Keywords
literary translation
Macro-Perspective
Translation Studies
How to Cite
Abstract
The classics of English children’s literature are works that have survived the test of time. These are wise and beautiful books that are simultaneously exceptionally challenging to translate. The eighty-year period of the “Golden Age” of English-language children’s literature was inaugurated with Carroll’s Alice’s Adventures in Wonderland (1865) and continued with works by authors such as Louisa May Alcott, J.M. Barrie, L. Frank Baum, Frances H. Burnett, Kenneth Grahame, Rudyard Kipling, Hugh Lofting, A. A. Milne, L.M. Montgomery, Edith Nesbit, Beatrix Potter, R.L. Stevenson, P. L. Travers and Mark Twain, who together comprise the canon of best-known literary works for children. The first Polish translations of these English-language classics appeared, in turn, around 150 years ago, towards the end of the nineteenth century. The work of translating the canon has continued throughout the entire twentieth century and into the present day, frequently producing substantial translation sets for individual titles. Polish translation theory has thus far lacked a means for treating the English-language canon and the history of its translations from any other perspective but that of close-reading and comparative analysis of the original and translated texts of individual titles. This essay’s objective is to propose the model of the macropoetics of translation, which might facilitate research on Polish translations of English-language masterpieces for younger readers in the form of overviews, profiles, and intersections, leveraging perspectives that are quantitative (the volume of translations), chronological (how they emerged over time) and qualitative (their reception and critical status), all in keeping with Franco Moretti’s proposition of “distant reading.”
References
Adamczyk-Garbowska, Monika. „Albo Fredzia Phi-Phi albo Kubuś Puchatek, z M. Adamczyk-Garbowską rozmawia P. Wasilewski”. Język Polski (Kraków ; 1919)., nr 9 (1988).
Adamczyk-Garbowska, Monika. „O książkach dla dzieci”. Akcent, nr 4 (1984).
Adamczyk-Garbowska, Monika. Polskie tłumaczenia angielskiej literatury dziecięcej: problemy krytyki przekładu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
Adamczykowa, Zofia. „Literatura «czwarta» – w kręgu zagadnień teoretycznych”. W Literatura dla dzieci i młodzieży (po roku 1980), zredagowane przez Krystyna Heska-Kwaśniewicz. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2009.
Barańczak, Stanisław. „Rice pudding czy kaszka manna”. Teksty, nr 5 (1975).
Birenbaum, Joel. „For the anniversary of ‘Alice in Wonderland,’ translations into Pashto, Esperanto, emoji and Blissymbols”. Udostępniono 10 lipiec 2017. http://www.alice150.com/wall-street-journal-article-of-june-12-for-the-anniversary-of-alice-in-wonderland-translati ons-into-pashto-esperanto-emoji-and-blissymbols/.
Borodo, Michał. „Children’s Literature Translation Studies? – zarys badań nad literaturą dziecięcą w przekładzie”. Przekładaniec, nr 1 (2006).
Carpenter, Humphrey. Secret Gardens: a study of the golden age of children’s literature. London-Sydney: George Allen & Unwin, 1987.
Filipek, Anna, Marta Osiecka, i Aleksandra Kamińska. „Jeszcze raz w Nibylandii. O polskich przekładach «Piotrusia Pana» Jamesa Matthew Barriego. Rekonesans eseistyczny”. W Wkład w przekład 3. Kraków: Korporacja Ha!art, 2005.
Fornalczyk, Anna Danuta. Translating anthroponyms as exemplified by selected works of English children’s literature in their Polish versions. Łódź-Warszawa: SWSPiZ, 2010.
Grodzieńska, Wanda. „Trzy przekłady książek dla dzieci”. Kuźnica, nr 10 (1947).
Hunt, Peter. „Retreatism and Advance”. W Children’s Literature. An Illustrated Story, zredagowane przez Peter Hunt. Oxford–New York: Oxford University Press, 1995.
Jarniewicz, Jerzy. „Jak Kubuś Puchatek stracił dziecięctwo”. Odgłosy, nr 10 (1987).
