Pasek boczny artykułu
Treść głównego artykułu
Abstrakt
Although education in Greater Poland had been already well-organized in the late Middle Ages, curricula are known, sometimes also the names of the teachers, and information about the students is sporadic and recorded only in court records. It was not until the creation of a state school authority, the Commission of National Education, triggered off creation of documentation that allows to capture information about the fate of individual students. The aim of this article is to show the possibilities for studying the student environment of schools of the Commission of National Education in Greater Poland form the point of view of the sourcea. Valuable information on the functioning of public schools is provided by the reports of the inspectors-general; it was the main source of information for the Commission, alongside the reports sent by the schools. Relatively recently developed materials from the collections of the Archdiocesan Archives in Poznań were also used.
Szczegóły artykułu
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Referencje
- Butterwick R., Polska rewolucja a Kościół Katolicki 1788–1792, Kraków 2012.
- Grabski W.M., Polityka finansowa Komisji Edukacji Narodowej, w: W kręgu wielkiej reformy. Sesja naukowa w Uniwersytecie Jagiellońskim w dwusetną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, 24–26 października 1973, red. K. Mrozowska, R. Dutkowa, Warszawa–Kraków 1977, s. 65–90.
- Gulczyńska J., Szkoła podwydziałowa w Toruniu, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 232–241.
- Jurek T ., Biskupstwo poznańskie w wiekach średnich, Poznań 2018.
- Łukasiewicz D., Statystyka szkolna Prus Południowych z 1799, „Zapiski Historyczne” 2001, 56, z. 2/3, s. 57–80.
- Mizia T., Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe a szkolnictwo parafialne w okresie Sejmu Czteroletniego, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1964, 6, s. 40–92.
- Mizia T., Szkolnictwo parafialne w czasach Komisji Edukacji Narodowej, Wrocław–Warszawa-Kraków 1964, s. 253.
- Mizia T., Szkoły średnie Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony, Warszawa 1975.
- Mrozowska K., Funkcjonowanie systemu szkolnego Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony w latach 1783–1793, Wrocław 1985.
- Nowicki M., Szkoła wojewódzka i podwydziałowa w Kaliszu, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 173–210.
- Olczak S.K., Sieć szkół parafialnych w wielkopolskiej części diecezji poznańskiej w czasach Komisji Edukacji Narodowej, Lublin 1973.
- Olczak S.K., Szkolnictwo parafialne w Wielkopolsce w XVII i XVIII w., Lublin 1978.
- Ratajczak K., Kim byli dyrektorowie w szkołach wydziału wielkopolskiego Komisji Edukacji Narodowej?, w: Szkoła polska od XVIII do XXI wieku, red. R. Ślęczka, A. Włoch, J. Wojniak, Kraków 2020, s. 27–44.
- Ratajczak K., Nowicki M., Materiały do dziejów KEN w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, w: Komisja Edukacji Narodowej. Kontekst historyczno-pedagogiczny, red. K. Dormus, B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, R. Ślęczka, Kraków 2014, s. 57–69.
- Ratajczak K., Przyczyny powstania i rozwój sieci szkół kościelnych w średniowiecznej Wielkopolsce, w: Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, red. K. Jakubiak, T. Maliszewski, Kraków 2010, s. 165–180.
- Ratajczak K., Szesnastowieczne wielkopolskie Libri beneficiorum jako źródła do dziejów szkolnictwa, w: Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji, red. E. Głowacka-Sobiech, K. Kabacińska-Łuczak, Poznań 2017, s. 259–271.
- Ratajczak K., Szkolnictwo w Wielkopolsce na tle sąsiadów w okresie średniowiecza, Poznań 2017.
- Ratajczak K., Szkoły parafialne na terenie Wielkopolski w czasach KEN, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 247–268.
- Ratajczak K., Wydział jako jednostka administracyjna w ramach struktury Komisji Edukacji Narodowej, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 57–72.
- Ratajczak K., XIII wiek – stulecie przełomu w dziejach średniowiecznego szkolnictwa w Polsce, „Biuletyn Historii Wychowania” 2009, 25, s. 7–20. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2009.25.1
- Ryś J., Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Krakowska, Szkoła Główna Koronna, Warszawa 2018 (Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje, t . 3, cz . 1) .
- Stopka K., Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu. Studia nad kształceniem kleru polskiego w wiekach średnich, Kraków 1994.
- Urbaniak E., Szkolnictwo parafialne w archidiakonacie gnieźnieńskim w II połowie XVIII i w początkach XIX wieku w świetle wizytacji kościelnych, Poznań 2004 [praca doktorska, rkps BU UAM].
- Wiesiołowski J., Socjotopografia późnośredniowiecznego Poznania, Warszawa–Poznań 1982.
- Wiesiołowski J., Społeczeństwo a książka w późnośredniowiecznym mieście polskim. Poznań i jego osiedla przedmiejskie w XV i na początku XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1978, 23, s. 79.
- Żołądź-Strzelczyk D., Nowicki M., Szkoły poznańskie w latach 1773–1780. Akademia Wielkopolska i Akademia Lubrańskiego, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 80–93.
- Żołądź-Strzelczyk D., Szkoła podwydziałowa w Trzemesznie, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018 (Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje, t. 4), s. 224–231.
