Słowa kluczowe
greenery system
nazification
organic structure
perforating the city
Jak cytować
Abstrakt
The urban landscape concept refers to the urban environment, integrally combining green areas and buildings. The origins of this way of thinking date back to the turn of the nineteenth and twentieth century, and in the interwar period it became increasingly common among urban planners. This idea gained particular importance during the Third Reich, defining the hierarchy of “organic” spatial planning, which is the main topic of this article. Nowadays, this concept—devoid of its negative connotations—is becoming more and more important in relation to urban transformation and climate challenges.
Bibliografia
Bernhard Katja (2008), „Zielone miasto portowe nad rzeką i morzem”. Urbanistyczna wizja Szczecina Hansa Bernharda Reichowa („Grüne Hafenstadt über Strom und See”. Eine städtebauliche Vision für Stettin von Hans Bernhard Reichow), Materiały z Seminarium Naukowego Szczecińskiego Oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki: Sztuka XX wieku w Szczecinie i na Pomorzu Zachodnim. Przemiany i kontynuacje, Szczecin 18–19 listopada 2005 (Materialien des wissenschaftlichen Seminars der Stettiner Abteilung des Verbandes der Kunsthistoriker: Kunst des 20. Jahrhunderts in Stettin und Westpommern. Brüche und Kontinuitäten, Stettin 18.-19. November 2005), wyd. Rafał Makała, Maria Glińska, Muzeum Narodowe, Stowarzyszenie Historyków Sztuki Oddz. Szczecin, s. 55–71.
Blanck Eugen, Bangert Wolfgang (1934), Köln – ein städtebaulicher Versuch, „Monatshefte für Baukunst und Städtebau”, nr 18, s. 45–48.
Bund Deutscher Landschaftsarchitekten, wyd. (2005), Spielräume / Changing Places. Zeitgenössische deutsche Landschaftsarchitektur / Contemporary German Landscape Architechture, Birkhauser, Basel-Berlin-Boston.
Burckhardt Lucius (2006), Warum ist Landschaft schön? Die Spaziergangwissenschaft, Martin Schmitz Verlag, Berlin.
Chmielewski Jan, Syrkus Szymon (1935), Warszawa funkcjonalna. Przyczynek do urbanizacji regionu warszawskiego, Praesens, Warszawa.
Czyżewski Adam (2009), Trzewia Lewiatana. Miasta ogrody przyszłości i narodziny przedmieścia kulturalnego, Muzeum Etnograficzne w Warszawie, Warszawa.
Düwel Jörn, Gutschow Niels (2001), Städtebau in Deutschland im 20. Jahrhundert: Ideen-Projekte-Akteure, Vieweg+Teubner Verlag, Wiesbaden.
Giseke Undine, Spiegel Erica (2007), Stadtlichtungen, Irritationen, Perspektiven, Strategien, Birkhäuser, Basel-Boston-Berlin. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-7643-8358-9
Grzeszczuk-Brendel Hanna (2011), Na szczycie i u stóp Cytadeli. Korona miasta i ulica Szelągowska, „Kronika Miasta Poznania”, nr 4, s. 159–174.
Grzeszczuk-Brendel Hanna (2012), Zakłady przemysłowe w krajobrazie Poznania w latach 40. XX wieku. Idee Hansa Bernharda Reichowa, „Kronika Miasta Poznania”, nr 3, s. 235–250.
Grzeszczuk-Brendel Hanna (2018), Mieszkanie w mieście. Poznań w kontekście europejskich reform mieszkaniowo-urbanistycznych, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań. Gutschow Niels (2021), Obsesja porządku. Niemieccy architekci planują w okupowanej Polsce 1939–1945, wyd. Aleksandra Paradowska, Annika Wienert, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Hegemann Werner (2018), Der Städtebau nach den Ergebnissen der Allgemeinen Städtebau-Ausstellung in Berlin, Nebst Einem Anhang, die Internationale Städtebau-Ausstellung in Düsseldorf: 600 Wiedergaben des Bilder-und Plan, Bd. 2, Forgotten Books, London.
Heiler Jörg (2013), Gelebter Raum Stadtlandschaft. Taktiken für Interventionen an suburbanen Orten, Transcript, Bielefeld. DOI: https://doi.org/10.14361/transcript.9783839421987
Hesse Markus, Schmitz Stefan (1998), Orientierungen und Bewertungsfragen der Agglomerationsräume, BBSR, Berlin-Bonn.
Howard Ebenezer (1898), To-Morrow: A Peaceful Path to Real Reform, Swan Sonnenschein & Co., London.
Howard Ebenezer (1902), Garden Cities of To-Morrow, Swan Sonnenschein & Co., London (tekst polski: Howard Ebenezer (2015), Miasta-ogrody jutra, Centrum Architektury, Instytut Kultury Miejskiej, Warszawa).
Ipsen Detlev (2006), Ort und Landschaft, VS Verlag für Sozialwisenschaften, Wiesbaden.
Lohrberg Frank (2001), Stadtnahe Landwirtschaft in der Stadt- und Freiraumplanung Ideengeschichte, Kategorisierung von Konzepten und Hinweise für die zukünftige Planung, Universität Stuttgart, Fakultät Architektur und Stadtplanung Institut für Landschaftsplanung und Ökologie, Stuttgart, s. 12.
Łuczak Czesław (1969), Wysiedlenia ludności polskiej na tzw. ziemiach wcielonych do Rzeszy, 1939–1945, Instytut Zachodni, Poznań.
Madurowicz Mikołaj (2017), Ciągłość miasta. Prolegomena, WUW, Warszawa. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323527251
Maul Alfred (1929), Die Ideale Stadt, „Die Baupolitik”, nr 11, s. 511–519.
Passarge Siegfried (1929), Das Judentum als landschaftskundlich-ethnologisches Problem, J.F. Lehmann Verlag, München.
Paszkowski Zbigniew (2011), Miasto idealne w perspektywie europejskiej i jego związki z urbanistyką współczesną, Universitas, Kraków.
Reichow Hans Bernhard (1948), Organische Stadtbaukunst, Georg Westermann, Braunschweig.
Rewers Ewa, (2010), Miasto w sztuce- sztuka miasta, Universitas, Kraków.
Sieverts Thomas (1998), Zwischenstadt. Zwischen Ort und Welt, Raum und Zeit, Stadt und Land, Vieweg, Braunschweig, Wiesbaden. DOI: https://doi.org/10.1515/9783034609739
SNU Denkanstöße: Stadtlandschaft – die Kulturlandschaft von Morgen? (9.01.2012), https://tinyurl.com/yckdsemh [dostęp 12.02.2024]
Sohn Elke (2008), Zum Begriff der Natur in Stadtkonzepten anhand der Beiträge von Hans Bernhard Reichow, Walter Schwagenscheidt und Hans Scharoun zum Wiederaufbau nach 1945, LIT-Verlag, Münster.
Sołys Maria, Krasucki Michał (2009), Antoni Jawornicki 1886–1950. Architekt i urbanista, Katalog wystawy w Oddziale Warszawskim SARP, Warszawa.
Unwin Raymond (1922), Grundlagen des Städtebaues, Verlag Baumgärtel, Berlin.
Wolf Paul (1919), Städtebau. Das Fromproblem in Vergangenheit und Zukunft, Verlag Klinkhardt&Biermann, Leipzig.
Wortmann Wilhelm (1941), Der Gedanke der Stadtlandschaft, „Raumforschung und Raumordnung”, nr 1.5, s. 15–17.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Hanna Grzeszczuk-Brendel
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license