The Great Boredom of Contemplation: Franciszka Themerson’s Experimental Records of Illness
PDF (Język Polski)
PDF

Keywords

Franciszka Themerson
correspondence
the avant-garde
archive
life-writing
experiment

How to Cite

Sroka, H. (2023). The Great Boredom of Contemplation: Franciszka Themerson’s Experimental Records of Illness. Forum of Poetics, (33-34), 92–109. https://doi.org/10.14746/fp.2023.32-33.42114

Abstract

The article discusses the concept of experimental and illness-related life-writing records on the basis of Franciszka Themerson’s correspondence, and her correspondence-related drawings and works of art. I have established that the avant-garde artist was using coherent compositional methods in taking up the topic of her illness both in her life-writing records and in her avant-garde art. The tactics of “transformation” in her correspondence, drawings and paintings assumed the form of self-irony, joke, distancing herself from her own body in the state of illness. The analysed correspondence is one of few cases of the painter’s autobiographical records we know of; they were stored in the Museum of Art in Łódź, as well as in the National Library of Poland in Warsaw (The Themerson Archive).

https://doi.org/10.14746/fp.2023.32-33.42114
PDF (Język Polski)
PDF

Funding

This study was funded by the National Science Center Poland; the grant is entitled: “The Archive of Avant-Garde. Interpretations of Franciszka and Stefan Themerson Correspondences”; the referential number: 2023/49/N/HS2/00284.

References

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Archiwum Themersonów. Korespondencja wzajemna Franciszki i Stefana Themersonów z lat 1947–1974, sygnatura: ​​Rps akc. 20241, t. 2, k. od 173r.-201r.

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Archiwum Themersonów. Korespondencja wzajemna Franciszki i Stefana Themersonów z lat 1947–1974, sygnatura: Rps akc. 20240, t. 1, k. 33v.

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Archiwum Themersonów. Korespondencja wzajemna Franciszki i Stefana Themersonów z lat 1947–1974, sygnatura: ​​Rps akc. 20241, t. 2, k. 15r.

Biblioteka Narodowa w Warszawie, Archiwum Themersonów. Zakład Rękopisów, teczka Ireny Grosz. List z dnia: 22.09.1971.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 10.04.1964.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 10.04.1969.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 22.07.1974.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 10.07.1975.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 17.09.1976.

Muzeum Sztuki w Łodzi, kolekcja: „Listy Franciszki i Stefana do Ireny Grosz”, sygnatura DS/1013. List z dnia: 8.01.1977.

Assmann, Aleida. Między historią a pamięcią. Antologia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2014. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514497

Boruszkowska, Iwona. Defekty. Literackie auto/pato/grafie: szkice. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

Dziadek, Adam. „«Mój wiek» Aleksandra Watauwagi do przyszłej edycji”. Pamiętnik Literacki 4 (2020): 203–219. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2020.4.14

Dziadek, Adam. Projekt krytyki somatycznej. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2014.

Dziadek, Adam. „Semiografia rękopisu”. Teksty Drugie 6 (2020): 216–235. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2020.6.13

Foster, Hal. Powrót realnego. Awangarda u schyłku XX wieku. Kraków: Universitas, 2010.

Grzemska, Aleksandra. „Praktyki autobiograficzne Ewy Kuryluk”. Autobiografia 2 (2016): 93–106. DOI: https://doi.org/10.18276/au.2016.2.7-06

Hellich, Artur. Gry z autobiografią. Przemilczenia, intelektualizacje, parodie. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018.

Kuryluk, Ewa. „Radioklub poszukiwaczy przyzwoitości”. Gazeta. Magazyn 16 (1999): 26–28.

Polit, Paweł. „Franciszki Themerson gry z narracją”. Czas Kultury 3 (2020): 154–160.

Prussak, Maria. „Zmierzch edycji krytycznych?”. Pamiętnik Literacki 4 (2020): 31–43. DOI: https://doi.org/10.18318/pl.2020.4.3

Shallcross, Bożena. „Poeta i sygnatury”. Teksty Drugie 5 (2011): 53–61.

Sikora, Agata. Szczerość. O wyłanianiu się nowoczesnego porządku komunikacyjnego. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2020. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323535836

Sroka, Honorata. „Co warto widzieć na pierwszy rzut oka? Zarys praktyki dydaktycznej Franciszki Themerson (1963–1968)”. Autobiografia. Literatura. Kultura. Media 1 (2022): 99–109. DOI: https://doi.org/10.18276/au.2022.1.18-09

Sroka, Honorata. The Experimental Avant-Garde Art of Franciszka and Stefan Themerson A Way of Dealing with Crisis, w: Crisis, red. Sascha Bru, Kate Kangaslahti, Li Lin, Iveta Slavkova, David Ayers, 313–335. Berlin: De Gruyter, 2022. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110773637-015

Taborska, Agnieszka. „«Początek sytuacji». Rysunki i obrazy Franciszki Themerson”. Literatura na Świecie 9-10 (2013): 234–243.

Wadley, Nick. Franciszka Themerson. Gdańsk, Londyn, Łódź: Fundacja Terytoria Książki, Themerson Estate, Muzeum Sztuki w Łodzi, 2019.