Abstrakt
W niniejszym artykule przedstawiamy wyniki badania tego, co wiele osób uznało za dobrze już opracowaną niszę, a mianowicie procesów i rezultatów czegoś, co najczęściej określa się mianem ‘urynkowienia’ sektora szkolnictwa wyższego. Podejmujemy tę kwestię w oparciu o przygotowane przez nas studium przypadku Newton University, w kontekście którego odsłaniamy gwałtowne rozpowszechnienie się wymiany rynkowej między administracyjnymi sekcjami uniwersytetu i jego szerszym otoczeniem. Nasze podejście do procesu „tworzenia-rynku” rozwinięte zostało w dwóch (dialektycznie powiązanych ze sobą) krokach. Po pierwsze, rozpoznajemy zakres wymian rynkowych, wyłonionych w kontekście szerszych ideologicznych i politycznych przemian obszaru ładu instytucjonalnego szkolnictwa wyższego, których celem było uczynienie go bardziej konkurencyjnym wytwórcą wiedzy w skali globalnej, jak również sektorem usługowym. Po drugie, badamy sposoby, w jakie tworzenie rynków wymaga dużego nakładu mikro-pracy, takiej choćby jak zastosowanie szerokiego zakresu określonych ram czy narzędzi socjo-technicznych (Çalışkan, Callon 2009, 2010; Berndt, Boeckler 2012). Ujęte łącznie, wspomniane procesy tworzenia-rynku dokonują ponownego dopasowania i przekształcenia struktury, stosunków społecznych i podmiotowości w obrębie uniwersytetu i poza nim, w ten sposób z kolei konstytuując uniwersytet i sektor szkolnictwa wyższego w nowej formie.Finansowanie
Niniejsza praca została sfinansowana przez Komisję Europejską w ramach programu FP7 People Marie Curie Initial Training Network UNIKE (Universities in Knowledge Economies). Umowa grantowa numer 317452.
Bibliografia
Ball, S. J. (2007). Education PLC: Understanding Private Sector Participation in Public Sector Education. London – New York: Routledge.
Ball, S. J. (2012). Global Education Inc. New Policy Networks and the Neo-Liberal Imaginary. London: Routledge.
BBC. (2015). Budget 2015 Key Points: At-a-Glance Summary. http://www.bbc.co.uk/news/uk-politics-33440315.
Beckert, J. (2005). Trust and the Performative Construction of Markets. Köln: Max-Planck-Institut für Gesellschaftsforschung. http://www.mpi-fgkoeln.mpg.de/pu/mpifg_dp/dp05-8.pdf.
Beckert, J. (2007). The Social Order of Markets. Köln: Max-Planck-Institut für Gesellschaftsforschung.
Beckert, J. (2014). Capitalist Dynamics Fictional Expectations and the Openness of the Future. MPIfG Discussion Paper. No. 14/7.
Berndt, Ch., Boeckler, M. (2009). Geographies of Circulation and Exchange Constructions of Markets. Progress in Human Geography. 33(4): 535-551.
Berndt, Ch., Boeckler, M. (2012). Geographies of Marketization. W: T. J. Barnes, J. Peck, E. Sheppard (red.). The Wiley-Blackwell Companion to Economic Geography (199-212). Chichester, West Sussex: Blackwell Publishing Ltd.
Brown, R. (2011a). Higher Education and the Market. New York: Routledge.
Brown, R. (2011b). The March of the Market. W: M. Molesworth, R. Scullion, E. Nixon (red.). The Marketisation of Higher Education and the Student as Consumer (11-24). London – New York: Routledge.
Çalışkan, K., Callon, M. (2009). Economization, Part 1: Shifting Attention from the Economy towards Processes of Economization. Economy and Society. 38(3): 369-398.
Çalışkan, K., Callon, M. (2010). Economization, Part 2: A Research Programme for the Study of Markets. Economy and Society. 39(1): 1-32.
Dill, D. D. (1997). Higher Education Markets and Public Policy. Higher Education Policy. 10(3/4): 167-185.
Engelen, E., Fernandez, R., Hendrikse, R. (2014). How Finance Penetrates Its Other: A Cautionary Tale on the Financialization of a Dutch University. Antipode. 46(4): 1072-1091.
“Ethical Guidelines for Educational Research.” 2011. London: British Educational Research Association. https://www.bera.ac.uk/wp-content/uploads/2014/02/BERA-Ethical-Guidelines-2011.pdf.
Fain, P. (2014a.) Laureate Looks Forward. Inside Higher Ed. May 20. https://www.insidehighered.com/news/2014/05/20/ceo-global-profit-its-expansionaccreditation-and-profit-debate.
Fain, P. (2014b). Moody’s Downgrades Laureate's Credit Outlook. Inside Higher Ed. June 2. https://www.insidehighered.com/quicktakes/2014/06/02/moodys-downgradeslaureates-credit-outlook.
