Trzy końce ideologii – najważniejsze dwudziestowieczne ujęcia problemu

Article Sidebar

PDF
Opublikowane: sty 1, 2013
Słowa kluczowe:
Ideologia, totalitaryzm, koniec ideologii, poststrukturalizm

Main Article Content

Krzysztof Świrek
Zakład Historii Myśli Społecznej Instytutu Socjologii UW

Abstrakt

Dzisiejsza krytyka ideologii zmaga się z trzema wpływowymi koncepcjami, które określiły rozumienie fenomenu ideologii w dwudziestym wieku. Pierwszą z nich była teoria totalitaryzmu. Utożsamiła ona ideologię z quasi-logiczną doktryną, uzasadniającą terror i absolutną władzę. Drugą była teza o „końcu ideologii”. Ideologia była w niej rozumiana jako doktryna, która myli kwestie polityczne z metafizycznymi. Wreszcie, poststrukturaliści krytykowali samo pojęcie ideologii, jako oparte na naiwnych koncepcjach epistemologicznych. Autor przedstawia te trzy ujęcia i próbuje pokazać ich ograniczenia z punktu widzenia współczesnej krytyki ideologii.

Downloads

Download data is not yet available.

Article Details

Numer
Nr 1(41) (2013): Trudne czasy humanistyki, trudne czasy socjologii.
Dział
Articles
Biogram autora

Krzysztof Świrek, Zakład Historii Myśli Społecznej Instytutu Socjologii UW

doktorant w Zakładzie Historii Myśli Społecznej Instytutu Socjologii UW. Interesuje się krytycznymi nurtami teorii społecznej oraz politycznymi interpretacjami tekstów kultury.

Bibliografia

  1. Althusser L. 2006, Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, przeł. A. Staroń, http://recyklingidei.pl/althusser-ideologie-aparaty-ideologiczne-panstwa (stan na 13.01.2014)
  2. Arendt H. 2010, Kondycja ludzka, Warszawa: Aletheia
  3. Arendt H. 2008, Korzenie totalitaryzmu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
  4. Arendt H. 2003, O rewolucji, Warszawa: Czytelnik
  5. Arendt H. 2002, Sympozjon w Toronto. Dzieło Hannah Arendt, „Przegląd Polityczny” 55
  6. Aron R. 2000, Opium intelektualistów, Warszawa: Muza
  7. Barthes R. 2008, Mitologie, Warszawa: Aletheia
  8. Bauman Z. 2007, Julian Hochfeld, w: Sułek A. (red.) Socjologia na Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
  9. Beiner R. 1982, Hannah Arendt on Judging, w: H. Arendt, Lectures on Kant’s Political Philosophy,
  10. Chicago: University of Chicago Press
  11. Burke E. 1994, Rozważania o rewolucji we Francji, Kraków: Znak
  12. Eagleton T. 1991, Ideology. An introduction, London: Verso
  13. Foucault M. 1980, Truth and Power, w: Foucault M., Power/Knowledge. Selected Interviews
  14. and Other Writings, New York: Pantheon
  15. Jameson F. 2010, The Valences of the Dialectic, London: Verso
  16. Jameson F. 1998, The Antinomies of Postmodernity, w: tegoż, The Cultural Turn. SelectedWritings on the Postmodern, London: Verso
  17. Kant, I. 2005, Ugruntowanie metafizyki moralności, Kraków: Zielona Sowa
  18. Kurelić Z. 1996, Dark Crystal, ”Političkamisao” 5
  19. Larrain, J. 1979, The Concept of Ideology, London: Hutchinson
  20. Leder A. 2011, Pozycja podmiotu i pole podmiotowe, czyli o urokach analizy pozoru,
  21. „Przegląd Humanistyczny” 2
  22. Lock G. iMaiolo F. 2010, La guerre totaleindustrielle. Kilka uwag o zarządzaniu jako globalnym fundamentalizmie, „Kronos” 3
  23. Lukács, G. 1988, Historia i świadomość klasowa. Studia o marksistowskiej dialektyce, Warszawa: PWN
  24. Malešević, S. 2002, Rehabilitating Ideology After Posststrucutralism, w: Malešević, S., MacKenzie (red.) Ideology After Poststructuralism, London: Pluto Press
  25. Mills C.W. 1968, A Letter to the New Left, w: Ch. I. Waxman (red.) The End of Ideology Debate, New York: Funk &Wagnalls
  26. Poster M. 1984, Foucault, Marxism and History, Cambridge University Press
  27. Purvis, T., Hunt A. 1993, Ideology, Discourse, Ideology, Discourse, Ideology...,
  28. ”British Journal of Sociology” 3
  29. Shills E. 1968, The End of Ideology?, w: Ch. I. Waxman (red.) The End of Ideology Debate, New York: Funk &Wagnalls
  30. Świrek K. 2012, Retoryka końca ideologii, w: MarcjanikM. (red.), Retoryka mediów retoryka w mediach, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA – JR
  31. Žižek S. 2011, Did Somebody Say Totalitarianism?, London: Verso
  32. Žižek S. 2008, O wierze, Warszawa: Aletheia
  33. Žižek S. 2009, Widmo ideologii, przeł. M. Kropiwnicki, w: Kropiwnicki M., Kutyła J. (red.), Žižek. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej