Poland, Sibir and Siberia: The Case of Igor Newerly. On the novel "The Hill of the Blue Dream"
PDF (Język Polski)

Keywords

Igor Newerly
Exile to Siberia
Proletariat
Socialists
arcadia

How to Cite

Kopeć, Z. (2024). Poland, Sibir and Siberia: The Case of Igor Newerly. On the novel "The Hill of the Blue Dream". Porównania, 35(1), 159–177. https://doi.org/10.14746/por.2024.1.11

Abstract

The subject of the article is the issue of the 1986 novel entitled The Hill of the Blue Dream by Igor Newerli. Its main character is a terror-accused political exile associated organizationally with the PPS Proletariat, and ideologically with the Warsaw radical intelligentsia of the early century, including Krzywicki, Abramowski, Sempołowska. The main scion of the novel’s plot is set in Siberia. The author of the novel is interested in the ethnostereotypes presented in the novel, such as, for example, the Siberian, the Russian, the Buryat. He analyzes the genre conventions and plot solutions present in the novel. He also answers the question of how the dark sides of socialist-conspirator life, such as suspicions of treason, permeate into the Siberian Arcadia in which the protagonist lives. The author of the article looks at the book from two perspectives: the time in which it is set – the first decades of the 20th century, and the place and time of its publication. It is Poland of the second half of the 1980s plunged into marasmus and hopelessness ruled by authorities linked to the USSR.

https://doi.org/10.14746/por.2024.1.11
PDF (Język Polski)

References

Badcock Sarah (2016), A Prison Without Walls? Eastern Siberian Exile in the Last Years of Tsarism, Oxford University Press, Oxford. DOI: https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199641550.001.0001

Bieniecki Ryszard (1987), Zawiłości błękitnego snu, „Nurt”, nr 4, s. 36.

Burdziej Bogdan (1987), „Sybir bez przekleństw” czyli arkadyjski sen Igora Newerlego, „Przegląd Powszechny”, nr 9, s. 376–381.

Chodakowska Ewelina (2019), Żywe wiązania. Historia i historie w twórczości Igora Newerlego, https://tinyurl.com/bdhp4x4u [dostęp: 6.06.2024].

Chrostek Mariusz (2008), Etos dziewiętnastowiecznych zesłańców, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław.

Cywiński Bohdan (1971), Rodowody niepokornych, Biblioteka Więzi, Warszawa.

Czeszko Bohdan (1986), Za siedmioma rzekami, za siedmioma górami…, „Nowe Książki”, nr 12, s. 16–18.

Czyżak Agnieszka (1997), Życiorysy polskie 1944–89, Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań.

Domaniewski Janusz (1924), Dzieło „naukowe” prof. dr. Ossendowskiego, „Wiadomości Literackie”, nr 22, s. 4.

Dybowski Benedykt (1930), Pamiętniki dra Benedykta Dybowskiego do roku 1862 zacząwszy do roku 1878, Wydawnictwo Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Lwów.

Fulińska Agnieszka (2008), Mit, naśladowanie i „postfiguracja”. Propozycja kategorii opisu współczesnej kultury popularnej, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 288–296.

Głębicka Ewa (1999), Newerly Igor 1903–1987, w: Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik bibliograficzny, t. 6.: N–P, red. Jadwiga Czachowskiej, Alicja Szałagan, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.

Gosk Hanna (1987), Pisarz, który wierzy w człowieka, „Miesięcznik Literacki”, nr 4, s. 40–48.

Hugo-Bader Jacek (2009), Biała gorączka, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Jarzębski Jerzy (1992), Miedzy „realizmem” a „prawdą” (proza krajowa po wojnie), w: tegoż, W Polsce, czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie współczesnej, Wydawnictwo PEN, Warszawa.

Kaczyńska Elżbieta (1991), Syberia: największe więzienie świata (1815–1914), Warszawska Oficyna Wydawnicza „Gryf”, Warszawa.

Kicińska Magdalena (2022), Pani Stefa, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.

Kon Feliks (1969), Narodziny Wieku. Wspomnienia, przeł. Zofia Korczak-Zawadzka; wiersze przeł. Włodzimierz Słobodnik, Książka i Wiedza, Warszawa.

Kopeć Zbigniew (2013), Polski dyskurs syberyjski, w: (P)o zaborach, (p)o wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, red. Hanna Gosk, Eliza Kraskowska, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 151–167.

Kopeć Zbigniew (2014), Syberia przepisana, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, nr 2, s. 139–148.

Kopeć Zbigniew (2021), Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego (niektóre) przypadki, w: Zapisane. Reportaż międzywojenny interpretowany przez pisarzy i historyków literatury, red. Urszula Glensk i Irek Grin, EMG, Kraków, s. 337–350.

