Keywords
second circulation
socialism
1980s
How to Cite
Abstract
The article describes the history of the Polish underground press (referred to as second circulation) before 1989. It offers an analysis of the conditions in which the magazines appeared including conspiracy, irregular printing and instability of the editorship. The author emphasises that the Polish writers aimed at going international. They observed the changes that took place in all the countries of the communist bloc. They also wanted to modernise the society by means of introducing texts by Western authors: philosophers, politologists, historians, especially those who dealt with the phenomenon of communism.
References
Korek Janusz, Central and Eastern Europe from a Postcolonial Perspective, in: “Postcolonial Europe”, 27.April 2009, http://www.postcolonial-europe.eu/en/essays/60--central-and-eastern-europe-froma-postcolonial-perspective, access: June 25, 2013.
Young Robert J. C., Postcolonialism: An Historical Introduction. Blackwell 2001.
Bakuła Bogusław, Stand der Untersuchungen über die Kultur und Literatur des sogenannten „zweiten polnischen Umlaufs”, in: Forschungsstelle Osteuropa an der Universität Bremen (ed.): Das Andre Osteuropa von den 1960er bis zu den 1980er Jahren. Berichte zur Forschungs- und Quellenlage. Bremen 2008 (= Arbeitspapiere und Materialien, Nr. 95), p. 25–34, here p. 28–29.
Bocheński Jacek, O “Zapisie”. Zaczęło się od sześciu egzemplarzy. In: Bibuła. Wolne słowo w Polsce 1976–1980. Dodatek do “Rzeczpospolitej”, czerwiec 2003.
Szaruga Leszek, “Zapis”. Wstęp do opisu. In: Piśmiennictwo – systemy kontroli – obiegi alternatywne. Ed. J. Kostecki. A. Brodzka. Warszawa 1992, p. 297–319.
Jankowska Janina et al., Ludzie Nowej 1977–2007. Warszawa 2007, p. 141.
N. N., Poglądy. In: “ABC” 1984, nr 1, p. 7.
Arendt Hanna, Rewolucja węgierska a imperializm totalitarny, in: “Europa” 1988, nr 2(4), p. 4–46.
Rensmann Lars, Totalitarismus. In: Politische Theorie. 22 umkämpfte Begriffe zur Einführung. Hrsg. Gerhard Göhler u. a. Wiesbaden 2004.
Czas totalitaryzmu. Stalinizm, faszyzm, nazizm i pokrewne systemy polityczne w XX wieku. Ed. J. Szymoniczek, E. Król. Warszawa 2011.
Trutkowski Dominik, Wohin treibt die Totalitarismusforschung? Möglichkeiten und Grenzen eines Analysemodells moderner Diktaturen. In: Diktaturüberwindung in Europa. Ed. B. Hofmann u.a. Heidelberg 2010, p. 258–274.
Kunicki-Goldfinger Marek, Społeczny Komitet Nauki. In: Solidarność podziemna 1981–1989. Ed. A. Friszke. Warszawa 2006, p. 549–620.
Terlecki Ryszard, Uniwersytet Latający i Towarzystwo Kursów Naukowych 1977–1981. Ed. Instytut Europejskich Studiów Społecznych. Kraków–Rzeszów, Instytut Europejskich Studiów Społecznych 2000.
Gerhardt Sebastian, Polska Polityka Wschodnia. Die Außenpolitik der polnischen Regierung von 1989 bis 2004 gegenüber den östlichen Nachbarstaaten Polens (Russland, Litauen, Weißrussland, Ukraine). Marburg 2007, p. 68.
Międzymorze. In: “Międzymorze”, 1988, nr 2–3 (3–4), p. 28–29.
Okulewicz Piotr, Koncepcja “międzymorza” w myśli i praktyce politycznej obozu Józefa Piłsudskiego w latach 1918–1926 (The Concept of Międzymorze in the Political Thought and Practice of Józef Piłsudski’s Camp in the Years 1918–1926). Poznań, Wydawnictwo Poznańskie 2001.
