Abstrakt
The ability to reconstruct hierarchical semantic structures by blind and sighted average language users. The present paper concerns the hierarchically organised semantic structure of the mental lexicon. The structure of hierarchical series of nouns constructed for 75 Polish nouns by 116 subjects (58 blind and 58 sighted) was analysed and compared.Bibliografia
Allan, K. 2001. Natural language semantics. Oxford: Blackwell Publishers.
Andersen, E.S., Dunlea, A., Kekelis, L. 1984. Blind children’s language: Resolving some differences. Journal of Child Language, 11. 645-664.
Anderson, D. W., Olson, M. 1981. Word meaning among congenitally blind children. Journal of Visual Impairment and Blindness, 75. 165-168.
Bańczerowski, J., Pogonowski, J., Zgółka, T. 1982. Wstęp do językoznawstwa. Poznań: UAM.
Cann, R. 1993. Formal semantics. An introduction. Cambridge: University Press.
Chaffin, R. 1992. The concept of a semantic relation. [w:] A. Lehrer, A.F. Kittay (red.). Frames, fields and contrasts. Hillsdale, Hove, London: Lawrence Erlbaum Assiciates Publishers. 253-288.
Chaffin, R., Hermann, D.J. 1988. The nature of semantic relations: a comparison of two approaches. [w:] M.W. Evens (red.). Relational models of the lexicon. Representing knowledge in semantic networks. Cambridge, New York: Cambridge University Press. 289-334.
Chlewiński, Z. 1999. Umysł. Dynamiczna organizacja pojęć. Warszawa: PWN.
Collins, A. M., Quillian, M.R. 1969. Retrieval time from semantic memory. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 8. 240-248.
Cruse, D.A. 1979. On the transitivity of the part-whole relation. Journal of Linguistics, 15. 29-38.
Cruse, D.A. 1995. Lexical semantics. Cambridge: Cambridge University Press.
Cruse, D.A. 2000. Meaning in language. An introduction to semantics and pragmatics. Oxford: University Press.
Cruse, D.A. 2002. Hyponymy and its varieties. [w:] R. Green, C.A. Bean, S.H. Myaeng (red.). The semantic of relationships. An interdisciplinary perspective. Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers. 3-21.
Deese, J. 1965. The structure of associations in language and thought. Baltimore: John Hopkins Press.
Dimcovic, N., Tobin, M.J. 1995. The use of language in simple classification tasks by children who are blind. Journal of Visual Impairment and Blindness, 1995/5. 448-459.
Dunlea, A. 1989. Vision and the emergence of meaning. Blind and sighted children’s early language. Cambridge (UK): Cambridge University Press.
Evens, M.W., Litovitz, B.E., Markowitz, J.A., Smith, R.N., Werner, O. 1980. Lexical-semantic relations: a comparative survey. Carbondale, Edmonton: Linguistic Research, Inc.
Fellbaum, Ch. 1993. English verbs as a semantic net. Princeton. 40-61.
Fellbaum, Ch. 1999. A semantic network of English verbs. [w:] Ch. Fellbaum (red.). WordNet. An electronic lexical database. Cambridge, London: MIT Press. 69-104.
Fellbaum, Ch. 2002. On the semantics of troponymy. [w:] R. Green, C.A. Bean, S.H. Myaeng (red.). The semantic of relationships. An interdisciplinary perspective. Dordrecht, Boston, London: Kluwer Academic Publishers. 23-34.
Forster, K.I. 1976. Accessing the mental lexicon. [w:] F.J. Wales, E. Walker (red.). New approaches to language mechanisms. Amsterdam: North-Holland. 257-287.
Grochowski, M. 1993. Konwencje semantyczne a defniowanie wyrażeń jezyowych. Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Grodziński, E. 1985. Językoznawcy i logicy o synonimach i synonimii. Wrocław: Ossolineum.
Habrajska, G. 1996. Kategoryzacja a klasyfikacja - potoczne i naukowe widzenie świata (analiza badań ankietowych dotyczących kategoryzacji nazw roślin). [w:] R. Grzegorczykowa, A. Pajdzińska (red.). Językowa kategoryzacja świata. Lublin: UMCS. 221-233.
Hammerl, R., Sambor, J. 1993. O statystycznych prawach językowych. Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Iris, M.A., Litowitz, B.E., Evens, M.W. 1988. Problems of the part-whole relation. [w:] M.W. Evens (Red). Relational models of the lexicon. Representing knowledge in semantic networks. Cambridge, New York: Cambridge University Press. 261-288.
Jouis, Ch. 2002. Logic of relationships. [w:] R. Green, C.A. Bean, S.H. Myaeng (red.). The semantic of relationships. An interdisciplinary perspective. Dordrecht, Boston, Londyn: Kluwer Academic Publishers. 127-140.
Juurmaa, J. 1967. Ability structure and loss of vision. Nowy Jork: American Foundation for the Blind.
Kay, P. 1971. Taxonomy and semantic contrast. Language, 47/4. 866-887.
Kleiber, G., Tamba, I. 1990. L’hyponymie revisitee: inclusions et hierarchie. Langages, 98, 7-32.
Klimasiński, K. 1989. Organizacja czynności poznawczych przy głębokim defekcie wzroku. Kraków: UJ.
Kurcz, I. 1967. Polskie normy powszechności skojarzeń swobodnych na 100 słów z listy Kent-Rosanoffa. Studia Psychologiczne, t. VIII. 122-255.
Lakoff, G. 1987. Women, fire and dangerous things. Chicago, London: The University of Chicago Press.