Fligstein, N., Dauter, L. (2007). The Sociology of Markets. Annual Review of Sociology. 33(1): 105-128.
Granovetter, M. (1985). Economic Action and Social Structure: The Problem of Embeddedness. American Journal of Sociology. 91(3): 481-510.
Jessop, B., Fairclough, N., Wodak, R. (red.) (2008). Education and the Knowledge-Based Economy in Europe. Rotterdam: Sense.
Jongbloed, B. (2003). Marketisation in Higher Education, Clark’s Triangle and the Essential Ingredients of Markets. Higher Education Quarterly. 57(2): 110-135.
Jongbloed, B., and de Boer., H. (2012). Higher Education Funding Reforms in Europe and the 2006 Modernisation Agenda. W: M. Kwiek, A. Kurkiewicz. The Modernisation of European Universities: Cross-National Academic Perspectives (127-148). Frankfurt am Main – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Warszawa – Wien: Peter Lang.
Le Grand, J., Bartlett, W. (red.) (1993). Quasi-Markets and Social Policy. London: Macmillan.
Levy, D. C. (2006). Market University? Comparative Education Review. 50(1): 113-124.
Leys, C. (2003). Market-Driven Politics: Neoliberal Democracy and the Public Interest. London: Verso.
Litwin, J. M. (2009). The Secondary Markets of Higher Education: A Canadian Context. Higher Education Management and Policy. 21(3): 1-18.
Lynch, K. (2006). Neo-Liberalism and Marketisation: The Implications for Higher Education. European Educational Research Journal. 5(1): 1-17.
Lynch, K., Moran, M. (2006). Markets, Schools and the Convertibility of Economic Capital: The Complex Dynamics of Class Choice. British Journal of Sociology of Education. 27(2): 221-235.
Marginson, S. (2015). O niemożliwości zaistnienia kapitalistycznych rynków w szkolnictwie wyższym. Tłum. K. Szadkowski. Nauka i Szkolnictwo Wyższe. 1(45): 11-37.
Marginson, S. (2014). Public Lecture on 16 April 2014 at the University of Bath. Capitalist Markets in Higher Education: Utopias or Possibilities. Organised by Society for Research into Higher Education.
Marginson, S., Considine, M. (2000). The Enterprise University: Power, Governance and Reinvention in Australia. Cambridge: Cambridge University Press.
Massy, W. F. (2004.) Markets in Higher Education: Do They Promote Internal Efficiency. W: P. N. Teixeira, B. Jongbloed, D. Dill, and A. Amaral (red.). Markets in Higer Education: Rhetoric or Reality? (13-35). Dodrecht: Kluwer Academic Publishers.
Middlehurst, R., Teixeira, P. N. (2012). Governance Within the EHEA: Dynamic Trends, Common Challenges, and National Particularities. W: A. Curaj, P. Scott, L. Vlasceanu, L. Wilson (red.). European Higher Education at the Crossroads: Between the Bologna Process and National Reforms (527-551). Dordrecht: Springer Netherlands.
Newson, J., Buchbinder, H. (1988). The University Means Business: Universities. Corporations and Academic Work. Toronto: Garamond Press.
Office for National Statistics. (2015). Business Demography 2013: Enterprise Births, Deaths and Survivals. Businesses by Industry Sector. Office for National Statistics. http://www.ons.gov.uk/ons/rel/bus-register/business-demography/2013/rftexcel-tables.xls.
Peck, J. (2010). Constructions of Neoliberal Reason. Oxford: Oxford University Press.
Polanyi, K. (2010). Wielka transformacja. Tłum. M. Zawadzka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Robertson, S. L. (2013). „Hullabaloo in the Groves of Academe”: The Politics of „Instituting” a Market in English Higher Education. W: P. Zgaga, U. Teichler, J. Brennan (red.). Globalisation Challenge for European Higher Education: Convergence and Diversity, Centres and Peripheries (161-184). Bern: Peter Lang.
Shattock, M. (red.) (2008). Entrepreneurialism in Universities and the Knowledge Economy: Diversification and Organizational Change in European Higher Education. Maidenhead: Open University Press.
Slater, D., Tonkiss, F. (2001). Market Society: Markets and Modern Social Theory. Cambridge: Polity Press.
Slaughter, S., Leslie, L. L. (2001). Expanding and Elaborating the Concept of Academic Capitalism. Organization. 8(2): 154-161.
Smelser, N. J., Swedberg, R. (red.) (1994). The Handbook of Economic Sociology. Chichester, West Sussex: Princeton University Press.
Teixeira, P. N. (2011). Eppure Si Muove − Marketisation and Privatisation Trends in the EHEA. Journal of the European Higher Education Area. 4: 57-72.
Williams, G. (2004). The Higher Education Market in the UK. W: P. N. Teixeira, B. Jongbloed, D. Dill, and A. Amaral (red.). Markets in Higer Education: Rhetoric or Reality? (241-269). Dodrecht: Kluwer Academic Publishers.