Abstrakt
Artykuł prezentuje rozważania na temat roli mityzacji czasów i bohaterów dzieciństwa i młodości w gawędowych wspomnieniach Melchiora Wańkowicza, zatytułowanych „Szczenięce lata”. Rozdwojenie opowieści odpowiada rozdzieleniu procesu kształtowania się przyszłego pisarza i reportera w dwóch przeciwstawnych sobie światach – kobiecym i męskim. Kreacje tych przestrzeni zostały poddane oglądowi ze względu na ich archetypiczne wyposażenie oraz rolę reprezentowania odmiennych systemów wartości, idealizowanych z perspektywy wspomnienia po latach.
Bibliografia
Wańkowicz Melchior (2009), Szczenięce lata, Ziele na kraterze, Ojciec i Córki – korespondencja, wstęp A. Bernat, P. Kępiński, A. Ziółkowska-Boehm, posłowie A. Ziółkowska-Boehm, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Bołdyrew Aneta (2008), Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modelu rodzinnego w latach 1795–1918, Neriton, Warszawa.
Czermińska Małgorzata (2020), Autobiograficzny trójkąt. Świadectwo, wyzwanie, wyznanie, wyd. 2 zmienione, Universitas, Kraków.
Czerska Tatiana (2008), Historia w rodzinie – rodzina w historii, w: Prywatne/publiczne. Gatunki pisarstwa kobiecego, red. I. Iwasiów, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 193–232.
Kaźmierska Kaja (2014), hasło Biografia, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M, Saryusz-Wolska, R. Traba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Kąkolewski Krzysztof (1984), Wańkowicz krzepi, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
Kołakowski Leszek (2003), Obecność mitu, Prószyński i S-ka, Warszawa.
Kurzyna Mieczysław (1975), O Melchiorze Wańkowiczu – nie wszystko, IW PAX, Warszawa.
Małachowski Aleksander (1993), Elegia na śmierć córki, wstęp do: M. Wańkowicz, Ziele na kraterze, PWN, Warszawa.
Mitosek Zofia (2001), Rodzina w opowiadaniu, opowiadanie w rodzinie, w: Praktyki opowiadania, red. B. Owczarek, Z. Mitosek, W. Grajewski, Universitas, Kraków, s. 175–193.
Napiórkowski Marcin (2012), „Jak społeczeństwa pamiętają?” Paula Connertona na tle współczesnych badań nad pamięcią zbiorową, w: P. Connerton, Jak społeczeństwa pamiętają, tłum. M. Napiórkowski, Wydawnictwo UW, Warszawa, s. 7-26.
Napiórkowski Marcin (2014), hasło Upamiętnienie, w: Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M, Saryusz-Wolska, R. Traba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Nowacka Beata (2011), Dom, którego nie ma: problematyka rodzinna w powieści "Ziele na kraterze" Melchiora Wańkowicza, w: Rodzina w czasach przełomów: literackie diagnozy od XIX do XXI wieku, red. K. Kralkowska-Gątkowska, B. Nowacka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 162-173.
Nowacka Beata (2014), Reporter żywiołów: o (prawie) całej twórczości Melchiora Wańkowicza, (w:) Proza polska XX wieku: przeglądy i interpretacje. T. 3. Centrum i pogranicza literatury, red. E. Dutka, G. Maroszczuk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 77-96.
Olszewska Maria Jolanta (2013), Codzienność kresowa utrwalona w pamięci, czyli „Szczenięce lata” Malchiora Wańkowicza, w: Pogranicza, Kresy, Wschód a idee Europy, seria II: Wiktor Choriew in memoriam, idea i wstęp J. Ławski, red. naukowa A. Janicka, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego, Białystok, s. 467-490.
Ornacka Katarzyna (2013), Od socjologii do pracy socjalnej. Społeczny fenomen dzieciństwa, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Pekaniec Anna (2013), Autobiografia w rodzinie, rodzina w autobiografii. Szkic historyczny, „Prawo i Społeczeństwo” nr 3, s. 129-151.
Segiet Katarzyna (2011), Dziecko i jego dzieciństwo w perspektywie naukowego poznania i doświadczania rzeczywistości. Studium pedagogiczno-społeczne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
Wroniszewski Maksymilian (2015), Rewizje Wańkowiczowskie. Szczenięce lata w perspektywie współczesnych nurtów krytyki literackiej, „Jednak Książki. Gdańskie Czasopismo Humanistyczne” nr 3, s. 12-29.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Magdalena Piechota
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license