Leech, G. Semantics. 1987. The study of meaning. Harmondsworth: Penguin Books.
Levelt, W.J.M., Roelofs, A., Meyer, A.S. 2002. A theory of lexical access in speech production. [w:] G.T.M. Altmann (red.). Psycholinguistics. Critical concepts in psychology, t. V. London and New York: Routledge. 278-377.
Lyons, J. 1984. Semantyka. Warszawa: PWN.
Łobacz, P., Mikołajczak-Matyja, N. 2002. Skojarzenia słowne w psycholeksykologii i onomastyce psycholingwistycznej. Poznań: Sorus.
Martin, R. 1974. Syntaxe de la definition lexicographique: etude quantitative des definissants dans le „Dictionnaire fondamental de la langue franęaise”. [w:] J. David, R. Martin (red.). Statistique et linguistique, Paris. 61-71.
McGhee-Bidlack, B. 1991. The development of noun definitions: a metalinguistic analysis. Journal of Child Language, 18. 417-434.
Mikołajczak-Matyja, N. 1998. Definiowanie pojęć przez przeciętnych użytkowników języka i przez leksykografów. Poznań: Sorus.
Mikołajczak-Matyja, N. 2003. Umiejętność poszukiwania hiperonimów o wysokim poziomie ogólności przez osoby niewidome i widzące. Investigationes Linguisticae, vol. 10, http://main.amu.edu.pl/~inveling/. 1-21.
Miller, G.A. 1993. Nouns in WordNet: a lexical inheritance system. Princeton.
Miller, G.A., Fellbaum, Ch. 1992. Semantic networks in English. [w:] B. Levin, S. Pinker (red.). Lexical and conceptual sementics. Cambridge MA, Oxford (UK): Blackwell Publishers. 197-229.
Murphy, M.L. 2003. Semantic relations and the lexicon. Cambridge: University Press.
Quemada, B. 1968. Les dictionnaires du franęais moderne. Paris: Didier.
Perez-Pereira, M., Conti-Ramsden G. 1999. Language development and social interaction in blind children. Hove (UK): Psychology Press.
Persson, G. 1990. Meanings, models and metaphors. A study in lexical semantic in English. Umea: Almqvist & Wiksell International.
Pogonowski, J. 1991. Hiponimia. Poznań: UAM.
Ravin, Y., Leacock, C. 2002. Polysemy: an overview. [W] Y. Ravin, C. Leacock (red.). Polysemy. Oxford: University Press, 1-29.
Reeves, L.M., Hirsh-Pasek, K., Golinkoff, R. 1998. Words and meaning: from primitives to complex organization. [w:] J.B. Gleason, N.B. Ratner (red.). Psycholinguistics. Orlando: Harcourt Brace College Publishers, 157-226.
Rey-Debove, J. 1971. Etude linguistique et semiotique des dictionnaires franęais contemporains. Paris: Mouton.
Saeed, J.I. 1998. Semantics. Oxford: Blackwell Publishers.
Sambor, J., Zagrodzka, T. 1993. Struktura hierarchiczna hiperonimów w eksperymencie psycholingwistycznym (na materiale nazw roślin), [w:] J. Bartmiński, R. Tokarski (red.). O definicjach i definiowaniu. Lublin: UMCS. 305-319.
Sękowska, Z. 1974. Kształcenie dzieci niewidomych. Warszawa: PWN.
SJPDor: Doroszewski, W. (red.). 1958-1969. Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN. T. I - XI.
SJPDun: Dunaj, B. (red.). 1996. Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa: Wilga.
SJPSz: Szymczak, M. (red.).1983. Słownik języka polskiego. Warszawa: PWN. T. I - III.
SJPZg: Zgółkowa, H., (red.). 1994 - 2003. Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Poznań: Kurpisz. T. I - XL.
Szczechowicz, A. 1976. Swoistość kształtowania się pojęć u dzieci niewidomych. [w:] K. Klimasiński (red.). Procesy poznawcze a defekty sensoryczne, Materiały i Krajowego Sympozjum Psychologii Defektologicznej. Warszawa: PZG, PZN, UJ Instytut Psychologii. 86-99.
Szczekocka-Augustyn, A., Wereszczyńska, B., Zagrodzka, T. 1996. O kategoriach rozmytych (na przykładzie rozumienia nazw fauny, flory i artefaktów) [w:] R. Grzegorczykowa, A. Pajdzińska (red.). Językowa kategoryzacja świata. Lublin: UMCS. 255-272.
Tokarski, R. 1987. Znaczenie słowa i jego modyfikacje w tekście. Lublin: UMCS.
Tversky, B. 1990. Where partonomies and taxonomies meet. [w:] S.L. Tsohatzidis (red.). Meaning and prototypes. Studies in linguistic categorization. London, New York: Routledge. 334-344.
Varzi, A.C. 1996. Parts, wholes and part-wholes relations: the prospects of mereotopology. Data & Knowledge Engineering, 20. 259-286.
Warren, D.H. 1994. Blindness and children. Nowy Jork: Cambridge University Press.
Werner, O., Topper, M. 1976. On the theoretical unity of ethnoscience lexicography and ethnoscience ethnographics. [w:] C. Rameh (red.). Semantics, theory and applications. Washington, DC: Georgetown University Press. 111-143.
Winston, M.E., Chaffin, R., Herrmann, D. 1987. A taxonomy of part-whole relations. Cognitive Science, 11. 417-44.
Woodworth, R.S., Schlosberg, H. 1963. Psychologia eksperymentalna. Warszawa: PWN.