Abstrakt
W artykule przedstawiono bardzo zróżnicowany i charakteryzujący się pewną oryginalnością system szkolnictwa wyższego we Francji, pokazując różnorodność instytucji, które go tworzą (warunki przyjęć na studia, pozycję na rynku, źródła finansowania, wydawane dyplomy). Szczególną uwagę zwrócono na warunki dostępu do szkolnictwa wyższego w sektorze uniwersyteckim i nieuniwersyteckim. Do rozpoczęcia nauki w uniwersytetach wystarczy posiadanie świadectwa dojrzałości; rozpoczęcie nauki w wyższych szkołach dla inżynierów, szkołach handlowych, a przede wszystkim w grandes ecoles (charakterystycznych dla systemu francuskiego prestiżowych szkołach wyższych) poprzedzone jest procedurami selekcyjnymi (egzaminy wstępne, konkursy świadectw, rozmowy kwalifikacyjne itp.). Ten sposób rekrutacji - charakterystyczny dla systemu francuskiego - sprawia, że selekcja odbywa się na I roku studiów pierwszego cyklu kształcenia, a rozmiary niepowodzeń mają charakter masowy. W artykule omówiono podejmowane w ostatnim dziesięcioleciu reformy, mające na celu zmniejszenie rozmiarów niepowodzeń, a także działania zmierzające do większej dostępności studiów wyższych oraz poprawy warunków studiowania i życia studentów (plan „Uniwersytet 2000”). Nawiązano również do ostatnich wypowiedzi francuskiego ministra edukacji, który zapowiedział dalsze reformy mające na celu zbliżenie systemu francuskiego do rozwiązań europejskich.
Bibliografia
Annuaire... 2000 Annuaire statistique de la France, INSEE, Paris.
Allegre C. 1998 De U2000 a U3M. Discours de Claude Allegre à la Sorbonne, le 4 decembre 1998. Dostępne także w Internecie: www.education.gouv.fr/sup/univb.htm
Arrêté du 9 avril... 1997 Arrêté du 9 avril 1997 relatif du diplôme d’études universitaires générales, a la licence et a la maitrise, „Journal Officiel” 1997, 15 avril, „Bulletin Officiel” No. 16, 17 avril 1997. Dostępne także w Internecie: http://www.education.gouv.fr/sup/bo191b
Arrête du 17 novembre... 1999 Arrête du 17 novembre 1999 relatif a la licence professionnelle, „Journal Officiel” No. 272, 24 novembre 1999. Dostępne także w Internecie: http://www.admi.net/jo/19991124/MEN
Baumard M 2001 Retour vers le futur, „Le Monde de l’éducation”, février
Cedelle L. 2001 Les grandes écoles n’ont pas l'apanage de la résulte, „Le Monde de l'Education”, février.
Darsch C. H, Gandolfi S., Kurowski Z. 1998 Centra kształcenia ustawicznego inżynierów we francuskich grandes ecoles, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 12.
Drogosz-Zabtocka E. 2000 Integracja ksztaicenia zawodowego i rynku pracy we Francji, w: Efektywność ksztatcenia zawodowego. Ksztaicenie zawodowe a rynek pracy, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa.
Efektywność... 1999 Efektywność funkcjonowania zachodnioeuropejskich instytucji akademickich, pod red. Romana Z. Morawskiego, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
Europejskie... 2000 Europejskie szkolnictwo wyższe - wspólna deklaracja europejskich ministrów edukacji, podpisana w Bolonii 19 czerwca 1999 roku, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe”, nr 2/16
EURYDICE 2000 www.eurydice.org
Kobylański A. 1993, Wyższe zawodowe uczelnie techniczne we Francji, materiały przedstawione przez delegację francuską na seminarium „Wyższe szkolnictwo zawodowe. Doświadczenia i perspektywy rozwoju - część II”, Wałbrzych (zamek Książ), 21-22 czerwca.
La rentrée... 2001 La rentrée 2000 dans l'enseignement supérieur. Note d’information 01-05, fevrier. Dostępne także w Internecie: www.education.gouv.fr
La réussite... 2001 La réussite en premier cycle universitaire (DEUG et DUT). Sessions 1998 et 1999. Note d’information 01-11, février. Ministère de l’Education National. Dostępne także w Internecie: www.education.gouv.fr
Les effectifs... 2001 Les effectifs de l'enseignement supérieur de la rentrée 1989 a la rentrée 1999. Note d ’Information 01.09, février. Ministère de l’Education National. Dostępne także w Internecie: www.education.gouv.fr
Les établissements... 1999 Les établissements d’enseignement supérieur face aux besoins régionaux, OECD, Paris.
Le système éducatif... 1997 Le système éducatif de la France, Ministère de l'Education Nationale de la Recherche et de la Technologie, Paris.
Martin J.-C, Verdaguer A. 1995 Development and Diversification of the Social and Economic Function of French Universities, „Higher Education in Europe”, vol. XX, nr 3.
Nosowski W. 1999 Struktury organizacyjne zachodnioeuropejskich instytucji akademickich, w: Efektywność funkcjonowania zachodnioeuropejskich instytucji akademickich, pod red. Romana Z. Morawskiego, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa.
RabczukW. 1992 Szkolnictwo francuskie u progu nowych reform. „Edukacja” nr 1 (37)
Rabczuk W. 1994 Polityka edukacyjna Unii Europejskiej na tle przemian w szkolnictwie krajów członkowskich, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa.
Rady konsultacyjne... 1996 Rady konsultacyjne I inne formy społecznego uczestnictwa w edukacji w Unii Europejskiej, EURYDICE, Warszawa.
Rapport... 1995 Rapport National. France. Project Pilote Europeen pour l ’Evaluation de la Oualitś dans l ’enseignement superieur, CNE, Paris. Dostępne także w Internecie: www.cne-evaluation.fr
Regard... 1998 Regard sur l'education, OECD, Paris.
Struktury... 1998 Struktury systemów kształcenia ogólnego i zawodowego w Unii Europejskiej, EURYDICE, Cedefop, Warszawa.
Szarras H. 1987 Francuskie szkolnictwo wyższe w połowie lat osiemdziesiątych. „Informacja ekspresowa" nr 60, Instytut Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego, PWN, Warszawa - Łódź.
Tableaux...2000/2001 Tableaux de l'economie franęais, Paris.
Vingt annees... 2000 lHngt annees de reformes dans l'enseignement supśrieur en Europę: de 1980 a nos jours, Etudes Eurydice, Paris.
Wójcicka M. 1992 Polityka edukacyjna w krajach Europy Zachodniej - rozwiązania instytucjonalne (na przykładzie Francji), referat wygłoszony na konferencji „Wyższe szkolnictwo zawodowe: doświadczenia i perspektywy rozwoju. Część I”, Warszawa, 26-27 maja.
Ziejka F. 2000 Wielkie nadzieje, jeszcze większy niepokój, „Nauka”, nr 4.