Słowa kluczowe
Tudjman
Bałkany
Unia Europejska
Jak cytować
Abstrakt
The article deals with the discursive process through which Croatia framed its so-called “return to Europe” throughout the 1990s. T he author explores how Franjo Tudjman perceived Europe and European values by defining Croatian national identity in the strict opposition to the Balkan or Yugoslav identity. The post-communist government, which came to power after the first democratic elections in 1990, made use of the pre-communist historical-national narratives to legitimize itself and unify all ethnic Croats against the military threat. Even though since the beginning of the 1990s the Croatian president had declared his desire to join the European Union (EU ) as a visible symbol of the so called Europeanization process, a nationalist and isolationist attitude dominated both his political discourse and the intellectual debate. Europe was associated with the ontological values dedicated to the Western civilization rather than with such principles as democratization or the protection of human and minority rights, promoted by the EU . I n order to show the main directions within the F. Tudjman’s discourse, I used the analysis method focusing on his speeches and other works.Bibliografia
Agičić Damir, Historiografia chorwacka w latach 1990-2010. Struktura i główne kierunki rozwoju, „Prace Komisji Środkowoeuropejskiej PAU”, t. 20, 2012, s. 63-75.
Bartlett William, Croatia: between Europe and the Balkans, Routledge, London, 2002.
Belaj Marijana, Škrbić Alempijević Nevena, Remembering “The Father of the Contemporary State of Croatia”. The Celebration of Tuđman’s Birthday in His Birthplace, “Traditiones”, t. 43, nr 1, 2014, s. 79-109.
Bing Albert, Franjo Tuđman i samoodređenje naroda, w: Dr. Franjo Tuđman u okviru hrvatske historiografie, Vijoleta Herman-Kaurić (red.), Hrvatski institute za povijest, Zagreb, 2009, s. 79-89.
Bing Albert, Hrvatska u međunarodnoj zajednici, w: Stvaranje hrvatske države i Domovinski rat, Zdenko Radelić, Davor Marijan, Nikica Barić, Albert Bing, Dražen Živić, Školska knjiga, Hrvatski institut za povijest, Zagreb 2006, s. 290-420.
Bing Albert, Samoodreðenje naroda i koncepcije hrvatske državnosti u kontekstu Drugog svjetskog rata – refleksije povijesnog kontinuiteta, „RADOVI - Zavod za hrvatsku povijest”, t. 45, 2013, s. 129-154.
Czerwiński Zbigniew, Chorwacja między Europą a Bałkanami. Analiza dyskursu prasowego, w: W poszukiwaniu nowego kanonu, Reinterpretacje tradycji kulturalnej w krajach postjugosłowiańskich po 1995 roku, Maria Dąbrowska-Partyka (red), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2005, s. 97-117.
Đurasković Stevo, Nation-building in Franjo Tuđman’s Political Writings, “Croatian Political Science Review”, t. 51, nr 5, 2014, s. 58-79.
Fisher Sharon, Political change in post-Communist Slovakia and Croatia: From nationalist to Europeanist, Palgrave Macmillan, New York, 2006.
Hrvatska riječ svijetu. Razgovori sa stranim predstavcima, Anđelko Mijatović (red.), Svjedoci povijesti, Zagreb, 1999.
Jovic Dejan, Croatia and the European Union: a long delayed journey, “Journal of Southern Europe and the Balkans”, t. 8, nr 1, 2006, s. 85-103.
Klepač Pogrmilović Bojana, Evaluating Tuđman’s foreign policy. (Un)successful protection of national interest; from defender to despot, ”Međunarodne studije”, t. 13, nr 3-4, 2013, s. 55-79.
Kulić Slavko, Hrvatska kao srednjoeuropska i mediteranska kultura i civilizacija - jadranski prostor kao najkvalitetniji prostor Hrvatske, ”Ekonomski pregled” t. 58, nr 3-4, 2007, s. 224-240.
Lindstrom Nicole, Between Europe and the Balkans: Mapping Slovenia and Croatia’s “Return to Europe” in the 1990s, “Dialectical Anthropology”, t. 27, 2003, s. 313–329.
Novosel Pavao, Europa 1992 i Hrvatska 1991, w: Novinarstvo i Europa 92, Mario Plenković (red.), Alinea, Zagreb, 1991.
Paszkiewicz Jędrzej, Exodus Serbów z Chorwacji i główne problemy związane z ich powrotem, w: EuropaPolska-migracja, Sebastian Wojciechowski, Radosław Fiedler (red.), Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, Poznań 2003.
Peskin Victor, International Justice in Rwanda and the Balkans, Cambridge University Press, Cambridge 2008.
Peskin Victor, Boduszynski Mieczysław, International justice and domestic politics: post-Tudjman Croatia and the International Criminal Tribunal for the Former Yugoslavia, “Europe-Asia Studies”, t. 55, nr 7, 2003, s. 1117-1142.