Łojek Jerzy, Idea federacyjna Józefa Piłsudskiego. In: “ABC” 1987, nr 5, p. 13–23.
Bukowiński Władysław, Idea jagiellońska. In: “ABC” 1987, nr 5, p. 24–29.
Polske wizje Europy w XIX i XX wieku. Ed. P. O. Loew. Wrocław, Wydawnictwo UW 2004.
Domnitz Christian, Europäische Vorstellungswelten im Ostblock. Eine Topologie von Europanarrationen im Staatssozialismus. In: Europa im Ostblock. Vorstellungen und Diskurse (1945–1991). Ed. J. M. Faraldo, P. Gulińska-Jurgiel / Christian Domnitz, p. 61–82.
Borodziej W., Brzostok B., Górny M., Polnische Europa-Pläne des 19. und 20. Jahrhunderts. In: Option Europa. Deutsche, polnische und ungarische Europapläne des 19. und 20. Jahrhunderts, vol 1: Essays. Ed. W. Borodziej et al. Göttingen 2005, p. 43–134.
Boruta Mirosław, Wolni z wolnymi, równi z równymi. Polska i Polacy o niepodległości wschodnich sąsiadów Rzeczypospolitej. Kraków, Arkana 2002.
Habielski Rafał, Die Pariser Kultura und das unnachgiebige London. In: Die polnische Emigration und Europa 1945–1990. Eine Bilanz des politischen Denkens und der Literatur Polens im Exil. Ed. Ł. Gałecki, B. Kerski. Osnabrück 2000, p. 59–72.
Pomianowski Jerzy, Die Pariser Kultura und die Vision einer neuen polnischen Ostpolitik. In: Die polnische Emigration und Europa 1945–1990. Eine Bilanz des politischen Denkens und der Literatur Polens im Exil, op. cit., p. 105–112.
Kornat Marek, Między literaturą a polityką. Korespondencja Jerzego Giedrojcia z Czesławem Miłoszem (1952–2000). In: J. Giedroyc, Czesław Miłosz, Listy 1952–1963. Ed. M. Kornat. Warszawa, Czytelnik 2008, p. 5–68.
Mieroszewski Juliusz, Polska “Ostpolitik”. In: “Kultura” 1973, nr 6 (309).
Habielski Rafał, Realizm, wizje i sny romantyków. O pisarstwie Juliusza Mieroszewskiego. In: J. Mieroszewski, Finał klasycznej Europy. Ed. R. Habielski. Lublin 1997, p. 330–340.
Schlott Wolfgang, Kindheitsparadies und Inferno. Die östlichen Grenzlandgebiete im Spiegel der polnischen Nachkriegsprosa. In: “Osteuropa” 1990, nr 7, S. 659–671.
Kresy w literaturze. Twórcy dwudziestowieczni. Ed. E. Czaplejewicz, E. Kasperski. Warszawa, Wiedza Powszechna 1996.
Grygajtis Krzysztof, Polskie idee federacyjne i ich realizacja w XIX i XX wieku. Częstochowa 2001.
Polska w Europie. In: “Biuletyn Dolnośląski”, Oktober 1980, p. 36–35.
Mieroszewski Juliusz, Rosyjski kompleks Polski i obszar ULB. In: “ABC” 1984, nr 1, p. 22.
K. M., Za naszą i waszą wolność, za nasze i wasze trwanie. In: “Biuletyn Dolnośląski”, Oktober 1980, p. 25–27.
Nie jesteśmy ukraińskim Piemontem. In: “ABC”, 1986, nr 4, p. 9.
Tryk Julitta, Do autora wywiadu „Obecny stan stosunków polsko-litewskich”. In: “Obóz” 1990, nr 19, p. 87–92.
Komorowski Z., Św. Kazimierz a stosunki polsko-litewskie. In: ABC” 1986, nr 3, p. 9–19.
Wnuk-Lipiński Edmund, Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej. Warszawa, PWN 1996.
License
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license