Treść głównego artykułu

Abstrakt

The text presents the results of research carried out mainly in the files kept at the Archivio
Storico degli Università degli Studi di Perugia. As a result, it was possible to establish that between
1575 and 1682, 39 Poles obtained 40 doctorates from the University of Perugia (Piotr Odorowski
obtained two doctorates, in law and theology): 33 promotions were in law, two in canon law, and five
in theology.
Some of the degrees were awarded to individuals who had not studied longer in Perugia, and should
be treated as honorary titles (Stanisław Reszka being a case in point). Prior to receiving their degrees
in Perugia, most graduates studied at other universities: the largest number, at least 23, in Krakow;
a few at the Vilnius Academy. Some studied at Jesuit colleges in Braniewo, Kalisz or Poznań. Single
individuals took up studies at the universities of Frankfurt (Oder), Ingolstadt and Würzburg, and at
the academy in Olomouc. For obvious raasons, most people studied in Italy (mainly in Rome and
Padua) .
Among those promoted, a large group were Catholic diocesan clergy; promotions of monks were
rare (only two graduates were Discalced Carmelites). There were 24 graduates – representatives of
the nobility, and 13 of the bourgeoisie; in two cases it was not possible to establish their social origin.
Finally, let me stress the great importance of Perugia doctorates for the careers of the individuals
promoted. Unfortunately, in most cases, the names of the professors whose lectures were listened to
by newcomers from Poland remain unknown

Szczegóły artykułu

Jak cytować
Chachaj, M. (2024). Polacy promowani na uniwersytecie w Perugii w XVI i XVII wieku. Biuletyn Historii Wychowania, 47, 9–30. https://doi.org/10.14746/bhw.2022.47.1