Petrovic Milenko, The Democratic transition of post-communist Europe: in the shadow of communist differences and uneven EUropeanisation, Houndmills, New York, 2013.
Razsa Maple, Lindstrom Nicole, Balkan is beautiful: Balkanism in the political discourse of Tudman’s Croatia, “East European Politics and Societies”, t. 18, nr 4, 2004, s. 628–650.
Sadkovich James, Forging Consensus: How Franjo Tuđman became an authoritarian nationalist, “Review of Croatian History”, t. 6, nr 1, 2010, s. 7-35.
Sadkovich James, Franjo Tuđman: An intellectual in politics, w: Croatia since Independence: war, politics, society, foreign relations, Sabrina P. Ramet, Konrad Clewing, Reneo Lukić (red.), R. Oldenbourg Verlag, München, 2008, s. 59-85.
Sadkovich James, Tuđman: prva politička biografija, Večernji posebni proizvodi, Zagreb, 2010.
Sadkovich James, Franjo Tuđman i problem stvaranja hrvatske države, “Časopis za suvremenu povijest”, nr 1, 2008, s. 177.-195.
Senjković Reana, Olučni i nasmijani (vizualni aspekti političke propagande za izbora u Hrvatskoj: 1990.- 1997.), „Etnološka tribina”, t. 27, 1997, s. 95-132.
Skoko Božo, Percepcija Europske Unije u hrvatskoj javnosti, „Anali hrvatskog politološkog društva”, t. 3, nr 1, 2006, s. 349-368.
Subotic Jelena, Europe is a state of mind: identity and Europeanization in the Balkans, “International Studies Quarterly”, t. 55, 2011, s. 309–330.
Tuđman Franjo, On historical necessity and contradictions between sovereignty and integration of European nations, „National security and the future”, t. 3-4, nr 1, 2000, s. 147-152.
Tuđman Franjo, Velike ideje i mali narodi. Razprave i ogledi, Matica hrvatska, Zagreb 1996.
Uzelac Gordana, 1998, Franjo Tudjman’s Nationalist Ideology, “East European Quarterly”, t. 31, nr 4, 1998, s. 449-472: http://www.tudjman.hr/govori/
Licencja
- Autor oświadcza, że przysługują mu osobiste i majątkowe prawa autorskie do Utworu oraz że nie są one ograniczone w zakresie objętym niniejszą Umową, oraz że utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza majątkowych lub osobistych praw autorskich innych osób.
- Autor udziela Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji na korzystanie z Utworu bez ograniczeń terytorialnych i przez czas nieokreślony na następujących polach eksploatacji:
2.1. wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy Utworu, w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2.2. wprowadzanie do obrotu, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy Utworu;
2.3. publiczne wykonanie, wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie i reemitowanie, a także publiczne udostępnianie Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym;
2.4. włączenie Utworu w skład utworu zbiorowego;
2.5. wprowadzanie Utworu w postacie elektronicznej na platformy elektroniczne lub inne wprowadzanie Utworu w postaci elektronicznej do Internetu, Intranetu, Extranetu lub innej sieci;
2.6. rozpowszechnianie Utworu w postaci elektronicznej w Internecie, Intranecie, Extranetu lub innej sieci, w pracy zbiorowej jak również samodzielnie;
2.7. udostępnianie Utworu w wersji elektronicznej w taki sposób, by każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, w szczególności za pośrednictwem Internetu, Intranetu, Extranetu lin innej sieci;
2.8. udostępnianie Utworu zgodnie z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons. - Autor zezwala Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na:
3.1. nieodpłatne korzystanie i rozporządzanie prawami do opracowań Utworu i tymi opracowaniami.
3.2. wysyłanie metadanych Utworu oraz Utworu do komercyjnych i niekomercyjnych baz danych indeksujących czasopisma. - Autor upoważnia i zobowiązuje Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu do udzielania osobom trzecim dalszych licencji (sublicencji) do Utworu oraz do innych materiałów, w tym utworów zależnych lub opracowań zawierających lub powstałych w oparciu o Utwór, przy czym postanowienia takich sublicencji będą tożsame z wzorcem licencji Attribution-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-ND 4.0) lub innej wersji językowej tej licencji lub którejkolwiek późniejszej wersji tej licencji, opublikowanej przez organizację Creative Commons Tym samym uprawnia wszystkich zainteresowanych do korzystania z utworu wyłącznie w celach niekomercyjnych pod następującymi warunkami:
4.1. uznanie autorstwa czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem informacji, o autorstwie tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji;
4.2. na tych samych warunkach, wolno rozpowszechniać utwory zależne jedynie na licencji identycznej to tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. - Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu jest zobowiązany do:
5.1. udostępniania Utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym bez ograniczeń technicznych;
5.2. poprawnego informowania osób, którym Utwór będzie udostępniany o udzielonych im sublicencjach w sposób umożliwiający odbiorcom zapoznanie się z nimi.