Słowa kluczowe
Czech-German history of literature of the Czech lands
problems of Czech-German translation
history of literature
Jak cytować
Abstrakt
Konstytuowanie się nowoczesnego czeskiego społeczeństwa zawierało w sobie potrzebę odróżnienia się od „niemieckości“ dominującej ówcześnie na historycznym terytorium czeskim. Zmiany ustrojowych 1989 roku prowadziły do nowej refleksji czeskiej tożsamości narodowej i kulturowej, w tym relacji z „niemieckością”. Po kilku innych publikacjach w 2024 wydano książkę Tvořeni literaturou. Společné dějiny česky a německy psané literatury českých zemí (1760–1920). Wyróżnia ją zaproponowana metodologia – po raz pierwszy sięgnięto po model antropologiczny (mieszczaństwo), który nowatorsko odsłania wzajemne oddziaływania i powiązania. Pokazanie literatury w sposób, w jaki poznawali ją ówcześni – przeważnie dwujęzyczni – odbiorcy, stanowi niewątpliwy przełom.
Bibliografia
Biuletyn Polonistyczny (2025), Nowość wydawnicza. „Tvořeni literaturou. Společné dějiny česky a německy psané literatury českých zemí (1760–1920)”, https://tinyurl.com/5h6sm34s [dostęp: 18.08.2025].
Germano-Bohemist Team (dostęp 2025), https://ucl.cas.cz/en/oddeleni/germano-bohemist-team/ [dostęp: 18.08.2025].
Petrbok Václav, Smyčka Václav, red. (2024), Tvořeni literaturou. Společné dějiny česky a německy psané literatury českých zemí (1760–1920), Akropolis, Ústav pro českou literaturu AV ČR, Praha 2024.
Pražský literární dům (dostęp 2025), strona fundacji, https://www.literarnidum.cz/ [dostęp: 18.08.2025].
Karel Čapek (1977), Miejsce dla Jonathana, przeł. Edward Madany, w: We własnych oczach. XX-wieczny esej zachodnio- i południowosłowiański, wybór Halina Janaszek-Ivaničková i in., PIW, Warszawa, s. 75–86.
Goszczyńska Joanna, red. (2008), Procesy autoidentyfikacji na obszarze kultur środkowoeuropejskich po roku 1918, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej UW, Warszawa.
Janoušek Pavel (2007), O nowym historycznoliterackim paradygmacie, historii, kanonie i badaczach literatury, przeł. Bartosz Kozdęba, „Porównania”, nr 4, s. 161–170.
Jokeš Petr (2020), Czesi. Przewodnik po historii narodu i państwa, Avalon, Kraków.
Németh Vítová Lenka (2015), Odkrywanie na nowo Kraju Sudeckiego w czeskiej literaturze po 1989 r., „Porównania”, nr 2, s. 55–65. DOI: https://doi.org/10.14746/p.2015.17.10836
Kosík Karel (1963), Haszek i Kafka, przeł. Romualda Pęgierska-Piotrowska, „Twórczość”, nr 8, s. 77–80.
Lipski Jan Józef (1992), Dwie ojczyzny, dwa patriotyzmy. Uwagi o megalomanii i ksenofobii narodowej Polaków, w: tegoż, Tunika Nessosa. Szkice o literaturze i o nacjonalizmie, Wydawnictwo PEN, Warszawa 1992, s. 13–44.
Pająk-Głogiewicz Aleksandra (2006), Jaroslav Durych a spór o sens czeskich dziejów, Wydawnictwo UO, Opole.
Pająk Aleksandra (2009), Głos Miloša Martena w sporze o sens czeskich dziejów, „Bohemistyka”, nr 2, s. 81–89.
Reinerová Lenka (2007), Być u siebie – w Pradze i czasem też gdzie indziej, przeł. Emilia Kledzik, „Czas Kultury”, nr 1–2, s. 113–116.
Šidáková Fialová Alena (2020), Powrót do przeszłości. Niemcy jako trauma historyczna we współczesnej literaturze czeskiej, „Porównania”, nr 2, s. 59–76. DOI: https://doi.org/10.14746/por.2020.2.4
Tyrell John (2013), Tvořeni literaturou. Společné dějiny česky a německy psané literatury českých zemí (1760–1920) [recenzja], „Music and Letters”, nr 2, s. 354–357.
Tarajło-Lipowska Zofia (2010), Nieodparta pokusa syntezy literatury czeskiej czy „Neodepřený pokus o syntézu české literatury”?, „Porównania”, nr 7, s. 71–85.
Vítová Lenka (2010), Historia literatury a współczesne literaturoznawstwo czeskie, „Porównania”, nr 7, s. 87–95.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Lenka Németh Vítová
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Utwory opublikowane w czasopiśmie „Porównania”, na platformie Pressto należącej do Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu są udostępniane na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe (CC BY-ND 4.0)
Tym samym wszyscy zainteresowani są uprawnieni do korzystania z utworów opublikowanych pod następującymi warunkami:
-
uznania autorstwa — czyli obowiązek podania wraz z rozpowszechnianym utworem informacji o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, doi) oraz samej licencji
-
bez utworów zależnych — remiksując, przetwarzając lub tworząc na podstawie utworu, nie wolno rozpowszechniać zmodyfikowanych treści.
-
brak dodatkowych ograniczeń — nie można korzystać ze środków prawnych lub technologicznych, które ograniczają innych w korzystaniu z utworu na warunkach określonych w licencji.
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).
Autor zachowuje prawa majątkowe, ale udziela zgody Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na wykorzystanie dzieła. Autorzy tekstów zakwalifikowanych do publikacji proszeni są o wypełnienie podpisanie i przesłanie umowa (PL) agreement (EN)
Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license