Abstract
Trying to indicate the field of science to which collective memory researcher refers most frequently in his sociological reflection, it would be no doubt the history. It seems that the sociology of retrospection is an area of sociological studies, which without the proper knowledge of historical context can not fully exploit the opportunities offered by the sociological workshop. The starting point for consideration of this problem is the analysis of interconnections of the two fields of science and its methodological proposals to examine the complicated matter of collective memory. To identify opportunities and at least potential threats of combining scientific perspectives of sociology and history, this article attempts to answer some basic questions: to what extent the historical reflection (or more – historiosophical) may be useful for memory researcher?; how the history contributes to the enrichment and improvement of conclusions drawn from a variety of empirical attempts?; whether this area has an instrumentation that can indicate other than sociological perspective of looking at the collective remembering?References
Ambrosiewicz-Jacobs J., Hońdo L. (red.) 2005, Dlaczego należy uczyć o Holokauście? Kraków: Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego
Bikont A. 2004, My z Jedwabnego, Warszawa: Prószyński i S-ka
Cichocka L., Panecka A. (red.) 2005, Polityka historyczna. Historycy – politycy – prasa. Konferencja pod honorowym patronatem Jana Nowaka-Jeziorańskiego, Pałac Raczyńskich w Warszawie, 15 grudnia 2004 2005,Cichocka L., Panecka A. (red.), Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego
Ciołkiewicz P. 2012, Pamięć zbiorowa w dyskursie publicznym: analiza polskiej debaty na temat wypędzeń Niemców po drugiej wojnie światowej, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno
Confino A. 1997, Collective memory and cultural history: problems of method, ”The American Historical Review”, 5(102)
Connerton P. 2008, Seven types of forgetting, ”Memory Studies”, January 2008
Domańska E. (red.) 2002, Pamięć, etyka i historia. Angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie
Filipkowski P. 2006, Historia mówiona i wojna, w: Buryła S., Rodak P. (red.), Wojna. Doświadczenie i zapis, Kraków: Universitas
Franczak K. 2013, Kalający własne gniazdo. Artyści i obrachunek z przeszłością, Kraków: Universitas
Gross T. 2000, Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny: Fundacja Pogranicze
Kansteiner W. 2002, Finding meaning in memory: a methodological critique of collective
memory studies, ”History and Theory”, 41(2002)
Kaźmierska K. (1997), Wywiad narracyjny – technika i pojęcia analityczne, w: Czyżewski M, Piotrowski A, Rokuszewska-Pawełek A., Biografia a tożsamość narodowa, Łódź: Wydawnictwo Katedry Socjologii Kultury Uniwersytetu Łódzkiego
Kaźmierska K. 2008, Biografia i Pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z zagłady, Kraków: Nomos
Kaźmierska K. (red.) 2012, Metoda biograficzna w socjologii, Kraków: Nomos
Kosiewski P. 2008, Pamięć jako przedmiot władzy, Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego
Kula M. 2000, Pamięć o historii uwikłana w jej bieg, „Przegląd Socjologiczny”2/2000
Kula M. 2004, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszawa: PWN
Kurkowska-Budzan M. 2002, Historia zwykłych ludzi. Współczesna angielska historiografia dziejów społecznych, Kraków: Historia Iagiellonica
Kurz I. 2007, Przepisywanie pamięci: przypadek Muzeum Powstania Warszawskiego, „Kultura współczesna” 3/2007
Kwiatkowski P. T. 1990, Społeczne ramy tradycji. Przemiany obrazu przeszłości Mazowsza Płockiego w publikacjach regionalnych 1918-1988, Warszawa: Instytut Socjologii UW
Kwiatkowski P. T. 2008, Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Warszawa: Scholar
Lacapra D. 2009, Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, Kraków: Universitas
Le Goff J. 2007, Historia i pamięć, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Machcewicz P., Persak K. (red.) 2002, Wokół Jedwabnego, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej
Malicki K. 2009, Upamiętnianie przeszłości jako źródło konfliktów w przestrzeni symbolicznej regionu podkarpackiego, w: Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Szpociński A. (red.), Warszawa: Scholar
Manojlovic B. (2012), School Communities and Reconciliation in Eastern Slavonia, http://digitalcollections.sit.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1054&context=conflict_reconcilation_symposium (data dostępu: 30.07.2013 r.)
MihajlovicTrbovc J., PavasovicTrost T. (2012), Who Were the Anti-Fascists? Multiple Interpretations of WWII in Post-Yugoslav Textbooks, w: Karner Ch.; Mertens B. (red.) Nation States between Memories of World War Two and Contemporary European Politics, Piscataway: Transaction Publishers
Nijakowski L.M. 2006a, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Warszawa: Scholar
Nijakowski L.M. 2006b, Baron Müunchhausen czyli o polskiej polityce pamięci, „Przegląd Polityczny”, nr 75, Gdańsk
Nijakowski L.M. 2008, Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne
Nora P. 2001, Czas pamięci, „Res Publica Nova” 7/2001
Nowinowski S., Pomorski J., Stobiecki R. (red.) 2008, Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, Łódź: Ibidem
Olick J.K., Robbins J. 1998, SOCIAL MEMORY STUDIES: From ”Collective Memory” to the Historical Sociology of Mnemonic Practices, ”Annual Review of Sociology” 24
Olick J.K., Vinitzky-Seroussi V., Levy D. 2011, The Collective Memory Reader, Oxford University Press
Pomian K. 2006, Historia. Nauka wobec pamięci, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Pomorski J. 2008, Ucieczka od historii jako element poprawności politycznej – tezy, w: Nowinowski S., Pomorski J., Stobiecki R. (red.) Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, Łódź: Ibidem
Szacka B. 2006, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa: Scholar
Szpociński A. 1989, Przemiany obrazu przeszłości Polski: analiza słuchowisk historycznych dla szkół podstawowych 1951-1984, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Szpociński A., Kwiatkowski P. T. 2006, Przeszłość jako przedmiot przekazu, Warszawa: Scholar
Traba R. 2006, Historia – przestrzeń dialogu, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN
Traba R., Hahn H. H. 2012, Polsko-niemieckie miejsca pamięci, t.3 Paralele, Warszawa: Scholar
Traba R., Historia wzajemnych oddziaływań (Beziehungsgeschichte) i konstrukcja „miejsc żywej pamięci” (lieux de mémoire)? Przypadek Polski i Niemiec, tekst dostępny na stronie: http://www.cbh.pan.pl/pl/images/stories/pliki/pdf/TRABA_Historia_wzajemnych_oddzialywan.pdf (dostęp: 27.05.2013)
Ziębińska-Witek A. 2006, Wizualizacje Holokaustu jako nowe wyzwanie dla współczesnej historiografii, w: Engelking B., Leociak J., Libionka D., Ziębińska-Witek A., Zagłada Żydów. Pamięć narodowa a pisanie historii w Polsce i we Francji, Lublin: Wydawnictwo UMCS
Ziółkowski M. 2001, Pamięć i zapominanie: trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci, „Kultura i Społeczeństwo”3-4
Zysiak A., Czurko J. (red.) 2010, Historie mówione – podręcznik, Łódź: Stowarzyszenie Topografie