t. 40, Warszawa–Kraków 2001, s. 437–441.
  52. Windakiewicz S., Padwa. Z dziejów cywilizacji polskiej, Kraków 1891.