Abstract
The development of computer-based diagnostic and teaching aids used in the revalidation of hearing-impaired children's speech and the construction of automatic speech recognition systems intended for deaf people require exhaustive knowledge in the area of deaf speech acoustic parameters. In the current research, Polish nasals produced by profoundly-deaf children were analyzed acoustically, and the parameter values obtained were then analyzed statistically. The results of the discriminant analysis show that nasals produced by deaf people involve similar identification difficulty as their realizations by normally hearing speakers.References
Andruszka, A. , Dembińska, S., Goralewska, Ml., Pawełek, P., Piasecka, J. 2000. Fonetyczna charakterystyka wyrazów w wypowiedziach dzieci niesłyszących. Praca magisterska, materiały Instytutu Językoznawstwa UAM w Poznaniu.
Ball, M.J., Code, Ch. 1997. Instrumental Clinical Phonetics. London: Whurr Publishers Ltd.
Clark, J., Yallop, C. 1990. An Introduction to Phonetics and Phonology. Cambridge, Massachusetts: Blackwell Publishers Inc.
Demenko, G. 1 987. Wizualizacja częstotliwości podstawowej mowy. w: W. Jassem (Red.) Wizualizacja mowy i jej zastosowania. Warszawa: IPPT PAN. str. 65-88.
Dickson, D.R. 1962. An acoustic study of nasality. Journal of Speech andHearing Research, vol. 5, nr 2, str. 103-111.
Domagała, P. 1 988. Wielowymiarowa statystyczna analiza parametrów LPC segmentów fonetycznych w typ owych połączeniach. Prace IPPT, 21/98.
Dukiewicz, L. 1967. Polskie głoski nosowe — analiza akustyczna. Warszawa: PWN .
Eckert, U. 1 994. Znaczenie i warunki rozwoju języka słownego w kształceniu osób z wadami słuchu. w: S. Grabias (Red.) Głuchota a język Lublin: UMCS. str. 63-70.
Fant, G. 1970. Acoustic Theory of Speech Production. The Hague: Mouton.
Fornby, C., Monsen, R.B. 1981. Long-term average speech spectra for normal and hearing-impaired adolescents. Journal of the Acoustical Society of America, vol. 71, No 1, Jan 1982, str. 196-202.
Francuzik, K., Szalkowska, E. 2001. Częstotliwości formantowe samogłosek a mowie dzieci niesłyszących. Praca magisterska, materiały Instytutu Językoznawstwa UAM w Poznaniu.
Fujimura, O. 1965. Formant-Antiformant Structure of Nasal Murmurs. Speech Communication Seminar. Stockholm.
Gałkowski, T. 1994. Stan rehabilitacji oraz potrzeby osób z uszkodzonym słuchem, w: S. Grabias (Red.) Głuchota ajęzyp. Lublin: UMCS. str. 11-31.
Golanowska, M. 1999. Test artykulacyjny dla dzieci w wieku 2,0 do 3,0 lat. Materiały Instytutu Językoznawstwa UAM w Poznaniu.
Góralówna, Ml. 1994. Czynniki decydujące o rozwoju językowym dziecka z uszkodzonym słuchem, w: S. Grabias (Red.) Głuchoty a Język. Lublin: UMCS. str. 59-62.
Grunwell, P. 1987. Clinical Phonology. London: Croom Helm.
Hoffmann, B. 1987. Surdopedagogika. Warszawa: PWN.
Jassem, W. 1973. Podstawy Fonetyki Akustycznej. Warszawa: PWN.
Jassem, W. 1987. Wizualizacja mowy i jej zastosowania. Warszawa: IPPT PAN.
Jassem, W. 1997. Zrównoważone częstościowo i fonetycznie polskie listy wyrazowe. w: W. Jassem, Cz. Basztura (Red.) Technologia Mowy ijęzyp , tom 1, str. 71-100.
Jassem, W. 1998. An Acoustical Linear-Predictive and Statistical Discriminant Analysis of Polish Fricatives and Affricates. w: W. Jassem, Cz. Basztura, K. Jassem (Red.) Technologia Mozy ijęzyp , tom 2, str. 9—5.
Kacprowski, J. 1963. An Approach to the Synthesis of Polish Nasal Consonants by Means of the ‘Terminal-Analog’ Speech Synthesizer. Proceedings of Vibration Problems, tom 3, str. 235-254.
Kapusta, M. 2000. Wykorzystanie sieci Kohonena do wizualizacji mowy patologicznej. Praca doktorska, materiały Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Karczewska, L.B., Gubrynowicz, R., Karczewski, R. 2000. Analiza porównawcza konturów melodycznych w mowie dzieci głuchych. Audiofonologia, tom XVI, str. 5-20.
Kent, R.D., Read, Ch. 1992. The Acoustic Analysis of Speech. San Diego, California: Singular Publishing Group Inc.
Klecka, W.R. 1980. Discriminant Analysis. Beverly Hills, N.J.
Kleśta, J. 2002. Charakterystyka akustyczna cech segmentałnych mowy dzieci niesłyszących. Dysertacja doktorska, materiały UAM w Poznaniu.
Kleśta, J. 2003a. Percepcyjna ocena zrozumiałości mowy realizowanej przez dzieci niesłyszące poddawane kształceniu w szkole specjalnej. InvestigationesLinguisticae, tom X, http://www.staff.amu.edu.pl/~inveling.
Kleśta, J. 2003b. Analiza akustyczna polskich spółgłosek trących bezdźwięcznych realizowanych przez dzieci niesłyszące. Audiofonologia, tom XXVI, str. 105-118.
Krajna, E. 1998. Lingwistyczne podstawy opracowania logopedycznego testu artykulacyjnego. Investigationes
Linguisticae, tom IV, str. 5-22.
Krakowiak, K. 1995. Fonogesty jako narzędzie formowania języka u dzieci z uszkodzonym słuchem. Komunikacja
językowa i jej zaburzenia, tom 9, Lublin: UMCS.
Krakowiak, K, Panasiuk, M. 1992. Umiejętności komunikacyjne dziecka z uszkodzonym słuchem. Komunikacja
językowa i jej zaburzenia, tom 3, Lublin: UMCS.
Levitt, H. 1972. Acoustic analysis of deaf speech using digital processing techniques. IEEE, vol. AU-20, No 1, str. 35-41.
Łobacz, P. 1987. Wizualna Interpretacja Obrazów Spektrograficznych Mowy. w: W. Jassem (Red.) Wizualizacja Mowy
i Jej Zastosowania. Warszawa: IPPT PAN. str. 89-134.
Łobacz, P. 2002. Wstępna charakterystyka fonetyczna mowy wybranej grupy dzieci niesłyszących. w druku.
Malecot, A. 1956. Acoustic cues for nasal consonants. Language, tom 32, nr 2, str. 274-284.
Martony, J. 1964. The role of formant amplitudes in synthesis of nasal consonants. Speech Transmission Laboratory,
Quarterly Progress and Status Report, 3/1964, Stockholm, str. 28-31.
Mikiel, W., Żamecki, P., Tłuchowski, W., Komorowska, A. 1979. Parametry akustyczne mowy dzieci głuchych. Otwarte
Seminarium z Akustyki, tom 26.