Referencje

  1. Źródła
  2. A. Źródła rękopiśmienne
  3. Archivio Storico degli Università degli Studi di Perugia (ASUP)
  4. sygn. B1 IV, VI–IX, XI, XIII; sygn. B3 I–II; sygn. C X, XIII, XV–XXII, XXIV, XXVI.
  5. Biblioteca comunale Augusta w Perugii, Ms. 74 (B. 18), 75 (B. 19), 959 (D.), 1188 (N.).
  6. Biblioteka Jagiellońska w Krakowie, rkps przybytki 43/83, 76/83.
  7. B. Wydawnictwa drukowane
  8. Album armorum nobilium Regni Poloniae XV–XVIII saec. Herby nobilitacji i indygenatów XV–XVIII w., wstęp, oprac. i edycja B. Trelińska, Lublin 2001.
  9. Album studiosorum Universitatis Cracoviensis, t. 3, editionem curavit A. Chmiel, Cracoviae 1904; t. 4, editionem curavit G. Zathey adiutus ab H. Barycz, Cracoviae 1950.
  10. Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. 1, do druku przygot. H. Barycz, indeks osób oprac. K. Targosz, Wrocław 1971.
  11. Corpus Inscriptionum Poloniae, t. 2, wyd., wstępem i koment. opatrzyli A. Szymczakowa, J. Szymczak, red. R. Rosin, Warszawa–Łódź 1981; t. 4, z. 1, zebrali, oprac., wstępem i koment. opatrzyli A. Mietz, J. Pakulski, Włocławek–Toruń 1985; t. 7, z. 1, wyd. W. Kowalski, red. Z. Guldon, Warszawa 1992; t. 8, z. 2, wyd., wstępem i koment. opatrzył Z. Piech, Kraków 1987.
  12. Klerycy z ziem polskich, litewskich i pruskich święceni w Rzymie (XVI – pocz. XX w.), oprac. S. Jujeczka na podstawie kwerendy rzymskiej wykonanej wspólnie z ks. H. Gerlicem, Wrocław 2018.
  13. Księgi egzaminów do święceń w diecezji krakowskiej z lat 1573–1614, oprac. i wstępem opatrzył Z. Pietrzyk, Kraków 1991.
  14. Liber mortuorum monasterii Lubinensis ordinis sancti Benedicti, ed. W. Kętrzyński, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 5, Lwów 1888, s. 585–652.
  15. Materyały do historyi Polaków w Padwie, zebrał S. Windakiewicz, w: Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, Kraków 1982, t. 7, s. 149–185.
  16. Die Matrikel der Deutschen Nation in Perugia (1579–1727), ergäntzt nach den Promotionsakten, den Consiliarwahllisten und der Matrikel der Universität Perugia im Zeitraum von 1489–1791, hg. und erläutert v. F. Weigle, Tübingen 1956.
  17. Die Matrikel der Ludwig-Maximilians-Universität Ingolstadt–Landshut–München, Hrsg. v. G. von Pölnitz, T. 1: Ingolstadt, Bd. 2, Hlbd. 2, München 1940.
  18. Die Matrikel der Universität Köln, Bd. 1: 1389–1475, bearb. von H. Keussen, Bonn 1928.
  19. Die Matrikel der Universität Würzburg, hg. v. S. Merkle, T. 1, München und Leipzig 1922.
  20. Die Matrikeln der Universität Graz, bearb. v. J. Andritsch, Bd. 1, Graz 1977.
  21. Niesiecki K., Herbarz polski, wyd. J.N. Bobrowicz, t. 2, Lipsk 1839.
  22. Polonica w Archiwum Rzymskim Towarzystwa Jezusowego, t. 3, [oprac.] A.P. Bieś, R. Danieluk, L. Grzebień, M. Inglot, Kraków 2006.
  23. Receptiones seu installationes ad episcopatum, praelaturas et canonicatus Ecclesiae Cathedralis Posnaniensis ab anno 1532 usque ad annum 1800 collectae et editae a R. Weimann, „Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego” 1908, R. 35, s. 1–167.
  24. Repertorium rerum Polonicarum ex Archivo Orsini in Archivo Capitolino, pars 2, coll. W. Wyhowska De Andreis, w: Elementa ad Fontium Editiones, vol. 7, Romae 1962.
  25. Reszka Stanisław, Diarium 1583–1589, ed. I. Czubek, w: Archiwum do Dziejów Literatury i Oświaty w Polsce, t. 15, cz. 1, Kraków 1915.
  26. Statuta nec non liber promotionum philosophorum ordinis in Universitate Studiorum Jagellonica ab anno 1402 ad an. 1849, ed. J. Muczkowski, Cracoviae 1849.
  27. Studenci Polacy na Uniwersytecie Bolońskim w XVI i XVII wieku, wyd. M. Bersohn, cz. 2, Kraków 1894 .
  28. Studenti a Perugia. La matricola degli scolari forestieri (1511–1757), [a cura di] L. Marconi con R. Abbondanza e A.B. Langeli, Perugia 2009.
  29. Temberski S., Annales 1647–1656, ed. V. Czermak, w: Scriptores Rerum Polonicarum, t. 16, Kraków 1897 .
  30. Uczniowie – sodalisi gimnazjum jezuitów w Brunsberdze (Braniewie) 1579–1623, oprac. M. Inglot przy współpracy L. Grzebienia, Kraków 1998.
  31. Z dworu Stanisława Hozjusza. Listy Stanisława Reszki do Marcina Kromera 1568–1582, wstęp, przekł. i koment. J.A. Kalinowska, Olsztyn 1992.
  32. Opracowania
  33. Aleksandrowicz M., Chłapowski K., Starczewski Marcin, w: Polski słownik biograficzny, t . 42, Warszawa–Kraków 2003–2004, s. 290–291.
  34. Barycz H., Barski-Kochler Andrzej, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 307.
  35. Barycz H., Polacy na studiach w Rzymie w epoce Odrodzenia (1440–1600), Kraków 1938.
  36. Barycz H., U stóp ślepego mistrza. Marcantonio Bonciario a Polacy, w: idem, Spojrzenia w przeszłość polsko-włoską, Wrocław 1965, s. 343–351.
  37. Barycz H., Z problematyki historiografii uniwersytetów włoskich, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1958, R. 3, nr 1, s. 57–94.
  38. Birkenmajer A., Gaszowiec Piotr, w: Polski słownik biograficzny, t. 7, Kraków 1948–1958, s. 294-295 .
  39. Boniecki A ., Herbarz polski, cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t . 10, Warszawa 1907 .
  40. Chachaj M., Związki kulturalne Sieny i Polski do końca XVIII wieku. Staropolscy studenci i podróżnicy w Sienie. Sieneńczycy i ich dzieła w Polsce, Lublin 1998.
  41. Chodyński S., Wikaryusze katedry włocławskkiej (Collegium vicariorum), Włocławek 1912.
