Słowa kluczowe
totalitaryzm
koniec ideologii
poststrukturalizm
Jak cytować
Abstrakt
Dzisiejsza krytyka ideologii zmaga się z trzema wpływowymi koncepcjami, które określiły rozumienie fenomenu ideologii w dwudziestym wieku. Pierwszą z nich była teoria totalitaryzmu. Utożsamiła ona ideologię z quasi-logiczną doktryną, uzasadniającą terror i absolutną władzę. Drugą była teza o „końcu ideologii”. Ideologia była w niej rozumiana jako doktryna, która myli kwestie polityczne z metafizycznymi. Wreszcie, poststrukturaliści krytykowali samo pojęcie ideologii, jako oparte na naiwnych koncepcjach epistemologicznych. Autor przedstawia te trzy ujęcia i próbuje pokazać ich ograniczenia z punktu widzenia współczesnej krytyki ideologii.Bibliografia
Althusser L. 2006, Ideologie i aparaty ideologiczne państwa, przeł. A. Staroń, http://recyklingidei.pl/althusser-ideologie-aparaty-ideologiczne-panstwa (stan na 13.01.2014)
Arendt H. 2010, Kondycja ludzka, Warszawa: Aletheia
Arendt H. 2008, Korzenie totalitaryzmu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Arendt H. 2003, O rewolucji, Warszawa: Czytelnik
Arendt H. 2002, Sympozjon w Toronto. Dzieło Hannah Arendt, „Przegląd Polityczny” 55
Aron R. 2000, Opium intelektualistów, Warszawa: Muza
Barthes R. 2008, Mitologie, Warszawa: Aletheia
Bauman Z. 2007, Julian Hochfeld, w: Sułek A. (red.) Socjologia na Uniwersytecie Warszawskim, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN
Beiner R. 1982, Hannah Arendt on Judging, w: H. Arendt, Lectures on Kant’s Political Philosophy,
Chicago: University of Chicago Press
Burke E. 1994, Rozważania o rewolucji we Francji, Kraków: Znak
Eagleton T. 1991, Ideology. An introduction, London: Verso
Foucault M. 1980, Truth and Power, w: Foucault M., Power/Knowledge. Selected Interviews
and Other Writings, New York: Pantheon
Jameson F. 2010, The Valences of the Dialectic, London: Verso
Jameson F. 1998, The Antinomies of Postmodernity, w: tegoż, The Cultural Turn. SelectedWritings on the Postmodern, London: Verso
Kant, I. 2005, Ugruntowanie metafizyki moralności, Kraków: Zielona Sowa
Kurelić Z. 1996, Dark Crystal, ”Političkamisao” 5
Larrain, J. 1979, The Concept of Ideology, London: Hutchinson
Leder A. 2011, Pozycja podmiotu i pole podmiotowe, czyli o urokach analizy pozoru,
„Przegląd Humanistyczny” 2
Lock G. iMaiolo F. 2010, La guerre totaleindustrielle. Kilka uwag o zarządzaniu jako globalnym fundamentalizmie, „Kronos” 3
Lukács, G. 1988, Historia i świadomość klasowa. Studia o marksistowskiej dialektyce, Warszawa: PWN
Malešević, S. 2002, Rehabilitating Ideology After Posststrucutralism, w: Malešević, S., MacKenzie (red.) Ideology After Poststructuralism, London: Pluto Press
Mills C.W. 1968, A Letter to the New Left, w: Ch. I. Waxman (red.) The End of Ideology Debate, New York: Funk &Wagnalls
Poster M. 1984, Foucault, Marxism and History, Cambridge University Press
Purvis, T., Hunt A. 1993, Ideology, Discourse, Ideology, Discourse, Ideology...,
”British Journal of Sociology” 3
Shills E. 1968, The End of Ideology?, w: Ch. I. Waxman (red.) The End of Ideology Debate, New York: Funk &Wagnalls
Świrek K. 2012, Retoryka końca ideologii, w: MarcjanikM. (red.), Retoryka mediów retoryka w mediach, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA – JR
Žižek S. 2011, Did Somebody Say Totalitarianism?, London: Verso
Žižek S. 2008, O wierze, Warszawa: Aletheia
Žižek S. 2009, Widmo ideologii, przeł. M. Kropiwnicki, w: Kropiwnicki M., Kutyła J. (red.), Žižek. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej