Międzynarodowe badania, debata i polityka edukacyjna

Abstrakt

Organizacje międzynarodowe, takie jak OECD, Bank Światowy i Unia Europejska, wywierają istotny wpływ na polską politykę odnoszącą się do edukacji i nauki. Sama ideologia zmiany, a także poszczególne rozwiązania - dotyczące m.in. finansowania nauki i szkolnictwa, zarządzania, konstruowania wskaźników - są współtworzone przez ekspertyzy wyżej wymienionych organizacji. Czasem ów wpływ bierze się stąd, że Polska przechodzi przeobrażenia, które w krajach Unii Europejskiej nastąpiły kilkanaście lat wcześniej. Dlatego rozwiązania wypracowane w tych krajach (po modyfikacjach) odpowiadają także Polsce. Dotyczy to m.in. doświadczanej u nas od kilku lat ekspansji szkolnictwa wyższego, a także współpracy szkół wyższych z otoczeniem w gospodarce opartej na wiedzy. Raport OECD o polskim szkolnictwie wyższym wskazuje na słabą współpracę naszych uczelni z otoczeniem. Wynika to m.in. z tradycyjnie pojmowanej zasady autonomii, która stanowi dużą wartość dla środowiska akademickiego. Oferta programowa szkół wyższych jest słabo dostosowana do potrzeb rynku pracy. Podaż miejsc na studiach (pod względem kierunków i programów) kształtowana jest przede wszystkim przez możliwości szkół wyższych (rynek producenta), po trosze także przez oczekiwania kandydatów, ale już nie przez rynek pracy. Potrzebna jest polityka, która lepiej skoordynuje misje szkół wyższych, tak aby ich działania w większym stopniu odpowiadały potrzebom otoczenia.