  42. Chynczewska-Hennel T., Śliwski Jakub, w: Polski słownik biograficzny, t. 51, Warszawa–Kraków 2016–2017, s. 10–11.
  43. Czapliński W., Łubieński Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 18, Wrocław 1973, s. 498-501 .
  44. Danti A., Studenti Polacchi a Perugia (Seconda metà del XIV sec.–1623), w: Storia e cultura in Umbria nell’età moderna (Secoli XV–XVIII). Atti del VII Convegno di Studi Umbri – Gubbio 18–22 maggio 1969, Perugia 1972, s. 75–87.
  45. Dębowska M., Kościół i klasztor bonifratrów łuckich w świetle wizytacji generalnej z 1820 roku, w: Universitati serviens. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Stanisława Wilka SDB, red. J. Walkusz, M. Krupa, Lublin 2014, s. 85–94.
  46. Dorobisz J., Jakub Zadzik (1582–1642), Opole 2000.
  47. Dorobisz J., Peregrynacje i fundacje naukowe biskupa Jakuba Zadzika (1582–1642), w: Edukacja historyczna a współczesność. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi dr. hab. Adamowi Suchońskiemu w czterdziestolecie pracy dydaktycznej i naukowej oraz z okazji siedemdziesiątych urodzin, red. B. Kubis, Opole 2002, s. 207–213.
  48. Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień przy współpr. zespołu jezuitów, Kraków 1996.
  49. Ermini G ., Storia dell’Università di Perugia, t. 1, Firenze 1971.
  50. Estreicher K., Bibliografia polska, t. 19, Kraków 1903; t. 20, Kraków 1905; t. 26, wyd. S. Estreicher, Kraków 1915; t. 30, wyd. S. Estreicher, Kraków 1934.
  51. Gmiterek H ., Deputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz . 1, Warszawa 2017.
  52. Gmiterek H ., Związki intelektualne polsko-czeskie w okresie Odrodzenia (1526–1620), Lublin 1989 .
  53. Gmiterek H ., Udział duchowieństwa polskiego w procesach rekatolizacji w Czechach doby przedbiałogórskiej, w: Kościół w społeczeństwie w Czechach i w Polsce w średniowieczu i w epoce nowożytnej, red. W. Iwańczak, A. Januszek-Sieradzka, J. Smołucha, Kraków 2020, s. 99–114.
  54. Graczyk W., Stanisław Łubieński, pasterz, polityk i pisarz 1574–1640, Tyniec–Kraków 2005.
  55. Kalinowska J.A., Reszka (Rescius, Reski) Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 31, Wrocław 1988, s. 129–133.
  56. Kopiczko A., Hozjusz Stanisław z Bezdan, w: Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, red. J. Guzowski, Olsztyn 1996, s. 96.
  57. Kopiczko A., Rucki (Rudzki) Jan, w: Słownik biograficzny kapituły warmińskiej, red . J . Guzowski, Olsztyn 1996, s. 208.
  58. Korytkowski J., Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej od roku 1000 aż do dni naszych, t. 3–4, Gniezno 1883.
  59. Kossowski A., Protestantyzm w Lublinie i w Lubelskiem w XVI–XVII w., Lublin 1933.
  60. Królik L., Kapituła kolegiacka w Warszawie do końca XVIII wieku, Warszawa 1990.
  61. Kumor B.S., Dzieje diecezji krakowskiej do roku 1795, t. 2, Kraków 1999; t. 4, Kraków 2002.
  62. Kupisz D., Deputaci Trybunału Koronnego 1578–1794. Spis, cz . 2, Warszawa 2017.
  63. Lasocki Z., O rodzinie Alantsee i jeszcze nieco o „Polskim słowniku biograficznym”, „Miesięcznik Heraldyczny” 1935, 13, s. 45–46.
  64. Lewański R.K., Polacy na uniwersytetach włoskich w okresie staropolskim. Stan badań, w: Prace Kongresu Kultury Polskiej, t. 5, red. J. Bujnowski, Londyn 1988, s. 258–272.
  65. Lutyński K., Poznańscy prałaci i kanonicy w XVI wieku, „Saeculum Christianum” 1994, R. 1, nr 2, s. 109–153.
  66. Łętowski L., Katalog biskupów, prałatów i kanoników krakowskich, t. 3–4, Kraków 1852–1853.
  67. Łukaszewicz J., Krótki opis historyczny kościołów parochialnych, kościółków, kaplic, klasztorów, szkółek parochialnych, szpitali i innych zakładów dobroczynnych w dawnej dyecezyi poznańskiej, t. 2, Poznań 1859.
  68. Łuszczkiewicz W., O grobowcach i pomnikach w kościele xx. Cystersów w Mogile, w: Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, cz. 1, Kraków 1867, s. 159–167.
  69. Markiewicz A., Tesznarowicz (Thesznarowic) Zachariasz, w: Polski słownik biograficzny, t . 53, Warszawa–Kraków 2019–2021, s. 307–309.
  70. Nagielski M., Rakowski Stanisław, w: Polski słownik biograficzny, t. 30, Wrocław 1987, s. 530–531.
  71. Nowacki J ., Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2, Poznań 1964.
  72. Ozorowski E ., Kośliński (Coslius, Koslius) Aleksander, w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 2, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1982, s. 371.
  73. Panzanelli Fratoni M.A., Gli archivi dell’Università degli studi di Perugia, „Annali di storia delle università italiane” 2012, 16, s. 321–337.
  74. Schmidt P., Das Collegium Germanicum in Rom und die Germaniker. Zur Funktion eines römischen Ausländerseminars (1552–1914), Tübingen 1984.
  75. Szujski J., Wiadomość historyczna o Mogile, w: Monografia opactwa cystersów we wsi Mogile, cz. 1, Kraków 1867, s. 87–151.
  76. Wiśniewski J., Katalog prałatów i kanoników sandomierskich od 1186 do 1926 r., tudzież sesje kapituły sandomierskiej od 1581 do 1866 r., Radom 1926.
  77. Wiśniewski J., Kościoły i kaplice na terenie byłej diecezji pomezańskiej 1243–1821 (1992), cz . 2, Elbląg 1999.
  78. Wyczawski H.E., Gabriel Eutropius z Szadka (Sadecius), w: Słownik polskich teologów katolickich, t. 1, red. H.E. Wyczawski, Warszawa 1981, s. 495–496.