Abstrakt
Relacje orientalistyczne (zwane relacjami niedbałymi) dotyczące Japonii i różnych przejawów kultury japońskiej zdają się stanowić nieunikniony składnik komunikacji społecznej w dobie powszechności i cykliczności przekazu masowego. Warto zatem pochylić się nad ich wartością informacyjną, w szczególności ze względu na możliwość stosunkowo łatwej weryfikacji faktów źródłowych, jaką społeczeństwo medialne współcześnie również zapewnia. W niniejszym artykule jako przykłady swoistej gry w antyinformację zostały przedstawione narracje orientalistyczne dostępne czytelnikowi polskiemu, autorstwa Joanny Bator i Beaty Pawlikowskiej. Pomimo bowiem wyraźnej niedbałości faktograficznej – widocznej w analizowanych tekstach już na pierwszy rzut oka – zdają się na ich przykładzie rysować pewne interesujące trendy w oglądzie świata poprzez beztroską i nieskrępowaną właściwie (acz nie zawsze: bezproduktywną) ludyczną aktywność formulacyjną, jakiej teksty te stanowią autentyczny i bezrefleksyjny przejaw.Bibliografia
Austin, J. L. (1962). How to Do Things With Words. Cambridge [Massachusetts]: Harvard University Press.
Bator, J. (2004). Japoński wachlarz. Warszawa: Twój Styl.
Bator, J. (2014). Rekin z parku Yoyogi. Warszawa: Grupa Wydawnicza „Foksal”.
Berger, P. L., Luckmann, T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości (tłum. J. Niżnik).
Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Berne, E. (1999). W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich (tłum. P. Izdebski). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Caillois, R. (1997). Gry i ludzie (tłum. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Volumen”.
Gall, W. (1961). Japonia – kraj kontrastów. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Goffman, E. (2000). Człowiek w teatrze życia codziennego (tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak). Warszawa: Wydawnictwo „KR”.
Guiraud, P. (1974). Semiologia (tłum. S. Cichowicz). Warszawa: Wiedza Powszechna.
Huizinga, J. (1985). Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury (tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza). Warszawa: Czytelnik.
Jabłoński, A. (2009). Gry, procedury, przewidywalność – w kontekście polsko-japońskiej komunikacji międzykulturowej. Homo Ludens, 1(1), 103–112. Online: http://ptbg.org.pl/dl/11/Arkadiusz%20JAB%C5%81O%C5%83SKI%20-%20Gry,%20procedury,%20przewidywalno%C5%9B%C4%87%20%E2%80%93%20w%20kontek%C5%9Bcie%20polsko-japo%C5%84skiej%20komunikacji%20mi%C4%99dzykulturowej.pdf. Data dostępu: 24 sierpnia 2018.
Jabłoński, A. (2016). Japońskie alter ego. Jeszcze o antyinformacji w „narracjach niedbałych”. Homo Ludens, 9(1), 53–63. Online: http://ptbg.org.pl/dl/210/Arkadiusz%20JAB%C5%81O%C5%83SKI%20-%20Japo%C5%84skie%20alter%20ego.%20Jeszcze%20o%20antyinformacji%20w%20%22narracjach%20niedba%C5%82ych%22.pdf. Data dostępu: 24 sierpnia 2018.
MacCannell, D. (2005). Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej (tłum. E. Klekot, A. Wieczorkiewicz). Warszawa: Muza.
Pawlikowska B. (2016). Blondynka w Japonii. Warszawa: Edipresse.
Ritzer, G. (2012). Magiczny świat konsumpcji (tłum. L. Stawowy). Warszawa: Muza.
Rubach-Kuczewska, J. (1983). Życie po japońsku. Warszawa: Iskry.
Said, E. W. (2005). Orientalizm (tłum. M. Wyrwas-Wiśniewska). Poznań: Zysk i S-ka.