Referencje
Butterwick R., Polska rewolucja a Kościół Katolicki 1788–1792, Kraków 2012.
Grabski W.M., Polityka finansowa Komisji Edukacji Narodowej, w: W kręgu wielkiej reformy. Sesja naukowa w Uniwersytecie Jagiellońskim w dwusetną rocznicę powstania Komisji Edukacji Narodowej, 24–26 października 1973, red. K. Mrozowska, R. Dutkowa, Warszawa–Kraków 1977, s. 65–90.
Gulczyńska J., Szkoła podwydziałowa w Toruniu, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 232–241.
Jurek T ., Biskupstwo poznańskie w wiekach średnich, Poznań 2018.
Łukasiewicz D., Statystyka szkolna Prus Południowych z 1799, „Zapiski Historyczne” 2001, 56, z. 2/3, s. 57–80.
Mizia T., Komisje Porządkowe Cywilno-Wojskowe a szkolnictwo parafialne w okresie Sejmu Czteroletniego, „Rozprawy z Dziejów Oświaty” 1964, 6, s. 40–92.
Mizia T., Szkolnictwo parafialne w czasach Komisji Edukacji Narodowej, Wrocław–Warszawa-Kraków 1964, s. 253.
Mizia T., Szkoły średnie Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony, Warszawa 1975.
Mrozowska K., Funkcjonowanie systemu szkolnego Komisji Edukacji Narodowej na terenie Korony w latach 1783–1793, Wrocław 1985.
Nowicki M., Szkoła wojewódzka i podwydziałowa w Kaliszu, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 173–210.
Olczak S.K., Sieć szkół parafialnych w wielkopolskiej części diecezji poznańskiej w czasach Komisji Edukacji Narodowej, Lublin 1973.
Olczak S.K., Szkolnictwo parafialne w Wielkopolsce w XVII i XVIII w., Lublin 1978.
Ratajczak K., Kim byli dyrektorowie w szkołach wydziału wielkopolskiego Komisji Edukacji Narodowej?, w: Szkoła polska od XVIII do XXI wieku, red. R. Ślęczka, A. Włoch, J. Wojniak, Kraków 2020, s. 27–44.
Ratajczak K., Nowicki M., Materiały do dziejów KEN w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, w: Komisja Edukacji Narodowej. Kontekst historyczno-pedagogiczny, red. K. Dormus, B. Popiołek, A. Chłosta-Sikorska, R. Ślęczka, Kraków 2014, s. 57–69.
Ratajczak K., Przyczyny powstania i rozwój sieci szkół kościelnych w średniowiecznej Wielkopolsce, w: Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, red. K. Jakubiak, T. Maliszewski, Kraków 2010, s. 165–180.
Ratajczak K., Szesnastowieczne wielkopolskie Libri beneficiorum jako źródła do dziejów szkolnictwa, w: Wielkopolska i Wielkopolanie w dziejach polskiej edukacji, red. E. Głowacka-Sobiech, K. Kabacińska-Łuczak, Poznań 2017, s. 259–271.
Ratajczak K., Szkolnictwo w Wielkopolsce na tle sąsiadów w okresie średniowiecza, Poznań 2017.
Ratajczak K., Szkoły parafialne na terenie Wielkopolski w czasach KEN, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 247–268.
Ratajczak K., Wydział jako jednostka administracyjna w ramach struktury Komisji Edukacji Narodowej, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 57–72.
Ratajczak K., XIII wiek – stulecie przełomu w dziejach średniowiecznego szkolnictwa w Polsce, „Biuletyn Historii Wychowania” 2009, 25, s. 7–20. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2009.25.1
Ryś J., Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Akademia Krakowska, Szkoła Główna Koronna, Warszawa 2018 (Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje, t . 3, cz . 1) .
Stopka K., Szkoły katedralne metropolii gnieźnieńskiej w średniowieczu. Studia nad kształceniem kleru polskiego w wiekach średnich, Kraków 1994.
Urbaniak E., Szkolnictwo parafialne w archidiakonacie gnieźnieńskim w II połowie XVIII i w początkach XIX wieku w świetle wizytacji kościelnych, Poznań 2004 [praca doktorska, rkps BU UAM].
Wiesiołowski J., Socjotopografia późnośredniowiecznego Poznania, Warszawa–Poznań 1982.
Wiesiołowski J., Społeczeństwo a książka w późnośredniowiecznym mieście polskim. Poznań i jego osiedla przedmiejskie w XV i na początku XVI wieku, „Studia Źródłoznawcze” 1978, 23, s. 79.
Żołądź-Strzelczyk D., Nowicki M., Szkoły poznańskie w latach 1773–1780. Akademia Wielkopolska i Akademia Lubrańskiego, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018, s. 80–93.
Żołądź-Strzelczyk D., Szkoła podwydziałowa w Trzemesznie, w: D. Żołądź-Strzelczyk, M. Nowicki, K. Ratajczak, J. Gulczyńska, Komisja Edukacji Narodowej 1773–1794. Szkoły wydziału wielkopolskiego, Warszawa 2018 (Komisji Edukacji Narodowej model szkoły i obywatela – koncepcje, doświadczenia i inspiracje, t. 4), s. 224–231.