Kopeć Zbigniew (2024), Po co na Syberię? Syberia w polskim reportażu 1934–2022, w: Syberia i Polska – miejsca wspólne w literaturze i historii, red. Magdalena Dąbrowska, Piotr Głuszkowski, Maciej Wyrwa, Marcin Zwolski, Centrum Mieroszewskiego, Muzeum Pamięci Sybiru, Uniwersytet Warszawski, Białystok, s. 275–303.

Kragen Wanda (1934), Dymy nad Azją, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.

Krzywicka Irena (1995), Wyznania gorszycielki, Czytelnik, Warszawa.

Lepecki Mieczysław Bohdan (1934), Sybir bez przekleństw. Podróż do miejsc zesłania Marszałka Piłsudskiego, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.

Majcherek Janusz (1987), O dobrych ludziach i zwierzętach, „Twórczość”, nr 3, s. 110–112.

Martuszewska Anna (1997), „Ta trzecia”. Problemy literatury popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.

Masiarz Władysław (1999), Prawda i fikcja literacka w powieści Igora Newerlego Wzgórze Błękitnego Snu, „Zesłaniec”, nr 4, s. 100–122.

Matuszewski Ryszard (1987), Zmyślenie i prawda w prozie lgora Newerlego, „Tygodnik Kulturalny”, nr 11, s. 1, 10.

Mencwel Andrzej (1976), Stanisław Brzozowski – Kształtowanie myśli krytycznej, Spółdzielnia „Czytelnik”, Warszawa.

Mencwel Andrzej (1990), Etos lewicy. Esej o narodzinach kulturalizmu polskiego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Mickiewicz Adam (1955), Literatura słowiańska, w: Dzieła, red. Julian Krzyżanowski, Wydanie Jubileuszowe, t. 10, Czytelnik, Warszawa, s. 285.

Miłosz Czesław (1982), Człowiek wśród skorpionów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Nałkowska Zofia (1975), Dzienniki, t. 1: 1989–1905, oprac., wstęp i kom. Hanna Kirchner, Czytelnik, Warszawa.

Newerly Igor (1978), Żywe wiązanie, Czytelnik, Warszawa.

Newerly Igor (1986), Wzgórze Błękitnego Snu, Czytelnik, Warszawa.

Newerly Igor (1988), Zostało z uczty bogów, Czytelnik, Warszawa.

Nowakowski Wiesław (1964), Lena płynie na północ, Iskry, Warszawa.

Olczak-Ronikier Joanna (2011), Korczak. Próba biografii, Wydawnictwa W.A.B., Warszawa.

Ossendowski Ferdynand A. (1923a), Przez kraj ludzi zwierząt i bogów (konno przez Azję Centralną), Gebethner i Wolf, Warszawa.

Ossendowski Ferdynand A. (1923b), W ludzkiej i leśnej kniei, Gebethner i Wolf, Warszawa.

Ossendowski Ferdynand A. (1935), Mocni Ludzie, Książnica Atlas, Wrocław–Warszawa.

Sieroszewski Wacław (1900), 12 lat w kraju Jakutów, Fr. Karpiński, Warszawa

Sieroszewski Wacław (1926), Cipasem na Syberię, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.

Sieroszewski Wacław (1929), Za kręgiem polarnym, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.

Sieroszewski Wacław (1959), Pamiętniki (z rękopisu wydał Andrzej Lam), w: Wacław Sieroszewski, Pamiętniki. Wspomnienia. Dzieła, t. 16: Varia, red. Andrzej Lam, Jerzy Skórnicki, Wydawnictwo Literackie, Kraków.

Strawińska Anetta Bogusława (2013), Sybir w Słownikach języka polskiego oraz w świadomości współczesnych Polaków, w: Sybir. Wysiedlenia – losy – świadectwa, red. Jarosław Ławski, Sylwia Trzeciakowska, Łukasz Zabielski, Muzeum Wojska [etc.], Białystok.

Sucharski Tadeusz (2021), Literatura polska z sowieckiego „domu niewoli”. Poetyka. Aksjologia. Twórcy, Instytut Literatury, Kraków.

Swienko Henryk (1978), Feliks Kon – Antropolog i etnolog ludów Syberii, „Przegląd Humanistyczny”, nr 4, s. 74–84.

Zieliński Jan (2012), Szkatułki Newerlego, Wydawnictwo W.A.B., Warszawa.

Żmigrodzki Zbigniew (2021), Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu, Nortom, Wrocław.

Żuliński Leszek (1987), Błękitny sen o życiu, „Literatura”, nr 3, s. 71–73.