Jak cytować
Abstrakt
Autor przedstawia podstawowe relacje uczelni z otoczeniem w Stanach Zjednoczonych, a także określa modele takich związków oraz opisuje rolę rządu w kreowaniu warunków sprzyjających efektywnym procesom adaptacji. Zarysowuje pozorne sprzeczności między autonomią a zdolnością adaptacji do otoczenia uczelni amerykańskich. Następnie omawia trzy czynniki wyjaśniające stosunki uczelni z otoczeniem: strukturę poszczególnych instytucji, modele finansowania, w tym partycypację studentów w finansowaniu, oraz zróżnicowanie instytucji szkolnictwa wyższego. Czynniki te są wzajemnie powiązane. Wewnętrznemu zróżnicowaniu uczelni i zróżnicowaniu między poszczególnymi instytucjami towarzyszą procesy integracyjne. Autor prezentuje model autonomii uczelni i sterowania szkołami wyższymi przez rząd, uzupełniając opis o aktualne problemy adaptacyjne szkół amerykańskich zilustrowane przykładami. Artykuł kończą uwagi na temat możliwości wykorzystania doświadczeń amerykańskich w procesach przekształceń systemów szkolnictwa wyższego w Europie Środkowo-Wschodniej.
Bibliografia
Berman P. (ed.) 1991 Debating P.C.: The Controversy over Political Corrrectness, New York: Laurel/Dell.
Clark B.R. 1983 The Higher Education System: Academic Organization in Cross-National Perspective, Berkeley: University of Califomia Press.
Cohen A.M., Brawer F.B. 1989 The American Community College, San Francisco: Jossey-Bass.
Cope R. 1981 Strategie Planning, Management and Decisionmaking, „AAHE-ERIC/Higher Education Research Report”, nr 3, Washington D.C.: American Association for Higher Education.
Duryea E.D. 1987 The University and The State: A Historical Overview, Chapter 2, [w:] Altbach P.G., Berdahl O. (eds.): Higher Education in American Society - Revised Edition, New York: Prometheus Books.
Kerr C. 1990 The Great Transformation in Higher Education, 1960-1980, New York — Albany: State University of New York Press.
March J.G., Olsen J.P. 1989 Rediscovering Institutions, New York: The Free Press.
Meyer J.W., Rowan B. 1978 The Structure o f Educational Organizations, [w:] Meyer M.W. and Associates: Organizations and Environments, San Francisco: Jossey Bass.
Sagen H.B., SchwabbauerM.L., BirnbaumL.J. 1989 An Organizational Conception o f Curriculum and an Application to Professional Education, Presented Paper, Annual Conference, Association for the Study of Higher Education, Atlanta: G.A.
Scott W.R. 1991 Organizations: Rational, Natural, and Open Systems, Englewood Cliffs - New York: Prentice Hall.
Shirley R.C. 1988 Strategie Planning: An Overwiev, [w:] Succesfiil Strategie Planning Case Studies, „New Directions for Higher Education”, nr 64, San Francisco: Jossey Bass.
Slaughter S. 1990 The Higher Learning and High Technology: Dynamics of Higher Education Policy Formation, Albany - New York: State University of New York Press.
Teichler U. 1992 Research on Higher Education in Europę: Some Aspects of Recent Developments, [w:] Frackman E., Maasen P. (eds.): Towards Excellence in European Higher Education in the 90’s, Utrecht: EAIR, European Higher Education Society.
Touraine A. 1974 The Academic System in American Society, New York: McGraw-Hill.
Trow M. 1985 Comparative Reflections on Leadership in Higher Education, „European Journal of Education”, vol. 20, nr 2-3.
Veysey L. 1965 The Emergency of the American University, Chicago: University of Chicago Press.
Weick K.E. 1976 Educational Organizations as Loosely Coupled Systems, „Administrative Science Quarterly”, March.
Wilensky H.J. 1964 The Professionalization ofEveryone?, „American Journal of Sociology”, September.