Kaczorowska, Monika. „Alice – Ala – Alicja. Język przekładów wobec języka powieści. Próba oceny”. W Między oryginałem a przekładem VIII. Stereotyp a przekład, zredagowane przez Urszula Kropiwiec, Maria Filipowicz-Rudek, i Jadwiga Konieczna-Twardzikowa. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2003.
Kaniewska, Bogumiła. „Komizm i kontekst. Uwagi o polskim przekładzie «Tajemniczego ogrodu»”. W Komizm a przekład, zredagowane przez Piotr Fast. Katowice: Śląsk, 1997.
Knap, Jakub. „Od Alinki po Alicję - polskie dzieje wydawnicze «Alicji w Krainie Czarów»”. Guliwer, nr 1 (2008).
Kozak, Jolanta. „Alicja pod podszewką języka”. Teksty Drugie : teoria literatury, krytyka, interpretacja. 2000, nr 5 (2000): 167–78.
Krzemińska, Wanda. „Literatura dla dorosłych a tworząca się literatura dla młodego czytelnika”. W Literatura dla dzieci i młodzieży: zarys dziejów. Warszawa: Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, 1963.
Kubinski, Wojciech, Ola Kubińska, i Joanna Kokot, red. „O polskich tłumaczeniach Winnie-the-Pooh A.A. Milne’a”. W Przekładając nieprzekładalne. Gdańsk: Wydawn. Uniwersytetu Gdańskiego, 2000.
Lindseth, Jon, i Alan Tannenbaum. Alice in a World of Wonderlands: The Translations of Lewis Carroll’s Masterpiece. New Castle: Oak Knoll Pr, 2015.
Moretti, Franco. Distant Reading. London–New York: Verso, 2013.
Moretti, Franco. Literature, measured. Stanford Literary Lab, 2016. https://litlab.stanford. edu/LiteraryLabPamphlet12.pdf.
Moretti, Franco. Wykresy, mapy, drzewa: abstrakcyjne modele na potrzeby historii literatury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
Niesporek-Szamburska, Bernadeta. „Współczesny przekład literacki dla dzieci – sztuka czy kicz? (Na materiale polskich tłumaczeń «Piotrusia Pana» J.M. Barriego)”. W Sztuka a świat dziecka, zredagowane przez Jan Kida. Rzeszów: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Rzeszowie, 1996.
Nowak, Andrzej. „Fredzia, której nie było, czyli Penelopa w pułapce”. Dekada Literacka, nr 39 (1992).
Pantuchowicz, Agnieszka. „«Nibylandie»: nibyprzekłady «Piotrusia Pana»”. Rocznik Przekładoznawczy : studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu., nr 5 (2009): 145–52.
Rajewska, Ewa. Dwie wiktoriańskie chwile w Troi, trzy strategie translatorskie. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, 2004.
Skotnicka, Gertruda. „No, to sobie poprzekładamy”. Nowe Książki, nr 3 (1997).
Staniów, Bogumiła. Książka amerykańska dla dzieci i młodzieży w Polsce w latach 1944–1989. Produkcja i recepcja. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2000.
Stiller, Robert. „Powrót do Carrolla”. Literatura na Świecie, nr 5 (1973): 330–63.
Szpyra, Jolanta. „Awantura o Misia, czyli o polskiej krytyce przekładu”. Zdanie, nr 9 (1987): 48–51.
Szymańska, Izabela. „Przekłady polemiczne w literaturze dziecięcej”. Rocznik Przekładoznawczy, nr 9 (2014): 193–208.
Tuwim, Irena. „Sprawa adaptacji. O przekładach książek dla dzieci i młodzieży”. Nowa Kultura, nr 26 (1952).
Zarzycka, Justyna. „Igraszki z tłumaczeniami”. Dekada Literacka, nr 14 (1994).
Zborowska-Motylińska, Marta. „Canadian Culture into Polish. Names of People and Places in Polish Translations of Lucy Maud Montgomery’s Anne of Green Gables”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Anglica, nr 7 (2007): 153–61
License
Authors of articles are responsible for securing the rights to other publications (texts, tables, drawings and other illustrations) quoted or reproduced in their texts.