Abstrakt
This paper discusses a project to develop a lexico-derivational model of 20th-century Polish vocabulary. On the one hand, this model should be constructed in accordance with the Polish tradition of great lexico-derivational models such as Satkiewicz 1969, Smółkowa 1976, Jadacka 2001 and Waszakowa 2005. On the other hand, it should take into consideration new empirical material gained from the application of linguochronoligization theory (TLCH). A crucial part in the construction of the new model is played by lexical material from the first half of the 20th century, which by the end of the first decade of the 21st century was available only in very limited quantity, most of it coming from systematic, long-term extraction research carried out by Jan Wawrzyńczyk. Therefore this article describes the milestones which have led to the present state, in which it is possible to formulate a plan for the development of such a model. Moreover, the limitations and shortcomings of previous lexico-derivational models are discussed. As a result, a list of 37 questions which could be answered by the emerging model of Polish vocabulary is given. Also, selected graphs are presented to illustrate the diachronic dynamics of Polish vocabulary in the first half of the 20th century.Bibliografia
Burkacka, I., Pawelec, R., Zdunkiewicz-Jedynak, D. (red.). 2010, Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów. Warszawa.
Dubisz, St., Gajda, S. (red.). 2001. Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju. Warszawa.
Dunaj, B. 2010. Perspektywy badań historycznojęzykowych. „LingVaria” 2(10).
Fleck, L. 1935. O obserwacji naukowej i postrzeganiu wogóle. „Przegląd Filozoficzny” 38.
Grobler, A. 2001. Pomysły na temat prawdy i sposobu uprawiania filozofii w ogóle. Kraków.
Jadacka, H. 1978. O interpretacji derywatów przymiotnikowych z sufiksem –awy. „Poradnik Językowy” 4.
Jadacka, H. 2001. System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000). Warszawa.
Kay, Ch., Roberts, J., Samuels, M., Wotherspoon, I. (red.). 2009. Historical Thesaurus of the Oxford English Dictionary. Oxford.
Kleszczowa, K. 1998. Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki. Katowice.
Kleszczowa, K. 2003. Staropolskie derywaty przymiotnikowe i ich perspektywiczna ewolucja. Katowice.
Kozielecki, J. 1972. Osobliwości procesu myślenia a twórczość naukowa. „Zagadnienia Naukoznawstwa” 8.
Kwapień, E. 2010. Kształtowanie się zasobu leksykalnego polszczyzny XIX w. – rzeczowniki (na podstawie danych leksykograficznych). Warszawa.
Majdak, M. 2008. Słownik warszawski: koncepcja – realizacja – recepcja. Warszawa.
Matyka, A. 2010. O pojęciu neologizmu w językoznawstwie. W: Burkacka, I., Pawelec, R., Zdunkiewicz-Jedynak, D. (red.). 2010.
Mazurek, C., Stroiński, M., Węglarz, J. (red.). 2011. Polskie Biblioteki Cyfrowe 2010. Materiały z konferencji zorganizowanej w dniach 20–21 października 2010 roku przez Bibliotekę Kórnicką PAN, Poznańską Fundację Bibliotek Naukowych, Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe. Poznań.
Mędelska, J. 2004. Język polskiej prasy wileńskiej (1945–1979). T.3. Lata 1960–1979. Cz. 2 – Słownictwo, wyrazy. Bydgoszcz.
Nęcka, E. 1994. TRoP... Twórcze rozwiązywanie problemów. Kraków.
Nowakowska, B. 2005. Nowe połączenia we współczesnej polszczyźnie. Kraków.
Pogonowski, J. 1991. Hierarchiczne analizy języka. Poznań.
Przełęcki, M. 1993. Prawda. „Filozofia Nauki” 2–3.
Rudnicka, E. 2010. Leksykograficzne egzemplum. Sposoby wykorzystania cytatów i kolokacji w polskich słownikach ogólnych. W: Burkacka, I., Pawelec, R., Zdunkiewicz-Jedynak, D. (red.). 2010. Satkiewicz, H. 1969. Produktywne typy słowotwórcze współczesnego języka polskiego. Warszawa.
Smółkowa, T. (red.). 1998. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1985–1992. Cz. I. Kraków.
Smółkowa, T. (red.). 1999. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 1985–1992. Cz. II. Kraków.
Smółkowa, T. 1976. Nowe słownictwo polskie. Badania rzeczowników. Wrocław.
Smółkowa, T., Tekiel, D. 1977. Nowe słownictwo polskie. Przymiotniki i przysłówki. Wrocław.
Such, J. 1975. Problemy weryfikacji wiedzy. Warszawa.
Szczyszek, M. 2006. Derywaty z przyrostkiem -owicz w języku polskim (dobra nowopolska). Poznań.
Szczyszek, M. 2010. Przejawy internacjonalizacji we współczesnej polszczyźnie na przykładzie zjawisk słowotwórczych. „Linguistica Copernicana” 2(4).
Waszakowa, K. 1991. O wartościowaniu w słowotwórstwie. „Poradnik Językowy” 5–6.
Waszakowa, K. 1994. Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne obce. Warszawa.
Waszakowa, K. 2005. Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny. Warszawa.
Wawrzyńczyk, J. 1987. W sprawie materiałów do tezaurusa polszczyzny dwudziestowiecznej. Łódź.
Wawrzyńczyk, J. 1992. Chronologizacja słownictwa nowopolskiego. W poszukiwaniu źródeł dokumentacyjnych neologizmów powojennych. Toruń.
Wawrzyńczyk, J. 1994. Tak zwane nowe słownictwo polskie w świetle dokumentacji „Polskiego Informatorium Wyrazowego”. Katowice.
Wawrzyńczyk, J. 1999. Nowe słownictwo polskie. Fikcje i fakty. Warszawa.
Wawrzyńczyk, J. 2000. Słownik bibliograficzny języka polskiego. Wersja przedelektroniczna. Tom I. Warszawa.
Wawrzyńczyk, J. 2008. Z leksykografii chronologizacyjnej. I Polskie przymiotniki. Warszawa.
Wierzchoń, P. 2008. Fotodokumentacja. Chronologizacja. Emendacja. Teoria i praktyka weryfikacji materiału leksykalnego w badaniach lingwistycznych. Poznań.
Wierzchoń, P. 2010. Depozytorium leksykalne języka polskiego. Nowe fotomateriały z lat 1901–2010. Tom I. Warszawa.